Mącznik młynarek (Tenebrio molitor) to chrząszcz z rodziny czarnuchowatych. Dorosły owad mierzy 12–20 mm, a larwa – 30 mm. W Polsce znany jest on jako szkodnik magazynowy. Chrząszcz ten preferuje cieplejszy klimat i wyższą wilgotność, co sprzyja jego rozmnażaniu w miejscach przechowywania żywności. Samce wydzielają feromon płciowy, który przyciąga samice do kopulacji. Mącznik młynarek znajduje zastosowanie w badaniach biomedycznych, a larwy mogą służyć jako źródło pożywienia dla zwierząt.
Opis
Mącznik młynarek, podobnie jak wszystkie inne owady holometaboliczne, przechodzi cztery stadia rozwojowe: jajo, larwa, poczwarka i dorosły osobnik. Larwy osiągają długość około 2,5-3 cm. Dorosłe chrząszcze mierzą od 1,25 do 2,0 cm. Dorosły mącznik młynarek jest ciemny, brązowy lub czarny. Wyróżnia się równomiernie rozmieszczonymi rowkami na odwłoku oraz czterema segmentami stopy na tylnych odnóżach – większość podobnych chrząszczy naziemnych posiada pięć segmentów. Mącznik młynarek bywa często mylony z T. obscurus. Ma jednak bardziej prostokątny i tępo zakończony odwłok.
Zasięg występowania
Mącznik młynarek najprawdopodobniej pochodzi z regionu śródziemnomorskiego. Dziś jednak spotkać go można niemal na całym świecie. To efekt rozwoju handlu i kolonizacji. Mącznik młynarek jest często mylone z T. obscurus. Gatunki te różnią się jednak od siebie wielkością i kształtem. Dorosły T. obscurus ma bardziej zaokrąglony odwłok, zakończony spiczastym końcem. Odwłok T. molitor jest z kolei bardziej prostokątny i tępo zakończony. Ponadto larwy T. molitor są jaśniejsze niż larwy T. obscurus.
Cykl życia
Larwy wylęgają się od 4 do 19 dni po złożeniu jaj przez samicę. W stadium larwalnym mączniki żywią się roślinnością oraz martwymi owadami. Linieją między każdym kolejnym etapem rozwoju. Co ciekawe liczba etapów może wynosić od 9 do 20. Po ostatnim linieniu larwa przechodzi w stadium poczwarki. Początkowo poczwarka ma kolor biały, a z czasem brązowieje. Po upływie od 3 do 30 dni – w zależności od warunków środowiskowych, takich jak np. temperatura – poczwarka przekształca się w dorosłego chrząszcza.
Larwa
Badania wykazały, że larwy T. molitor mają okres inkubacji wynoszący od siedmiu do ośmiu dni. Pierwsze stadium larwalne trwa od trzech do czterech dni. Po pierwszym stadium długość każdego kolejnego jest bardzo zróżnicowana. Większość larw przechodzi od 15 do 17 stadiów larwalnych przed przeobrażeniem. W rzadkich przypadkach może dojść nawet do 19–20 faz rozwojowych.
Długość ciała larw stopniowo wzrasta w kolejnych stadiach. Maksymalną długość larwy osiągają w 17. fazie, po czym zaczynają się powoli zmniejszać. Początek przeobrażenia przypada po 14. stadium, a całkowite przeobrażenie następuje zwykle między 15. a 17. fazą. Larwy w pierwszym stadium są białe, a po drugim zaczynają stopniowo przybierać brązowy odcień.
Wpływ temperatury i wieku rodziców
Potomstwo chrząszczy pochodzące od starszych rodziców rozwija się szybciej na etapie larwalnym niż potomstwo młodszych osobników. Larwy pochodzące od starszych chrząszczy szybciej także nabierają masy już w początkowych fazach życia. Naukowcy odkryli, że w temperaturze 25°C okres larwalny jest krótszy, a liczba przeobrażeń larwalnych i długość życia dorosłych osobników maleje wraz z wiekiem rodziców. Przy wyższej temperaturze – ok. 30°C procesy te ulegają dalszym zmianom. W innych badaniach prowadzonych w temperaturach 20°, 25° i 30°C ustalono, że wiek rodziców nie wpływa na czas trwania stadium jajowego ani na masę jaj.
Co ciekawe, liczba wyklutych larw zmniejszała się wraz z wiekiem rodziców. Jaja złożone w pierwszych dwóch miesiącach od przeobrażenia miały około 90% wskaźnik wyklucia, podczas gdy te złożone po czterech miesiącach – jedynie 50%. Naukowcy zauważyli również, że larwy młodych rodziców rozwijają się wolniej w porównaniu do larw pochodzących od tych samych rodziców dziewięć tygodni później. W temperaturze 30°C nie zaobserwowano innych wpływów wieku rodziców na larwy. W temperaturach 20° i 25°C larwy młodych rodziców potrzebowały znacznie więcej czasu na rozwój i miały więcej przeobrażeń niż potomstwo tych samych rodziców w starszym wieku. Długość życia dorosłych również malała wraz ze wzrostem wieku rodziców.
Rozmnażanie
Naukowcy wykazali, że samce mącznika młynarka wydzielają feromony płciowe, które działają jako wabiki na samice. Atrakcyjność tego sygnału zapachowego maleje w przypadku samców z populacji wsobnych, czyli takich, które były poddane krzyżówkom między spokrewnionymi osobnikami. Samice wykazują silniejsze zainteresowanie zapachem samców spoza linii wsobnych niż zapachem osobników spokrewnionych. Badacze sugerują, że osłabienie zdolności sygnalizacyjnych u samców może wynikać z nadmiernej ekspresji szkodliwych alleli recesywnych, które uwidaczniają się w wyniku chowu wsobnego. Mącznik młynarek jest gatunkiem o wysokiej płodności. Samce wprowadzają pakiety nasienia za pomocą edeagusa, po czym samice w ciągu kilku dni składają jaja w miękkim podłożu. W trakcie swojego dorosłego życia, które trwa średnio od 6 do 12 miesięcy, jedna samica może złożyć nawet 500 jaj.
Gody
Naukowcy przeanalizowali preferencje samic chrząszczy wobec partnerów zakażonych tasiemcem Hymenolepis diminuta w porównaniu z samcami zdrowymi. Wyniki badań jednoznacznie wskazują, że dziewicze samice spędzały więcej czasu w pobliżu samców niezakażonych oraz częściej przystępowały z nimi do kopulacji. Dodatkowo, zachowania rozrodcze samic były uzależnione od masy ciała samca – preferowały one większych partnerów. Byli oni pierwszym wyborem do kopulacji. Ogólnie, samice chrząszczy wykazywały wyraźne preferencje względem niezakażonych i większych partnerów. Badacze sugerują, że może to wynikać z potencjalnych korzyści genetycznych, które samice mogą zyskać dzięki związkom z większymi i zdrowymi samcami.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Kajman karłowaty – kajman Cuviera
- Murówka zwyczajna – jaszczurka murowa
- Życie na Wenus NIE odnalezione
- Słońce – wyjątkowa gwiazda
- Pozabiblijne świadectwa potopu
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Mealworm [dostęp: 29.10.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Sanja565658. Licencja: CC BY-SA 3.0.