Kangur szary (Macropus fuliginosus) jest dużym i bardzo powszechnym kangurem występującym w prawie całej południowej Australii. Jego zasięg obejmuje obszary od południa zatoki Shark Bay przez wybrzeże Australii Zachodniej i Południowej, aż po zachodnią Wiktorię oraz basen Murray–Darling w Nowej Południowej Walii i Queenslandzie.
Klasyfikacja
Długo znany Aborygenom australijskim, dla Europejczyków zachodni szary kangur przez prawie 200 lat był źródłem wielu komicznych zamieszań taksonomicznych. Po raz pierwszy zauważony przez europejskich odkrywców, gdy Matthew Flinders wylądował na Wyspie Kangura w 1802 roku. Flinders zastrzelił kilka osobników na pożywienie, ale zakładał, że były to wschodnie szare kangury. W 1803 roku francuscy odkrywcy złapali kilka zachodnich szarych kangurów z Wyspy Kangura i przetransportowali je do Paryża, gdzie przez kilka lat żyły w Ménagerie du Jardin des Plantes. W końcu naukowcy z paryskiego Muzeum Historii Naturalnej rozpoznali, że te zwierzęta były faktycznie różne od wschodniego szarego kangura i formalnie opisali gatunek jako Macropus fuliginosus w 1817 roku. Z niejasnych powodów gatunek ten został później w 1888 roku błędnie opisany jako rodzimy dla Tasmanii. Dopiero w 1924 roku naukowcy zdali sobie sprawę, że „leśny kangur” z Tasmanii to w rzeczywistości Macropus giganteus, ten sam wschodni szary kangur, który był, i nadal jest, szeroko rozpowszechniony w południowo-wschodniej części kontynentu, i potwierdzili Wyspę Kangura jako źródło okazów typowych. Do 1971 roku zrozumiano, że zachodni szary kangur z Wyspy Kangura należy do tego samego gatunku co kangury z południowej i zachodniej Australii, a populacja ta rozciąga się również na dużą część wschodniego kontynentu. Przez pewien czas opisano trzy podgatunki, dwa na kontynencie i jeden na Wyspie Kangura. Obecny schemat klasyfikacyjny pojawił się w latach 90. XX wieku.
Kangur szary nie występuje na północy ani na dalekim południowym wschodzie Australii, a wschodni szary nie przekracza granicy między Nową Południową Walią a Australią Południową, choć oba gatunki są powszechne w basenie Murray–Darling. Nigdy nie krzyżują się w naturze, chociaż możliwe jest wytworzenie hybryd między samicą wschodniego szarego kangura a samcem zachodniego szarego kangura w niewoli.
Opis
Kangur szary jest jednym z największych kangurów wielkoogonowych w Australii. Waży od 28 do 54 kg i osiąga długość od 0,84 do 1,1 m, z ogonem długości od 0,80 do 1,0 m, stojąc około 1,3 m wzrostu. Wykazuje dymorfizm płciowy, z samcami dwukrotnie większymi od samic. Ma gęste, szorstkie futro o kolorze od jasnoszarego do brązowego, przy czym jego gardło, klatka piersiowa i brzuch są jaśniejsze.
Gatunek ten jest trudny do odróżnienia od swojego bliskiego kuzyna, wschodniego szarego kangura (Macropus giganteus). Jednak zachodni szary kangur ma ciemniejsze szaro-brązowe futro, ciemniejsze zabarwienie wokół głowy i czasami czarną plamkę wokół łokcia.
Dieta
Kangur szary żeruje nocą, głównie na trawach i ziołach, ale także na liściastych krzewach i niskich drzewach. Otrzymał przydomek „śmierdziel”, ponieważ dojrzałe samce mają charakterystyczny zapach przypominający curry.
Termoregulacja
Jest to gatunek nocny, który zmienia swoją wewnętrzną temperaturę ciała w zależności od codziennych temperatur otoczenia. Najniższa dzienna temperatura wewnętrzna kangura występuje późnym rankiem. Latem jest ona o 2,2°C niższa niż w chłodniejsze wiosenne dni. Uważa się, że zmniejszona temperatura ciała latem pozwala gatunkowi oszczędzać energię w okresie, gdy dostępność pożywienia jest niska.
Rozmnażanie i rozwój
Kangur szary żyje w grupach liczących do 15 osobników, a samce rywalizują o samice w sezonie rozrodczym. Podczas tych „walk” kangury blokują ramiona i próbują przewrócić przeciwnika. Zwykle tylko dominujący samiec w grupie kopuluje. Okres ciąży trwa 30-31 dni, po czym niedojrzały płód przyłącza się do sutka w torbie kangurzycy na 130-150 dni. Samice osiągają dojrzałość płciową w wieku 17 miesięcy, a samce w wieku około 20 miesięcy.
Kangur szary jest blisko spokrewniony ze wschodnim szarym kangurem (M. giganteus), a ich zasięgi często się pokrywają, zwłaszcza w basenie Murray-Darling. Jednak oba gatunki rzadko krzyżują się na wolności. Chociaż hybrydyzacja zachodzi w obu kierunkach w strefie nakładania się ich zasięgów, nie wydaje się to być możliwe w przypadku zwierząt w niewoli. Chociaż krzyżowanie między tymi dwoma gatunkami czasami zachodzi w niewoli, żywotne potomstwo jest produkowane tylko wtedy, gdy para hodowlana składa się z samicy wschodniego szarego kangura i samca zachodniego szarego kangura. Jest to przykład jednokierunkowej hybrydyzacji.
Relacje z ludźmi
Kangur szary jest klasyfikowany jako tzw. Gatunek Najmniejszej Troski przez Czerwoną Listę IUCN, a populacja wykazuje tendencję wzrostową. Całkowitą populację na obszarach komercyjnych oszacowano w 2020 roku na około 3 781 023 osobników.
Ponieważ kangur szary uważany jest przez rolników za konkurenta do wody i pastwisk, w niektórych rejonach uznaje się go za szkodnika. Aby ograniczyć szkody rolnicze, każdego roku, na mocy licencji, zezwala się na odstrzał kangurów..
Komercyjne polowania na mięso i skóry są również dozwolone pod regulacjami, a skóry zapewniają wysokiej jakości, trwały materiał. Około 40% pozyskiwanego mięsa jest przeznaczone do konsumpcji przez ludzi; skóra jest używana do wyrobu torebek, aktówek i pasków.
Komercyjne polowania są dozwolone w Nowej Południowej Walii, na kontynentalnej Australii Południowej i w Australii Zachodniej, ale zabronione na Tasmanii, Terytorium Północnym i Wyspie Kangura.
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Western_grey_kangaroo [dostęp: 06.08.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Charles J. Sharp. Licencja: CC BY-SA 4.0.
