Jako rodzice wielokrotnie próbujemy zachęcić dzieci do podejmowania różnych działań, uczenia się, dbania o higienę, utrzymywania porządku. Inaczej mówiąc, motywujemy je. Niektóre podejmowane przez nas metody są bardziej skuteczne, inne mniej. Warto zastanowić się, jakie działania mają znaczenie, aby dziecku chciało się podejmować wysiłek.
Przede wszystkim potrzebujemy przemyśleć, jakie cele chcemy osiągnąć, motywując nasze dzieci. Czy zależy nam jedynie na wykonaniu pewnych czynności, na posłuszeństwie tu i teraz, czy raczej myślimy o długoterminowych celach?
Myśląc przyszłościowo, na pewno pragniemy zapewnić dziecku odpowiednie warunki do rozwijania ważnych życiowych kompetencji, dzięki którym będzie ono miało poczucie własnej wartości, zdrowy sposób myślenia i funkcjonowania, a także będzie samodzielne. Ponadto będzie zdolne do tworzenia zdrowych relacji, zaspokajania własnych potrzeb bez krzywdzenia innych, posiądzie umiejętność przeżywania emocji, w tym radzenia sobie z trudnymi emocjami, oraz czerpania radości i satysfakcji z życia.
Ważne jest pamiętanie o powyższych punktach, kiedykolwiek wyznaczamy dzieciom zadania i kierujemy do nich różne komunikaty.
Chcąc zmotywować nasze dzieci, rozmawiajmy o wartościach, jakimi kierujemy się w życiu. Wówczas dzieci będą rozumiały, dlaczego coś robimy, a innych rzeczy unikamy. Aby móc o tym rozmawiać z dziećmi, sami potrzebujemy się nad nimi zastanowić, przemyśleć, co jest dla nas ważne. Czy znaczenie ma wytrwałość, samokontrola, uczciwość, wierność, wdzięczność, punktualność? Jakie jeszcze inne wartości są dla nas ważne?
Motywujemy, wyjaśniając dzieciom, dlaczego oczekujemy od nich pewnych działań, lub dlaczego im czegoś zabraniamy. I tak np. możemy powiedzieć: „Nie zgadzam się, abyś jadł teraz lody, ponieważ chcę wychować cię na mężczyznę, który będzie potrafił odmawiać sobie, kiedy coś nie będzie dobre, takiego, który będzie wstrzemięźliwy. Wiesz, dlaczego potrzebne jest rozwijanie takiej cechy?” I tu warto porozmawiać z dzieckiem o sztuce samokontroli, jak bardzo ważną funkcję pełni w życiu.
W celu znalezienia w sobie motywacji do działania niezbędne jest, aby dziecko czuło się kochane. O tym pisałam w serii artykułów „Jak dawać miłość dziecku, aby czuło się naprawdę kochane”. Otoczenie dziecka czułą miłością jest podstawą do tego, aby miało ono dobre myśli o sobie, o innych i o świecie.
Kiedy coś przychodzi dziecku z trudem, kiedy pojawiają się niepowodzenia, wówczas nasz stosunek, nasze słowa mogą być motywujące. Jeśli wysyłamy komunikaty, że każdy ma prawo do błędów, że możemy z nich wyciągać wnioski i rozwijać się, wówczas motywujemy do podejmowania kolejnych prób i wysiłku w każdej dziedzinie, czy to będzie np. edukacja, nauka gry na instrumencie, sport czy relacje.
Istotne jest wprowadzenie nawyków, dzięki czemu pewne czynności, które uważamy za ważne, stają się czymś naturalnym. Może to być poranna gimnastyka, poobiedni spacer, modlitwa przed posiłkiem czy zmywanie naczyń od razu po posiłku.
Początkowo może pojawić się opór, kiedy powierzamy dzieciom kolejny obowiązek, np. odkurzanie mieszkania czy rozwieszanie prania. Jednak nasza wytrwałość i zachęcanie dzieci również poprzez pokazanie im, że są częścią rodziny i aby wszystko funkcjonowało sprawnie, wszyscy potrzebujemy się zaangażować, sprawiają, że stopniowo dzieci podejmują powierzone im zadania.
Docenianie wysiłku oraz małych i dużych sukcesów to kolejny ważny punkt motywujący. Dziękujmy dzieciom, mówmy im, jak wiele dla nas znaczy ich zaangażowanie, pokazujmy, jak są już kompetentne w pewnych obszarach, jak wiele już się nauczyły dzięki zaangażowaniu. Pytajmy też jak się czują, kiedy coś zrealizują. Uczymy je w ten sposób wewnętrznej motywacji i odczuwania satysfakcji.
Niezwykle pomocne jest Pismo Święte. Znajdziemy w nim szereg różnych tekstów skutecznych w chwilach zniechęcenia, strachu, zwątpienia i innych odczuć, kiedy potrzebujemy zachęty i motywacji, np.: „Pan sam pójdzie przed tobą i będzie z tobą. Nie zawiedzie i nie opuści cię; nie bój się więc i nie trwóż się” (Księga Powtórzonego Prawa 31,8) albo: „Wszystko mogę w tym, który mnie wzmacnia, w Chrystusie” (List do Filipian 4,13).
Ważne jest zachęcanie dzieci do mądrego życia, zaangażowania w powierzone działania, aby wykonywać je dobrze, solidnie, uczciwie. Tu bardzo pomocne mogą być słowa: „Cokolwiek czynicie, wszystko czyńcie na chwałę Bożą” (I List do Koryntian 10,31).
Jeśli wpoimy w dziecko myśl, że każda sprawa, jakiej się podejmujemy, może być wykonana dla Bożej chwały, wówczas z czasem nauczy się ono żyć w zgodzie z tą ideą. Będzie mogło się zatrzymać i pomyśleć: Czy jeśli to zrobię, to będzie to na chwałę Bożą? Jak powinienem to zrobić, aby przynieść Bogu chwałę?
Motywacja jest nam i naszym dzieciom potrzebna każdego dnia do podejmowania dobrych wyborów, do wykonywania pewnych żmudnych czynności. Odniesienie do celu i wartości w życiu jest tym, co stanowi najlepszą bazę do motywacji.
© Źródło zdjęcia głównego: Canva.
