Terekia (Xenus cinereus) jest gatunkiem niewielkiego wędrownego ptaka zaliczanego do rodziny bekasowatych (Scolopacidae). Występuje on powszechnie w strefie palearktycznej. Ptak ten to jedyny reprezentant rodzaju Xenus. Po raz pierwszy zaobserwowano go w okolicach rzeki Terek wpadającej do Morza Kaspijskiego.
Taksonomia
Pierwszy naukowy opis terekii został stworzony w 1775 roku. Jego autorem był niemiecki przyrodnik Johann Anton Güldenstädt, który opisywanego przez siebie ptaka określił mianem Scolopax cinerea. Badacz ten obserwował pary terekii gniazdujące w pobliżu ujścia rzeki Terek do Morza Kaspijskiego.
Rodzaju Xenus, do którego należy terekia, został stworzony w 1829 roku. Jego powstanie zawdzięczamy niemieckiemu przyrodnikowi Johannowi Jakobowi Kaupowi. Omawiany gatunek jest monotypowy. W jego obrębie nie wydziela się zatem żadnych podgatunków. Niegdyś za taki uważano ptaki australis, które odznaczają się nieco inną budową anatomiczną od typowych terekii. Obecnie jednak zrezygnowano z wyodrębniania tego podgatunku.
Opis
Terekia zalicza się do ptaków średniej wielkości. Dorosłe osobniki zazwyczaj osiągają długość od 22 do 25 cm przy rozpiętości skrzydeł wynoszącej od 57 do 59 cm. Ich masa ciała oscyluje na poziomie około 95 g. Za charakterystyczną cechę tych ptaków uznaje się nietypowy, zakrzywiony ku górze dziób z żółtawą nasadą i czarną końcówką. Dzięki niemu można łatwo rozpoznać przedstawicieli omawianego gatunku. Ptaka wyróżnia też szare upierzenie na głowie, na grzbiecie oraz klatce piersiowej. Jaśniejsze pióra występują tylko w okolicach brzucha. Nogi terekii są żółte. Ptak wydaje dźwięki przypominające wysokie gwizdy.
Zasięg występowania i ekologia
Zasięg naturalnego występowania ptaka rozciąga się od północnej Finlandii po północną Syberię aż do rzeki Kołymy. Terekie przed nastaniem zimy migrują w kierunku południowym. Celem ich wędrówki zwykle są tropikalne wybrzeża Afryki Wschodniej, południowej Azji oraz Australii. Tam zasiedlają głównie błotniste tereny. Niektóre osobniki spędzają okres zimowy w Europie Zachodniej, w krajach, gdzie panuje łagodniejszy klimat. Do takich sytuacji dochodzi jednak sporadycznie. Ptaki relatywnie rzadko pojawiają się też na wyspie Palau, która leży poza ich głównym szlakiem migracyjnym.
W ostatnich latach coraz częściej zauważa się osobniki zapędzające się aż nad tereny Alaski oraz na wyspy Aleuckie i Pribilof. Obecność terekii odnotowano również w Ameryce Południowej, a konkretnie na terenie Argentyny. Ptaki te tworzą tam jednak relatywnie niewielkie populacje.
Różnorodność genetyczna brodźców śniadych jest na ogół niewielka w całym ich zasięgu, choć istnieją dowody na to, że populacja przechodziła fazy kurczenia się i późniejszej ekspansji. Wyraźne różnice genetyczne zaobserwowano jednak w populacji zamieszkującej odizolowany geograficznie rejon Dniepru we wschodniej Europie.
Terekia w trakcie żerowania wykazuje się dużą aktywnością ruchową. Zazwyczaj ściga swoje ofiary, którymi z reguły są owady lub mniejsze ptaki. Przedstawiciele tego gatunku po zdobyciu posiłku najpierw płukają zdobycz w wodzie, a dopiero później ją zjadają. Terekie budują charakterystyczne gniazda. Samice w okresie lęgowym składają jaja do płytkiego zagłębienia w ziemi. Okres inkubacji jaj trwa około 24 dni. Ich wysiadywaniem zajmuje się głównie matka. Pisklęta zyskują pełne upierzenie po około 15 dniach od przyjścia na świat.
Terekie często grupują się w stada z kamusznikami (Arenaria interpres) albo z ptakami z rodzaju Calidris. Za towarzyszy swoich wędrówek nierzadko obierają sobie także osobniki zaliczane do rodzaju Charadrius oraz przedstawicieli rodzaju Pluvialis. Ptaki te mogą krzyżować się z brodźcami piskliwymi (Actitis macularius).
Terekie są jednym z gatunków objętych porozumieniem o ochronie wędrownych ptaków wodnych Afryki i Eurazji (AEWA). Populacja tych ptaków od lat utrzymuje się na stabilnym, wysokim poziomie. Dlatego też Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje terekię za gatunek, któremu w najbliższym czasie nie grozi wyginięcie.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Jesiotr rosyjski – jesiotr wschodni
- Irbis śnieżny – irbis – pantera śnieżna – śnieżny leopard – uncja
- Wieża Babel – świadectwa pozabiblijne
- Fukuipteryx prima – ptak, który podciął skrzydła naukowcom
- Więcej niż jeden kod genetyczny?
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Terek_sandpiper [dostęp: 18.10.2024]
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Birds of Gilgit-Baltistan. Licencja: CC BY-SA 2.0.
 jest gatunkiem niewielkiego wędrownego ptaka zaliczanego do rodziny bekasowatych (Scolopacidae).){kind=link}