Perlica zwyczajna (Numida meleagris), znana też jako perliczka, perlica dzika albo pantarka, jest gatunkiem ptaka zaliczanego do rodziny perlic (Numididae). Reprezentuje rodzaj Numida. Zasięg naturalnego występowania ptaka rozciąga się na tereny Afryki znajdujące się w kierunku południowym od Sahary. Jednak zwierzę żyje praktycznie na całym świecie. Hoduje się je powszechnie m.in. w Indiach, Ameryki Północnej, Kolumbii, Brazylii, Europie oraz Australii.
Perlice dzikie na swoje siedliska wybierają tereny pokryte rozproszonymi krzewami i drzewami. Zwykle spotyka się je na polach uprawnych albo sawannach.
Taksonomia
Pierwszy naukowy opis perlicy zwyczajnej powstał w 1758 roku. Autorem tej charakterystyki był szwedzki przyrodnik Karol Linneusz. Znalazła ona swoje miejsce w dziesiątej edycji publikacji Systema Naturae. Początkowo określano ją łacińskim terminem Phasianus meleagris. Po kilku latach ptaka przeniesiono jednak do innego rodzaju Numida, utworzonego specjalnie dla tego gatunku. Do dziś perliczka jest jej jedynym przedstawicielem.
Podgatunki perlicy zwyczajnej
W obrębie gatunku wydziela się dziewięć podgatunków. Są to:
- Numida meleagris coronata – ptak zasiedlający wschodnią i centralną część Republiki Południowej Afryki;
- Numida meleagris galeatus (perlica białogłowa) – podgatunek zamieszkujący zachodnią Afrykę w pasie od południowego Czadu po północną Angolę i centralne rejony Zairu;
- Numida meleagris marungensis – ptak żyjący w południowej części Konga, jak również w Zambii i zachodniej Angoli;
- Numida meleagris meleagris – podgatunek nominatywny występujący od wschodniego Czadu po Etiopię, północny Zair, Ugandę oraz północną Kenię;
- Numida meleagrismitrata – ptak spotykany głównie na Madagaskarze, a także w Tanzanii, Zambii, Botswanie, północnej RPA, oraz Mozambiku;
- Numida meleagris damarensis – podgatunek typowy dla południowej Angoli oraz północnej Namibii i Botswany;
- Numida meleagris reichenowi (perlica czarnobroda) – ptak zasiedlający centralną Kenię oraz Tanzanię;
- Numida meleagris sabyi – podgatunek zamieszkujący północno-zachodnie Maroko;
- Numida meleagris somaliensis – podgatunek pochodzący z północno-wschodniej Etiopii i Somalii.
Opis
Perlice dzikie zalicza się do stosunkowo dużych ptaków. Przedstawiciele tego gatunku zwykle dorastają do około 53-58 cm długości. Natomiast ich waga oscyluje na poziomie mniej więcej 1,3 kg. Ptaka wyróżnia relatywnie mała nieopierzona głowa, z czerwonym guzkiem kostnym oraz zaokrąglona sylwetka. Pantarki z reguły mają szaro-czarne umaszczenie. Całe ich ciało pokrywają charakterystyczne białe plamki. Ogon i skrzydła są stosunkowo krótkie.
Zachowanie i ekologia
Perlice zwyczajne zazwyczaj grupują się w stada złożone z około 25 osobników. Członkowie tych grup razem żerują oraz nocują w jednym miejscu. Ich ulubionym przysmakiem są kleszcze. Zwykle spożywają duże ilości tych owadów. Perliczki potrafią latać. W powietrzu jednak są niezgrabne i trudno jest im utrzymać się w locie przez dłuższy czas. Dlatego w praktyce zdecydowaną większość czasu spędzają na ziemi. Każdego dnia przemierzają dystans około 10 km. W obecności drapieżników zaczynają uciekać w przeciwnym kierunku. Są doskonale przystosowane do biegania po nierównych terenach.
Pożywienie
Skład diety perlic dzikich zależy od pory roku. W okresie rozrodczym żywią się głównie owadami (np. kleszczami, chrząszczami). W pozostałych miesiącach jedzą pokarm roślinny. Spożywają głównie nasiona kukurydzy, a także bulwy i korzenie roślin. Łapy zakończone silnymi pazurami pozwalają im na grzebanie w ziemi w celu zdobycia pożywienia. Osobniki przebywające na wolności zwykle dożywają około 12 lat.
Perlica zwyczajna – rozmnażanie
Sezon rozrodczy u pantarek przypada na okres letni. W tym czasie u samców notuje się podwyższony poziom testosteronu. Skutkuje to agresywnym zachowaniem wobec innych osobników płci męskiej. Walki samców często kończą się bolesnymi urazami i skaleczeniami. W trakcie starć otwierają dziób i unoszą skrzydła. Następnie rzucają się na przeciwnika.
Gniazda perlic zwyczajnych z reguły zlokalizowane są w płytkich zagłębieniach w ziemi. Zwykle umieszczone są one w bliskiej odległości od gniazd innych osobników. Samica jednorazowo składa od 6 do 12 jaj. Matka wysiaduje je przez około miesiąc. Później wykluwają się z nich młode. W czasie inkubacji samiec kopuluje z innymi partnerkami i zapładnia je. Później jednak wraca do samicy i pomaga jej w opiece nad pisklętami. Dostarczaniem pokarmu młodym zajmuje się przede wszystkim samiec. Jego główna partnerka w tym czasie sama szuka dla siebie pożywienia.
Status i ochrona
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje pantarkę za gatunek najmniejszej troski. Przewiduje się, że w najbliższym czasie nie grozi mu wyginięcie. Liczebność populacji od lat utrzymuje się bowiem na stabilnym, wysokim poziomie.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Nornica ruda
- Żaba trawna
- Dzikie konie w Polsce – gdzie występują?
- Czy rekiny są w Bałtyku, a jeśli tak, to jakie i czy są groźne?
- Neandertalczycy stosowali fitoterapię
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Helmeted_guineafowl [dostęp: 28.02.2025]
© Źródło zdjęcia głównego: Canva.
