Biegus zmienny (Calidris alpina) to mały ptak brodzący z rodziny bekasowatych. Jego angielska nazwa „dunlin” pochodzi od słowa „dunling”, zapisanego w latach 1531–1532. Wywodzi się od „dun” (co oznacza ‘matowobrązowy’) i przyrostka „-ling” (oznaczającego coś o danej cesze).
Występowanie
Biegus zmienny gniazduje w Arktyce i strefie subarktycznej. Ptaki z Europy Zachodniej zimują na wybrzeżach Europy i Afryki Północnej. Te z północnej Europy i Azji lecą dalej – do Afryki, Azji Południowo-Wschodniej i na Bliski Wschód. Osobniki z Alaski i Kanady zimują na wybrzeżach Ameryki Północnej.
Biegus zmienny – taksonomia
Karol Linneusz opisał gatunek w 1758 roku jako Tringa alpina. Później przeniesiono go do rodzaju Calidris, utworzonego w 1804 roku. Nazwa wywodzi się z greki, a epitet gatunkowy oznacza „górski”, nawiązując do tundry.
Istnieje 10 podgatunków, różniących się od siebie wielkością, długością dzioba i barwą upierzenia.
Opis
Biegus zmienny posiada następujące wymiary:
- Długość: 16–20 cm
- Masa: 34–77 g
- Rozpiętość skrzydeł: 38–43 cm
W szacie godowej ma czarną plamę na brzuchu, której brak u innych podobnych ptaków. Zimą jest szarobrązowy z wierzchu i biały od spodu.
Młode biegusy zmienne mają brązowe upierzenie z białymi „V” na plecach.
Wszystkie biegusy mają czarne nogi i lekko zakrzywiony dziób. Jego koniec jest wrażliwy i pomaga tym ptakom w poszukiwaniu pożywienia.
Zachowanie
Biegus zmienny jest ptakiem stadnym. Zimą tworzy duże grupy na wybrzeżach. Podczas migracji ptak ten lata w zsynchronizowanych stadach.
Gdy żeruje, porusza dziobem jak igłą maszyny do szycia.
Latem żywi się owadami, a zimą mięczakami, robakami i skorupiakami.
Rozród biegusa
Gniazdo to płytkie zagłębienie w ziemi, wyściełane roślinnością. Samica składa cztery jaja. Wysiadywaniem zajmują się oboje rodzice. Młode ptaki są samodzielne, ale przez pierwsze dni wymagają opieki. Po około trzech tygodniach po wykluciu zaczynają latać.
Status i ochrona
Biegus zmienny jest licznym i szeroko rozpowszechnionym ptakiem. Jego populacja spada, ale nie jest zagrożony wyginięciem. IUCN klasyfikuje go jako gatunek najmniejszej troski (Least Concern).
Niektóre podgatunki są zagrożone. C. a. schinzii niemal wyginął w Danii – w 2021 roku było tam tylko 95 par lęgowych (sto lat wcześniej liczba ta wynosiła 50 000). Podgatunek grenlandzki (C. a. arctica) także jest na skraju wyginięcia.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Mewa mała
- Bielinek rzepnik
- Koniec świata – dlaczego tak się go boimy?
- Marihuana w starożytnym Izraelu: prawda czy mit?
- Dyskryminacja kobiet na świecie
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Dunlin [dostęp: 06.03.2025].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Jevgenijs Slihto. Licencja: CC BY 2.0.
