Mysikrólik zwyczajny (Regulus regulus) jest gatunkiem niewielkiego ptaka zaliczanego obecnie do rodziny mysikrólików (Regulidae). Niegdyś reprezentował rodzinę pokrzewkowatych (Syliviidae). Niekiedy określa się go mianem króla ptaków. Przezwisko to zawdzięcza złotym piórom wyrastającym z czubka głowy. Ptak występuje powszechnie w rejonie Palearktyki. Zasiedla także terytorium Islandii i Wysp Szczęśliwych. Osobniki żyjące w najbardziej wysuniętych na północ rejonach wykazują tendencje do zimowania na południu. Przedstawiciele gatunku najchętniej przebywają w ogrodach i lasach iglastych. Liczebność populacji od lat utrzymuje się na stabilnym, wysokim poziomie. Dlatego w najbliższym czasie gatunkowi temu nie grozi wyginięcie.
Opis
Mysikrólik zalicza się do najmniejszych ptaków żyjących na terenie Europy. Dorosłe osobniki osiągają zaledwie od 8,5 do 9,5 cm długości przy masie ciała nieprzekraczającej 7 g. Ptaka wyróżnia oliwkowo-zielony grzbiet oraz biały spód ciała. Dymorfizm płciowy u mysikrólików przejawia się w nieco innym ubarwieniu czubka głowy. U samic jest on całkowicie żółty, a u samców żółto-pomarańczowy. Młode ptaki wyglądają niemal tak samo jak rodzice. Ich upierzenie jest jednak bardziej stonowane, niż ma to miejsce w przypadku dojrzałych ptaków. Lot mysikrólików jest szarpany. Ptaki te często zawisają w powietrzu. To umożliwia im żerowanie wśród liści i gałęzi.
Mysikrólik zwyczajny – identyfikacja
Młode mysikróliki niekiedy błędnie utożsamia się ze zniczkami (Regulus ignicapilla). Oba ptaki łączy ze sobą bliskie pokrewieństwo. Są to jednak oddzielne gatunki. Ich przedstawicieli najłatwiej rozpoznać po odmiennym wyglądzie kreski w okolicach oczu. U mysikrólików jest ona bledsza i umiejscowiona nad okiem. U zniczków natomiast przebiega na wysokości oka i ma bardziej wyrazisty ciemny kolor.
Europejskie mysikróliki są też podobne do swoich amerykańskich kuzynów – mysikrólików złotogłowych (Regulus satrapa). Ptaki z Europy mają jednak większe rozmiary ciała. Ponadto w ich przypadku tylko głowy dojrzałych samców zdobi czubek w kolorze czerwonym. Samice i młode osobniki pozbawione są tego elementu upierzenia.
Głos
Osobniki płci męskiej wydają wysokie, cienkie odgłosy, które rozlegają się w okolicy co kilka sekund. Ich śpiew można usłyszeć przez większą część roku. Emitowane przez poszczególne osobniki dźwięki mogą różnić się w zależności od regionu, gdzie żyją te ptaki. Dotyczy to w szczególności populacji żyjącej na Wyspach Azorskich.
Taksonomia
Pierwszy naukowy opis mysikrólika zwyczajnego powstał w 1758 roku. Jego twórcą był słynny szwedzki przyrodnik Karol Linneusz, który określił przedstawicieli tego gatunku łacińskim terminem Motacilla regulus. Obecną terminologię Regulus regulus opracował Georges Cuvier w 1800 roku. Wtedy to ptaka przeniesiono do innej niż dotychczas grupy.
Współczesnym naukowcom mnóstwo problemów przysparza właściwe zaklasyfikowanie mysikrólika płomiennego (Regulus goodfellowi) . Ten endemiczny gatunek występuje tylko na Tajwanie. Podobny kolor ciała i upierzenie głowy sprawiają, że wspomnianego ptaka często uważa się za krewnego zniczka zwyczajnego. Przeprowadzone w ostatnich latach szczegółowe badania genetyczne wykazały jednak, że mysikróliki płomienne znacznie bliższe pokrewieństwo łączy z mysikrólikami zwyczajnymi.
Podgatunki
W obrębie gatunku wyodrębnia się dziewięć podgatunków, których przedstawiciele różnią się od siebie głównie upierzeniem. 7 z nich występuje w Europie, pozostałe 2 to natomiast ptaki żyjące w centralnej Azji. Do wspomnianych podgatunków zalicza się kolejno:
- Regulus regulus regulus – podgatunek nominatywny, którego miejsca lęgowe znajdują się na terenie niemal całej Europy;
- Regulus regulus himalayensis – ptaki o jaśniejszym umaszczeniu wierzchniej i spodniej części ciała niż u podgatunku nominatywnego; budują gniazda w Himalajach;
- Regulus regulus japonensis – osobniki wyróżniające się ciemnozielonym grzbietem oraz białymi pasami na skrzydłach, zasiedlają Azję wschodnią;
- Regulus regulus tristis – samce tych ptaków mają jasne korony oraz szary brzuch; występują w Chinach i Azji Środkowej; na zimę migrują do Afganistanu;
- Regulus regulus coatsi – ptaki o jasnym ubarwieniu ciała; zamieszkują Rosję i Azję Środkową;
- Regulus regulus yunnanensis – ptaki o ciemnozielonym grzbiecie i jaśniejszym spodzie ciała; spotyka się je w Birmie oraz Chinach.
- Regulus regulus hyrcanus – osobniki budujące gniazda w Iranie;
- Regulus regulus buturlini – ptaki ze stanowiskami lęgowymi w Europie Wschodniej, Azji Środkowej i na Kaukazie;
- Regulus regulus sikkimensis – ptaki budujące gniazda na terenie Chin i Indii.
Rozmieszczenie i siedlisko mysikrólika zwyczajnego
Mysikrólik zwyczajny na swoje siedliska wybiera głównie nizinne i górskie lasy iglaste. Najczęściej jego gniazda spotyka się na wysokości od 3000 m do 4800 m nad poziomem morza. Gniazda buduje zwykle na świerkach, modrzewiach i jodłach. Po zakończeniu okresu lęgowego przenosi się na bardziej otwarte przestrzenie (np. na wrzosowiska).
Mysikrólik zwyczajny występuje powszechnie od Europy po Japonię. Najczęściej spotyka się go w chłodniejszych klimatach Europy. Wschodnią granicę jego siedlisk stanowi południowa Syberia, Japonia i Chiny. Obecność mysikrólików stwierdza się także na Islandii, na Wyspach Owczych oraz w Jordanii i Maroku. To częściowo wędrowny gatunek, którego populacje północne przenoszą się na zimę na południe.
Zachowanie
Mysikróliki łączą się w pary na całe życie. Samce wykazują zachowania terytorialne. Często śpiewają w okresie godowym. Budową gniazda zajmują się przedstawiciele obojga płci. Jako materiał budulcowy służą porosty, mchy, pajęczyny oraz gałązki. Samice jednorazowo składają od 6 do 12 jaj. Okres ich inkubacji trwa około 2 tygodni. Pisklęta porzucają gniazdo po 18 dniach. Jednak rodzice jeszcze przez kilka dni dostarczają im pożywienia.
Żerowanie i dieta
Mysikróliki żywią się głównie owadami. Do ich ulubionych przysmaków należą mszyce, roztocze, ćmy, stonki i małe gąsienice. Zwierzęta wyszukują owady w igłach i pędach roślin. Niekiedy wybierają je także z owoców.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Goldcrest [dostęp: 10.02.2025]
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Francis C. Franklin. Licencja: CC BY-SA 3.0.
