Knieżyca szara (Elasmucha grisea) to gatunek pluskwiaka z rodziny puklicowatych (Acanthosomatidae).
Podgatunki
Wyróżnia się dwa podgatunki knieżycy szarej:
- Elasmucha grisea cypria Josifov, 1971
- Elasmucha grisea grisea (Linnaeus, 1758)
Występowanie
Gatunek ten jest szeroko rozpowszechniony w Europie, przez co uznawany jest za dość pospolity.
Opis
Dorosłe osobniki osiągają 6,5–8,8 mm długości. Samce są mniejsze od samic.
Te średniej wielkości pluskwiaki mają zazwyczaj brunatno-czerwony kolor, choć zdarzają się szare (stąd nazwa) i zielono-brunatne osobniki. Po bokach ciała widoczne są czarno-białe wzory, a na górnej stronie, na pancerzu, ciemne plamki. Na scutellum często znajduje się czarna plama. Brzuch jest intensywnie nakrapiany na czarno. Boczne rogi są ścięte, a przednie mają wyraźne ząbki. Samce mają czarne czułki, a samice ciemnobrązowe.
Jak inne puklicowate, knieżyca szara posiada gruczoły wydzielające nieprzyjemny zapach. Używa ich do odstraszania drapieżników, ale może też uwolnić tę substancję, gdy zostanie zaniepokojona.
Cykl życia
Dorosłe pluskwiaki można spotkać przez cały rok, ponieważ zimują jako dorosłe osobniki. Rozmnażają się wiosną, a młode osobniki pojawiają się w sierpniu. Żywią się sokami roślin. Zazwyczaj preferują brzozy, ale występują też na olchach, bukach, ostrokrzewach i świerkach. Do trawienia młode knieżycy potrzebują symbiotycznych bakterii, które są im przekazywane przez matkę. Po złożeniu jaj, samica pokrywa je swoimi bakteriami, które później przekazywane są dalej potomstwu.
Larwy i dorosłe osobniki często odżywiają się nasionami rozwijających się kotek (baź).
Opieka rodzicielska
Angielska potoczna nazwa „pluskwiak opiekuńczy” pochodzi od wyjątkowego zachowania samic tego gatunku. Chronią one swoje jaja i larwy przed drapieżnikami, takimi jak inne pluskwiaki, chrząszcze czy mrówki. Kiedy samica składa jaja, stoi nad nimi, osłaniając je swoim ciałem. Wykonuje przy tym różne ruchy obronne, takie jak wachlowanie skrzydłami, gwałtowne ruchy ciała i wydzielanie nieprzyjemnego zapachu.
Po wykluciu larwy pozostają blisko siebie, odżywiając się resztkami otoczek jajowych. Jeśli któraś próbuje opuścić grupę, samica przyciąga ją do grupy, dotykając czułkami. Larwy pozostają pod opieką matki do trzeciego stadium rozwoju, a później rozpraszają się. Zdarza się, że larwy z różnych miotów tworzą wspólne grupy, ponieważ ten gatunek nie rozpoznaje krewnych.
Pasożyty
Muchówka Subclytia rotundiventris jest pasożytem, który osiada się na samicach knieżycy szarej. Składa ona swoje jaja w ciele samicy, a larwa żywi się wewnątrz niej, ostatecznie ją zabijając. Co ciekawe, pasożyt „pozwala” matce opiekować się potomstwem, dopóki młode nie osiągną trzeciego stadium rozwoju.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Zmartwychwstanie Chrystusa? Oto dowody!
- Hetyci potwierdzają wiarygodność Biblii
- Starożytne mity – więcej niż tylko mity (cz. 2)
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Parent_bug [dostęp: 17.10.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Hectonichus. Licencja: CC BY-SA 4.0.
