Wieża Babel – świadectwa pozabiblijne

Wieża Babel i pomieszanie języków to kolejna znana historia biblijna, która jest uważana tylko za mit. Tymczasem historię o pomieszaniu języków i rozproszeniu ludzi przekazują pierwotne ludy na całym świecie.

Księga Rodzaju przekazuje nam informacje o kilku wielkich wydarzeniach, które ewolucjoniści umieszczają wśród mitów. Pierwszym jest stworzenie przez Boga świata w sześć dni, w tym stworzenie człowieka, który następnie popadł w grzech i został wypędzony z Raju. Drugim wydarzeniem jest potop, który zesłał również Bóg, ponieważ świat napełnił się wszelkiego rodzaju straszliwym złem. Z potopu Bóg uratował jedynie Noego i jego rodzinę. Obie te historie mają swoje odpowiedniki w mitologiach wielu pierwotnych ludów.

Ale jest też trzecia historia biblijna, również uznawana jedynie za mit: budowa wieży Babel i pomieszanie języków świata. Oczywiście ewolucjoniści mają inne zdanie na temat historii języka. Współczesna nauka stoi na stanowisku, że wszystkie dzisiejsze języki wyewoluowały podobnie jak organizmy żywe. Mimo to nauka nie jest w stanie wyjaśnić, w jaki sposób rozwinęła się zdolność mowy u człowieka.

Ponadto nauka nie potrafi ustalić, ile języków istniało na początku. Są naukowcy, którzy twierdzą, że początkowo na całym świecie pojawiło się około 50 protojęzyków. Z kolei zwolennicy tzw. hipotezy protoświata (Proto-World hypothesis) uważają, że na początku istniał tylko jeden język, który wraz z migracją człowieka prehistorycznego podzielił się na pierwsze odrębne języki¹.

Wieża Babel w Biblii

O tym, że początkowo był tylko jeden język mówi również Pismo Święte². Jednak w przeciwieństwie do naukowej hipotezy protoświata sprawozdanie biblijne ma charakter bardziej gwałtowny. Księga Rodzaju mówi, że pierwsi ludzie żyjący po potopie wbrew woli Boga zażyczyli sobie budowy wielkiego miasta, a jego perłą miała być niezwykle wysoka wieża. Celem tego przedsięwzięcia było pragnienie, aby nie rozpraszać się po całej Ziemi. Lecz w trakcie budowy wieży Bóg pomieszał języki budowniczym tak, że jeden nie rozumiał drugiego. Od tej chwili projekt budowy wieży upadł, a ludzie rozeszli się po świecie, mówiąc różnymi językami³.

Mity o pomieszaniu języków z całego świata

W opozycji do współczesnej nauki stoi jednak nie tylko Pismo Święte, ale również starożytne mity na temat pomieszania języków. W przeciwieństwie do legend o stworzeniu i potopie nie jest ich zbyt dużo. Niemniej wciąż istnieją i stanowią zagadkę dla ewolucjonistów na równi z przekazami o potopie.

Większość przekazów nie wspomina o żadnym konkretnym miejscu, gdzie doszło do pomieszania języków. Sumeryjski wiersz “Enmerkar i Pan Aratty” mówi, że bóg Enki pomieszał języki ludziom tak, że jeden nie rozumiał drugiego i ludzkość musiała się podzielić. Mit grecki opowiada o bogu Hermesie jako sprawcy pomieszania języków. Hermes był dowcipnisiem i postanowił dla żartu pomieszać ludziom języki tak, że powstały odrębne narody⁴. Podobne mity można znaleźć również w obu Amerykach. Np. Inkowie wierzyli, że bóg Wirakocza stworzył po potopie drugą ludzkość, od razu dając im wiele języków zamiast jednego⁵.

Legendy z miastem i wieżą

Istnieją jednak legendy, które wspominają o konkretnym miejscu, gdzie doszło do pomieszania języków. W Gwatemali mieszka plemię Kicze stanowiące odłam Majów. Przekazy Kicze mówią, że w dawnych czasach ludzie mówili jednym językiem. W pewnym momencie ci ludzie przenieśli się do legendarnego miasta zwanego Tulan⁶. Gdy jednak tam zamieszkali pomieszały im się języki. Z tego powodu ludzie rozdzielili się i rozprzestrzenili po całej Ziemi.

Oprócz tego zachowało się kilka mitów, które mówią o budowli sięgającej nieba! W indyjskiej prowincji Assam żyje plemię Mikir, zwane również Karbi. W ich przekazie potomkowie Ramy po podbiciu Ziemi postanowili również podbić niebo. Zaczęli więc budowę wysokiej wieży, która miała sięgać nieba. Bóg nieba był z tego faktu niezadowolony i pomieszał ludziom języki. W ten sposób rozproszył ich po całym świecie⁷.

Plemię Geko (Ghaiko), należące do grupy etnicznej Karenów zamieszkujących Mjanmę (dawną Birmę), posiada mit, który mówi o budowie wielkiej pagody. Podobnie jak w przypadku mitu plemienia Mikir ludzie budowali wieżę, będąc żądnymi władzy. Ale również tutaj bogowie pomieszali języki budowniczych tak, że musieli rozejść się po całej Ziemi.

Podobny mit można znaleźć w mitologii ludu Chin, który także zamieszkuje Mjanmę. Tutaj jednak wieżę budowano, ponieważ budowniczy chcieli zawładnąć księżycem, aby przestał szkodzić ich plonom. Gdy wieża była już wystarczająco wysoka, wodzowie podzielili wieżę na samowystarczalne segmenty, w których żyli budowniczy. Każdy segment działał osobno, przez co wyodrębniły się różne języki. Doszło do tego, że ludzie z dwóch różnych segmentów już nie rozumieli się nawzajem.

Ciekawy mit mieli Toltekowie żyjący w Mezoameryce. Ich przekazy mówią, że po potopie ludzie mieszkający w jednym mieście postanowili wybudować wysoką piramidę schodkową. Piramida miała stanowić schronienie dla ludzi na wypadek drugiego potopu. Gdy jednak budowniczy ukończyli budowę piramidy, okazało się, że nie potrafią zrozumieć siebie nawzajem, ponieważ zaczęli mówić różnymi językami.

Plemię Hao, zamieszkujące Polinezję Francuską, posiada mit o trzech synach niejakiego Raty, którzy zaczęli budowę wielkiej wieży we wsi, gdzie mieszkali. Ich celem było zobaczyć boga-stworzyciela o imieniu Vatea. Gdy jednak Vatea zrozumiał, że ci ludzie budują wieżę z powodu swojej zarozumiałości, postanowił zniszczyć ją, a trójkę braci ukarać, mieszając ich języki⁸.

Podsumowanie

To oczywiście nie są wszystkie legendy mówiące o wieży, która stała się powodem zróżnicowania języków. Podobnie jak w przypadku mitów o potopie również tutaj przekazy różnią się między sobą szczegółami. Jednak to nie różnice między nimi są tak uderzające, a podobieństwa. Dlaczego te legendy są miejscami bardzo podobne do siebie i do biblijnego przekazu o wieży Babel? Odpowiedź jest prosta: wbrew twierdzeniom ewolucjonistów wieża Babel naprawdę istniała i pomieszanie języków ludzkości jest faktem historycznym. Istnienie niezależnych od siebie legend o pomieszaniu języków potwierdza biblijną narrację o wieży Babel.

Przypisy

1. McWhorter J., Proto-languages and Their Evolution, Wondrium Daily, 19.08.2020, https://www.wondriumdaily.com/proto-languages-and-their-evolution/
2. Rdz 11,1.
3. Rdz 11.
4. Sheppard P., Tongue-Twisting Tales, Answers in Genesis, 18.02.2008, https://answersingenesis.org/tower-of-babel/tongue-twisting-tales/
5. Lacey T., Hodge B., What About Creation, Flood, and Language Division Legends?, w: The New Answers Book 4, Answers in Genesis, 18.01.2020, https://answersingenesis.org/world-religions/creation-flood-language-legends/
6. Zob. https://tulan.gt/en/mayista/articulos/mythical-mayan-city
7. Pajares D. P., Confusion of languages in mythology: structural possibilities, 06.2022, https://www.researchgate.net/publication/361640288_Confusion_of_languages_in_mythology_structural_possibilities
8. Ibid.