Ile dni kaczka siedzi na jajach? To więcej, niż tylko ciekawostka z wiejskiego podwórka

Kaczka, często kojarzona z sielskim obrazkiem wiejskiego stawu, potrafi zaskoczyć cierpliwością i opiekuńczością. Gdy przychodzi czas wysiadywania jaj, samica poświęca się temu zadaniu z niezwykłym oddaniem. Dzień po dniu, bez względu na pogodę czy zagrożenia. Siedzi niemal bez przerwy, opuszczając gniazdo tylko po to, by się napić i coś zjeść. Ile to trwa? Odpowiedź nie jest jednoznaczna. Wiele zależy od gatunku.

Okres inkubacji wynosi zwykle od 26 do 28 dni¹. Ale są też wyjątki. Na przykład kaczki piżmowe potrzebują nawet do 35 dni, zanim z jaj wyklują się pisklęta. Kaczki karłowate, jak podaje serwis edukacyjny Texas Honey Spot, mogą z kolei skrócić ten okres do około 26 dni².

To, co może wydawać się tylko ciekawostką z życia ptaków, w rzeczywistości jest opowieścią o cierpliwości, niezwykłym instynkcie macierzyńskim i cichej sile natury. W tym momencie przypomina nam się stara prawda: na to, co naprawdę wartościowe, trzeba umieć poczekać: w czynieniu dobrze nie ustawajmy, bo gdy pora nadejdzie, będziemy zbierać plony, o ile w pracy nie ustaniemy (Ga 6, 9).

Ile dni kaczka francuska siedzi na jajach? Długa droga do życia

Kaczki francuskie, znane również jako piżmowe, to ptaki wyraźnie zróżnicowane pod względem płci – zarówno jeśli chodzi o masę ciała, jak i wygląd. Samice są stosunkowo drobne, osiągają wagę około 2,5 kilograma. Cechują się smukłą sylwetką. Samce z kolei potrafią ważyć nawet 5 kilogramów. Ich postawa jest bardziej masywna i muskularna. Charakterystycznym elementem wyglądu tych ptaków są czerwone brodawki wokół nosa. Szczególnie dobrze rozwinęły się one u samców. Upierzenie u obu płci zazwyczaj utrzymane jest w czarno-białej kolorystyce.

Postawa kaczki francuskiej jest silnie spionizowana. Gruba, dobrze umięśniona szyja i rozbudowany mięsień piersiowy zdradzają jej imponującą siłę. Ptaki nie zatraciły zdolności do latania. Potrafią wzbić się w powietrze dzięki wyjątkowo silnym skrzydłom.

Do zalet tej rasy należy duża odporność na choroby oraz łatwość adaptacji. Nie są wybredne, dobrze znoszą zmiany środowiska i bez większego problemu akceptują nowych partnerów. Niestety, kaczki piżmowe mają również swoje słabsze strony. Jedną z nich jest skłonność do agresji i kanibalizmu w stadzie. Z tego powodu hodowcy często decydują się na przycinanie im dziobów oraz pazurów³.

Jedną z najbardziej charakterystycznych cech kaczki piżmowej jest długość okresu inkubacji jaj. W przeciwieństwie do wielu innych gatunków, które wysiadują jaja przez około 28 dni, kaczka francuska potrzebuje znacznie więcej czasu. Okres inkubacji wynosi średnio 35 dni. Potwierdzają to eksperci z Cornell University’s Duck Research Laboratory. Podobne informacje podaje Animal Diversity Web, jeden z największych zoologicznych portali naukowych⁴. Wskazuje on na zakres od 33 do 35 dni.

Okres lęgowy trwa od sierpnia aż do maja. W tym czasie samce starają się przyciągnąć uwagę samic – wachlują ogonem i efektownie prezentują swój grzebień. Gdy samica wybierze partnera, przystępuje do budowy gniazda. Zazwyczaj mieści się ono w dziupli drzewa, na wysokości od 3 do nawet 18 metrów. W konstrukcja z gałązek, łodyg i błota samica składa zwykle od 8 do 10 jaj. Wysiaduje je samotnie, nie tylko ogrzewając, ale również zaciekle broniąc przed intruzami. 

Po wykluciu się piskląt jej rola się nie kończy – przeciwnie, zaczyna się najważniejszy etap. Przez kolejne 60-70 dni opiekuje się młodymi, ucząc je wszystkiego: jak znaleźć pokarm, jak pływać, a nawet jak unikać drapieżników. To niezwykły przykład ptasiego macierzyństwa, pełnego oddania i instynktownej mądrości. Co ciekawe, kaczki piżmowe dojrzewają płciowo dopiero po kilku miesiącach. Samice po około 28 tygodniach. Samce nieco później, bo po 29.

Ten długi cykl rozwoju, zarówno jaj, jak i piskląt, sprawia, że kaczki francuskie nie są najbardziej produktywnymi z kaczek. Nie znoszą jaj w zawrotnym tempie, ale rekompensują to czym innym: są odporne, długowieczne oraz niezwykle opiekuńcze wobec swoich dzieci. I być może właśnie dlatego są tak cenione przez doświadczonych hodowców na całym świecie.

Przypatrzcie się ptakom w powietrzu: nie sieją ani żną i nie zbierają do spichlerzy, a Ojciec wasz niebieski je żywi. Czyż wy nie jesteście ważniejsi niż one? (Mt 6, 26).

Czy kaczka znosi jaja codziennie? Fakty i mity o nieśności tych ptaków

Częstotliwość znoszenia jaj przez kaczki zależy od wielu czynników, takich jak rasa, wiek, pora roku, warunki środowiskowe oraz sposób żywienia. Na przykład kaczki rasy Indian Runner mogą znosić ponad 300 jaj rocznie. Przekłada się to na około 5-7 jaj tygodniowo w okresie szczytowym⁶.

Jedno jajo co 24-36 godzin – tak najczęściej wygląda rytm znoszenia u większości kaczek domowych w okresie największej aktywności. Kluczowy wpływ na ten proces ma długość dnia. Aby utrzymać wysoką wydajność, ptaki potrzebują około 14-16 godzin światła dziennie. Nic więc dziwnego, że jesienią i zimą, gdy dni stają się krótsze, produkcja jaj wyraźnie spada. 

Na liczbę znoszonych jaj wpływają również czynniki środowiskowe, takie jak temperatura i wilgotność. Z badań przeprowadzonych w Indonezji wynika, że wyższa temperatura w kurniku wyraźnie ogranicza nieśność kaczek⁷.

Ciekawostką jest, że samice kaczek dzikich, takich jak np. krzyżówki, znoszą jaja tylko raz w roku. W ciągu kilku dni potrafią złożyć od kilku do kilkunastu sztuk, a następnie rozpoczynają inkubację.

Wszystko ma swój czas, i jest wyznaczona godzina na wszystkie sprawy pod niebem (Koh 3, 1) 

Kiedy kaczka znosi pierwsze jajo, czyli od jakiego wieku można spodziewać się nieśności?

To, kiedy kaczka zniesie swoje pierwsze jajo, zależy przede wszystkim od rasy, warunków utrzymania i ogólnego stanu zdrowia. U większości kaczek domowych moment ten przypada między 4 a 7 miesiącem życia. W przypadku cięższych ras, takich jak kaczka piżmowa, dojrzewanie trwa nieco dłużej – pierwsze jajo może pojawić się dopiero około 8 miesiąca. Z kolei rasy lekkie, na przykład biegusy indyjskie, zaczynają znosić jaja znacznie wcześniej: w wieku 16-20 tygodni⁸.

Jak podkreślają specjaliści z University of Wisconsin Extension, ważnym czynnikiem wpływającym na rozpoczęcie nieśności jest długość dnia. Kaczki potrzebują co najmniej 14 godzin światła dziennie, aby ich układ hormonalny odpowiedzialny za reprodukcję zaczął pracować w pełni. To właśnie dlatego większość kaczek zaczyna nieść jaja na wiosnę, gdy dni stają się dłuższe⁹. 

Dodatkowo, jak wskazuje publikacja Storey’s Guide to Raising Ducks autorstwa Dave’a Holderreada – jednego z czołowych ekspertów w dziedzinie hodowli kaczek – ptaki te w optymalnych warunkach (stały dostęp do paszy, wody, brak stresu i zagrożeń) mogą rozpocząć znoszenie jaj wcześniej i utrzymać wysoką wydajność przez kilka sezonów.

Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:

• Jakie gatunki nietoperzy żyją w Polsce?
• Kaczka mandarynka
• Życie bociana – ile trwa i od czego zależy?
• Wyspa Wielkanocna – tajemnica upadku cywilizacji
• Upadek cywilizacji Majów: czynnik klimatyczny

Przypisy

1. Hatching Duck Eggs, College of Veterinary Medicine, https://www.vet.cornell.edu/animal-health-diagnostic-center/programs/duck-research-laboratory/hatching-duck-eggs [dostęp: 07.06.2025].
2. K. Perkins, How Long Does It Take To Incubate and Hatch Duck Eggs?, The Texas Honey Spot, 15.10.2023, https://www.texashoneyspot.com/blogs/post/how-long-does-it-take-to-incubate-duck-eggs [dostęp: 07.06.2025].
3. Kaczki francuskie – wszystko, co musisz wiedzieć o ich hodowli i użytkowaniu, Rynek-Rolny.pl, https://www.rynek-rolny.pl/artykul/kaczki-francuskie-wszystko-co-musisz-wiedziec-o-ich-hodowli-i-uzytkowaniu.html [dostęp: 07.06.2025].
4. A. Schagene, Cairina moschata, Muscovy duck, Animal Diversity Web, https://animaldiversity.org/accounts/Cairina_moschata [dostęp: 07.06.2025].
5. lbid;
6. Melanie (Duck Mom), How Often Do Ducks Lay Eggs? Breaking Down Duck Egg Production and More, Ducks of Providence, 02.04.2024, https://ducksofprovidence.com/how-often-do-ducks-lay-eggs [dostęp: 07.06.2025].
7. I. Ismoyowati, I. Suswoyo, R. Rosidi, S. Mugiyono, The Effect of Environmental Factor. Population and Age of Duck on Egg Production, December, 2020,  https://www.researchgate.net/publication/349346519_The_Effect_of_Environmental_Factor_Population_and_Age_of_Duck_on_Egg_Production [dostęp: 07.06.2025].
8. When do ducks start laying eggs?, Raising Ducks, 05.07.2016, https://www.raising-ducks.com/when-do-ducks-start-laying-eggs [dostęp: 07.06.2025]. 
9. D. Holderread, Storey’s Guide to Raising Ducks: Breeds, Care, Health, Feeding, and Eggs, Storey Publishing.

© Źródło zdjęcia głównego: Canva.