Bielik amerykański

Zobacz również

Bielik amerykański (Haliaeetus leucocephalus) to ptak drapieżny występujący na terenie Ameryki Północnej. Jest przedstawicielem orłów morskich. Posiada dwa znane podgatunki. Tworzy parę gatunkową z bielikiem zwyczajnym (Haliaeetus albicilla) zajmującym podobną niszę ekologiczną w krainie Palearktyki. Jego zasięg obejmuje większość obszarów Kanady i Alaski, a także całe terytorium kontynentalnych Stanów Zjednoczonych oraz północny Meksyk. Preferuje tereny w pobliżu dużych zbiorników wodnych z obfitością pożywienia oraz starych drzew, które zapewniają idealne warunki do zakładania gniazd.

Jest oportunistycznym drapieżnikiem. Jego dieta opiera się głównie na rybach. Zwykle poluje, gwałtownie nurkując i chwytając zdobycz pazurami prosto z wody. Jego gniazda to największe konstrukcje drzewne odnotowane w świecie zwierząt. Mogą mieć nawet 4 metry głębokości, 2,5 metra szerokości i wagę 1 tony metrycznej. Dojrzałość płciową bieliki osiągają w wieku czterech-pięciu lat.

Dorosłe osobniki mają brązowe upierzenie, białą głowę i ogon oraz duży, żółty, zakrzywiony dziób. Samice i samce mają identyczne upierzenie. Samice są o około 25% większe. Młode osobniki są całkowicie brązowe.

Bielik amerykański to narodowy symbol USA. Widnieje m.in. na pieczęci państwowej. W drugiej połowie XX wieku gatunek znalazł się na skraju wyginięcia. Dzięki intensywnym działaniom ochronnym jego populacja zaczęła się odradzać. W 1995 roku zmieniono status z „zagrożonego” na „narażony”, a w 2007 roku całkowicie usunięto go z listy gatunków zagrożonych. W 2024 roku oficjalnie uzyskał status narodowego ptaka Stanów Zjednoczonych.

Taksonomia

Bielik amerykański zaliczany jest do rodzaju Haliaeetus. Obejmuje on orły morskie. Nazwa rodzajowa, Haliaeetus, pochodzi z łaciny nowożytnej. Wywodzi się od starogreckiego ἁλιάετος (haliaetos). Oznacza „orła morskiego”. Nazwa gatunkowa leucocephalus jest zlatynizowanym połączeniem greckich słów λευκός (leukos, „biały”) i κεφαλή (kephalē, „głowa”).

Bielik amerykański został po raz pierwszy opisany przez Karola Linneusza w XVIII wieku. Opisał on go w swoim dziele Systema Naturae pod nazwą Falco leucocephalus. Wyróżnia się dwa podgatunki tego ptaka:

  • H. l. leucocephalus (Linnaeus, 1766): podgatunek nominatywny, który występuje na południu Stanów Zjednoczonych oraz na Półwyspie Kalifornijskim.
  • H. l. washingtoniensis (Audubon, 1827), synonim: H. l. alascanus (Townsend, 1897): północny podgatunek, większy od nominatywnego. Zamieszkuje północne Stany Zjednoczone, Kanadę i Alaskę.

Związek z bielikiem zwyczajnym

Bielik amerykański tworzy parę gatunkową z bielikiem zwyczajnym z Eurazji. Gatunki te różnią się między sobą barwą głowy. Bielik amerykański ma głowę koloru białego, a bielik zwyczajny brązową. Oba są zbliżonej wielkości. Zajmują podobną niszę ekologiczną w swoich zasięgach występowania.

Bielski amerykański – opis

Dorosły bielik amerykański ma równomiernie ciemnobrązowe upierzenie z kontrastującą białą głową i ogonem. Ogon jest umiarkowanie długi i lekko klinowaty. Samice i samce mają identyczne ubarwienie. Widoczny jest jednak dymorfizm płciowy. Samice są o 25% większe od samców. Dziób, nogi i tęczówki są intensywnie żółte, a nogi pozbawione piór. Palce u nóg są krótkie i niezwykle silne, zakończone dużymi szponami.

Młodociane osobniki mają ciemnobrązowe upierzenie z nieregularnymi białymi smugami. Pełne upierzenie dorosłego ptaka osiągają dopiero w piątym roku życia.

Rozmiary i różnice regionalne

Bielik amerykański osiąga długość ciała od 70 do 102 cm. Rozpiętość skrzydeł wynosi od 1,8 do 2,3 m. Masa ciała waha się od 3 do 6,3 kg. Samice ważą średnio 25% więcej niż samce. Wielkość ptaków różni się w zależności od regionu. Zgodnie z regułą Bergmanna osobniki z północnych obszarów są większe niż ich południowi krewni. Na przykład bieliki z Karoliny Południowej osiągają średnią masę 3,27 kg i rozpiętość skrzydeł 1,88 m, podczas gdy ptaki z Alaski mogą ważyć ponad 7 kg i mieć rozpiętość skrzydeł do 2,44 m. Wymiary dziobów również różnią się regionalnie. Ptaki z Alaski mają dzioby niemal dwukrotnie dłuższe niż te z południowych Stanów Zjednoczonych.

Głos i zachowanie

Głos bielika to słabe staccato. Przypomina gwizdane dźwięki, określane jako kleek kik ik ik ik. Młode ptaki wydają bardziej szorstkie i przenikliwe odgłosy niż dorosłe osobniki. Odróżnia je to od starszych przedstawicieli gatunku.

Bielik amerykański, mimo że jest często uważany za największego ptaka drapieżnego Ameryki Północnej, ustępuje pod względem masy kondorowi kalifornijskiemu (Gymnogyps californianus).

Zasięg

Naturalny zasięg bielika amerykańskiego obejmuje Amerykę Północną, w tym większość Kanady, całe terytorium kontynentalnych Stanów Zjednoczonych oraz północny Meksyk. Jest to jedyny orzeł morski endemiczny dla Ameryki Północnej. Gatunek zajmuje różnorodne siedliska. Przedstawicieli tych ptaków spotkać można zarówno na bagnistych terenów Luizjany, jak i obszarach pustyni Sonora, czy wschodnich lasach liściastych Quebecu i Nowej Anglii. Ptaki północne są migracyjne. Południowe populacje pozostają na swoich terenach lęgowych przez cały rok. W latach 50. XX wieku, gdy populacja osiągnęła historyczne minimum, bieliki były ograniczone głównie do Alaski, Wysp Aleuckich, północnej i wschodniej Kanady oraz Florydy.

Od 1966 do 2015 roku populacja znacznie wzrosła na obszarach zimowania i lęgów. Według danych z 2018 roku gatunek gniazduje w każdym kontynentalnym stanie USA oraz w każdej prowincji Kanady.

Rozmieszczenie w Kanadzie i zgrupowania zimowe

W Kanadzie większość bielików występuje wzdłuż wybrzeża Kolumbii Brytyjskiej. Znaczne populacje zamieszkują również lasy Alberty, Saskatchewan, Manitoby i Ontario. W okresie zimowym ptaki gromadzą się w określonych miejscach. Od listopada do lutego około tysiąca, a czasami nawet dwóch tysięcy bielików zimuje w Squamish w Kolumbii Brytyjskiej, położonym między Vancouver a Whistler. Ptaki przyciąga tu tarło łososi w rzekach Squamish i Cheakamus. Podobne zimowe zgrupowania można zaobserwować przy jeziorach i rzekach w północnych Stanach Zjednoczonych.

W marcu 2024 roku po raz pierwszy odnotowano gniazdujące bieliki w Toronto. Świadczy to o dalszej ekspansji gatunku.

Występowanie bielików poza Ameryką Północną

Bielik amerykański sporadycznie pojawia się jako zalatujący ptak w Europie. Dwukrotnie odnotowano jego obecność w Irlandii. W 1973 roku młody osobnik został nielegalnie zastrzelony w Fermanagh, a w 1987 roku wyczerpany młody bielik został schwytany w okolicach Castleisland w hrabstwie Kerry. Zarejestrowano również pojedynczy przypadek z Wielkiej Brytanii. W1978 roku młody bielik został zauważony na wyspie Anglesey w Walii.

Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami: 


Źródło

1. https://en.wikipedia.org/wiki/Bald_eagle [dostęp: 27.01.2025]

© Źródło zdjęcia głównego: Wikipedia Commons. Autor: Andy Morffew. Licencja: CC BY 2.0.

Jeśli podzielasz naszą misję i chciałbyś wesprzeć nasze działania, możesz to zrobić:

Z góry dziękujemy za okazaną nam pomoc!

Zobacz również

Poprzedni artykuł
Następny artykuł

Popularne artykuły

Skip to content
facebook facebook facebook
x Chcę pomócChcę pomóc