Aleksandretta obrożna (Psittacula krameri) to średniej wielkości papuga. Należy do rodzaju Psittacula, z rodziny papug wschodnich. Jej naturalne środowisko to Afryka i subkontynent indyjski. Została jednak wprowadzona też do wielu innych regionów świata. Jest również hodowana na potrzeby handlu egzotycznymi zwierzętami.
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje ten gatunek za najmniejszej troski. Oznacza to, że liczba aleksandrett obrożnych rośnie. Mimo to, w niektórych częściach ich naturalnego środowiska populacje maleją. Dzieje się tak głównie ze względu na ich popularność jako zwierzęta domowe oraz konflikt z rolnikami.
Taksonomia
Wyróżnia się cztery podgatunki aleksandretty obrożnej, różnice między nimi są jednak niewielkie.
Opis
Aleksandretta obrożna wykazuje wyraźne różnice między samcami a samicami. Dorosły samiec ma różowo-czarny pierścień na szyi. Samice i młode osobniki nie mają go wcale lub mają tylko delikatny, szary zarys.
W naturze obie płcie są zielone, mają czerwony dziób i niebieski ogon. Osobniki hodowane w niewoli występują w różnych barwach, takich jak turkus, niebieski, fioletowy, a także szary i żółty.
Papugi te osiągają średnio 40 cm długości. Jedno skrzydło mierzy od 15 do 17,5 cm. W środowisku naturalnym są bardzo głośne i wydają charakterystyczne skrzeki. W niewoli można nauczyć je mówić. Są roślinożerne i nie migrują.
Rozprzestrzenienie
Od XIX wieku aleksandretty obrożne zadomowiły się w wielu krajach. Rozmnażają się dalej na północ niż inne papugi. Ich duże populacje można znaleźć w Niemczech, Francji, Belgii, Holandii, Włoszech i Wielkiej Brytanii.
Zmniejszająca się liczba mroźnych dni, spowodowana ociepleniem klimatu, oraz rozwój miast sprzyjają ich dalszemu rozprzestrzenianiu się.
Dieta
W naturze aleksandretty obrożne jedzą pąki, nektar, owoce, warzywa, orzechy, jagody, nasiona i zboża. Dzikie stada często przemierzają wiele kilometrów, szukając pożywienia na polach i w sadach, przez co powodują tam duże szkody.
W miejscach blisko ludzi, np. w ogrodach i parkach, dzikie papugi chętnie korzystają z karmników.
W niewoli chętnie jedzą różnorodne pokarmy. Można im podawać owoce, warzywa, granulki, nasiona i małe ilości gotowanego mięsa.
Rozmnażanie
Pary aleksandrett tworzą się od września do grudnia. Papugi te nie łączą się na stałe i w każdym sezonie mogą wybierać sobie nowego partnera.
Zimą szukają miejsc na gniazda i żerują na polach grochu, co zapewnia samicom odpowiednie składniki do produkcji jaj. Od kwietnia do czerwca opiekują się młodymi, które opuszczają gniazda przed nadejściem monsunu.
Aleksandretty obrożne rozmnażają się zimą, co pozwala im uniknąć konkurencji o miejsca na gniazda i odłożyć wychowywanie młodych poza sezon monsunowy.
Hodowla
Aleksandretta obrożna to popularny ptak domowy, hodowany od wieków. Starożytni Grecy trzymali podgatunek indyjski, a Rzymianie afrykański. W ostatnich latach pojawiło się wiele mutacji kolorystycznych tych ptaków, w tym jasnoniebieska wersja.
Naśladowanie mowy
Zarówno samce, jak i samice mogą naśladować ludzką mowę. Słuchają dźwięków, a potem naśladują głos. Aleksandretty mają wyjątkowo wyraźną mowę i należą do najlepszych papug mówiących.
Zdziczałe populacje
Zdziczałe populacje tych papug można spotkać w Europie, USA, Południowej Afryce, na Bliskim Wschodzie, w Australii i Japonii. Niewielka liczba tych ptaków występuje również w Australii.
Aleksandretty obrożne są przystosowane do zimnych warunków u podnóży Himalajów, dzięki czemu radzą sobie w zimie w Europie. Populacje zaczęły rozprzestrzeniać się w Europie w połowie XX wieku. W 2015 roku znaleziono 85 220 osobników w 10 krajach europejskich.
W Europie papugi te zagrażają nietoperzom, takim jak borowiec olbrzymi. Rywalizują z nimi o miejsca lęgowe i mogą atakować dorosłe osobniki.
Wielka Brytania
W Wielkiej Brytanii liczba dzikich aleksandrett obrożnych szybko rośnie, szczególnie w Londynie i południowo-wschodniej Anglii. Największe populacje są w południowo-zachodnim Londynie, ale papugi rozprzestrzeniają się na inne obszary. Niektórzy sugerują, że papugi mogą zagrozić rodzimym ptakom, jednak nie ma obecnie oficjalnych zaleceń ich eliminacji. Aleksandretty w Londynie padają ofiarą drapieżników, takich jak sokół wędrowny, kobuz i puszczyk.
Benelux
W Holandii aleksandretty występują w dużych miastach: Amsterdamie, Rotterdamie i Hadze. W 2021 roku populacja wynosiła tam 20000 osobników, co oznacza dwukrotny wzrost w ciągu dekady.
Niemcy
Na terenie Niemiec papugi te występują głównie wzdłuż Renu, w miastach takich jak Kolonia i Düsseldorf.
Hiszpania i Portugalia
W Hiszpanii papugi są obecne w Barcelonie, a w Portugalii zamieszkują Lizbonę i Maderę.
Japonia
Na terenie Japonii dzikie aleksandretty obrożne pojawiły się w latach 60. XX wieku, kiedy papugi zaczęły zdobywać popularność jako zwierzęta domowe. Niektóre z nich uciekły i utworzyły populacje w miastach takich jak Tokio i Osaka.
Nowa Zelandia
Nowozelandzka populacja aleksandretty jest obserwowana sporadycznie. Uznawane są za zagrożenie dla rodzimych gatunków ptaków, bo mogą z nimi konkurować o zasoby.
Agresja
W Sewilli populacja borowca olbrzymiego gwałtownie zmalała, gdy liczba aleksandrett obrożnych wzrosła dwudziestokrotnie. Papugi te atakowały nietoperze w ich dziuplach, przejmując większość miejsc, które wcześniej zajmowały borowce, doprowając do śmierci nietoperzy. W badaniach donoszono o agresywnym zachowaniu papug w pobliżu ich gniazd.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Szerszeń europejski – szerszeń groźny – szerszeń
- Uchatek grzywiasty – uchatka grzywiasta – lew morski Stellera
- Obrzydliwa tajemnica Darwina… jeszcze bardziej obrzydliwa!
- Pangea – superkontynent, który uległ rozpadowi
- Oszukać przeznaczenie – niezamarzające owady
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Rose-ringed_parakeet [dostęp: 23.10.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Rangan Datta Wiki. Licencja: CC BY-SA 4.0.
