Goliat płochliwy (Conraua goliath), znany również jako żaba goliat, jest gatunkiem bezogonowego płaza pochodzącego z rodziny Conrauidae. Przedstawiciele tego gatunku osiągają relatywnie duże rozmiary ciała. Dojrzałe okazy z reguły dorastają do około 35 cm długości. Ich masa ciała oscyluje natomiast na poziomie około 3,3 kg. Zasięg występowania tego płaza jest niezbyt rozległy. Obecność tych żab stwierdza się jedynie na terytorium Kamerunu i Gwinei Równikowej. Liczebność jej populacji od wielu lat wykazuje trend spadkowy. Ten stan rzeczy związany jest przede wszystkim z organizowanymi na masową skalę polowaniami na to zwierzę.
Opis
U goliatów płochliwych dymorfizm płciowy w praktyce nie występuje. Samce i samice wyglądają niemal identycznie. Przedstawiciele obu płci z reguły mają około 32 cm długości. Niekiedy zdarzają się jednak osobniki, które dorastają do 36 cm długości. Najmniejsze żaby goliat ważą około 600 g. Waga niektórych okazów przekracza jednak 3100 g. Najcięższe i najdłuższe goliaty płochliwe wyłowiono z rzeki Muni w latach sześćdziesiątych XX wieku.
Żaby goliat wyróżniają się relatywnie dużymi oczami. Ich średnica może wynosić nawet 2,5 cm. W odległości około 5 cm od oczu znajdują się charakterystyczne bębenki słuchowe. Jaja i kijanki goliata płochliwego są takiej samej wielkości co skrzek i młode osobniki pozostałych gatunków żab. Dzieje się tak pomimo znacznie większych rozmiarów ciała żab goliat.
Boczna fałda skórna u goliatów płochliwych rozciąga się od oka do tylnej części bębenka. Między palcami znajdują się błony pławne, dzięki którym płaz doskonale porusza się w wodzie. Drugi palec jest stosunkowo najdłuższy. Żaba ma ziarnistą skórę w górnych partiach ciała. Zielona barwa na grzbiecie stopniowo przechodzi w żółtą lub pomarańczową w okolicach boków i brzucha. Żaby Goliat odznaczają się doskonale rozwiniętym zmysłem słuchu. Płazy te nie wydają jednak żadnych odgłosów. Brakuje im również specjalnych poduszek godowych charakterystycznych dla innych żab.
Siedlisko i występowanie
Goliaty płochliwe zasiedlają głównie tereny zlokalizowane w pobliżu wodospadów na terytorium Gwinei Równikowej i Kamerunu. Spędzają tam cały rok – zarówno porę suchą trwającą od listopada do kwietnia, jak i porę deszczową przypadającą na okres od maja do października.
Z uwagi na duże rozmiary zasięg występowania żaby goliat jest ograniczony. Najczęściej można ją spotkać w gęstych lasach równikowych otoczonych ze wszystkich stron rzekami. Obecność płaza notuje się w dorzeczu Sanaga, a także dorzeczach Kienke, Ntem i Mbía.
Ochrona
Goliatom płochliwym najbardziej zagrażają polowania. Ludność zamieszkująca rejon ich naturalnego występowania uważa te płazy bowiem za przysmak. Mając to na uwadze, Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) zwraca uwagę na konieczność podejmowania szeroko zakrojonych działań ochronnych ukierunkowanych na ograniczenie liczby polowań.
Dla liczebności gatunku ogromne znaczenie ma też utrata naturalnych siedlisk oraz ich degradacja. Niegdyś żaby goliat masowo eksportowano do ogrodów zoologicznych. Sprzedawano je także w celach hodowlanych. Jednak obecnie proceder ten stopniowo zanika. Płazy te bowiem źle znoszą niewolę. Trzymane w terrariach zwierzęta są niespokojne i nerwowe. Nie wykazują też chęci do rozmnażania.
Dieta
Dieta goliatów płochliwych jest zróżnicowana. Płazy te preferują jednak przede wszystkim pokarm zwierzęcy. Ich ofiarą mogą paść różne zwierzęta – zarówno te żyjące w wodzie, jak i na lądzie. Młodsze osobniki najczęściej polują na gady i pierścienice. Żywią się też owadami, pajęczakami, mięczakami oraz skorupiakami. Starsze okazy także chętnie spożywają wspomniane organizmy. Jako ulubiony przysmak traktują jednak stonogi. Swoje menu czasem wzbogacają także o mniejsze żaby, jak również o ryby i niewielkie ssaki.
Rozmnażanie
Goliaty płochliwe – tak jak inne żaby – rozmnażają się w wodzie. Samice składają skrzek złożony z kilku tysięcy jaj o niemal identycznym wyglądzie i podobnej wielkości. Jaja te przez cały okres inkubacji zwykle pozostają przyczepione do roślinności wodnej. Młode kijanki wykluwają się z jaj po upływie około 3 miesięcy od momentu złożenia skrzeku.
Żaby goliat wykazują skłonność do budowy gniazd. Mogą to robić na trzy sposoby. Pierwszym z nich jest oczyszczenie części istniejącego basenu rzecznego. Drugi polega na powiększeniu istniejącego basenu i oddzieleniu go od rzeki. Istota trzeciego sprowadza się natomiast do budowy nowego, szerokiego na około 100 cm i głębokiego na 10 cm, basenu. Ostatni z wymienionych sposobów wymaga od żab podjęcia wysiłku przy noszeniu kamieni. Skuteczną realizację tego zadania umożliwiają żabie duże rozmiary ciała.
Każdy z wymienionych typów gniazd ma swoje zalety. Pierwszy z nich jest najłatwiejszy do zbudowania. Jednak zagraża mu zalanie. Pozostałe typy są trudniejsze do wykonania. Wyróżnia je jednak stabilność i mniejsze ryzyko znalezienia się pod wodą. O tym, na jaki typ gniazda ostatecznie postawi dany osobnik, decyduje pora roku.
Przypuszcza się, że budową gniazd zajmują się jedynie samce. Samice przejmują na siebie natomiast obowiązek opieki nad jajami. Przedstawiciele obu płci pilnują zbudowanych gniazd w porze nocnej.
Cykl życia
Goliaty płochliwe żyjące na wolności zazwyczaj dożywają 15 lat. Osobniki trzymane w niewoli z reguły giną w wieku 21 lat. Zwierzęta te nie mają żadnych naturalnych wrogów. Największe niebezpieczeństwo stanowi dla nich człowiek.
Zagrożenia
Do zmniejszania liczebności populacji goliatów płochliwych przyczyniają się głównie masowe polowania oraz wylesianie terenów będących naturalnym siedliskiem tych płazów. Dużą rolę odgrywa też obecność pasożytów. Jednym z najniebezpieczniejszych jest nicień Icoseilla. Zarażenie nim wywołuje letarg u żab, który w skrajnych przypadkach może skończyć się śmiercią. Nosicielem tego pasożyta są komary. Dlatego do infekcji zazwyczaj dochodzi w porze suchej, kiedy to spowolnione przepływy wody prowadzą do namnażania się tych owadów. Zwiększoną śmiertelność obserwuje się też u żab zainfekowanych grzybami Batrachochytrium dendrobatidis i Batrachochytrium salamandrivorans.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Drozdoń aztecki
- Czarnowron – wrona czarna – wroniec
- Homo erectus – małpolud czy człowiek?
- Co jest większe – Bóg czy wszechświat?
- Pokłady węgla w głębinach morskich potwierdzeniem potopu
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Goliath_frog [dostęp: 12.12.2024]
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Ryan Somma. Licencja: CC BY-SA 2.0.
