Birginiak

Birginiak (Polysticta stelleri), zwany również kaczką srokatą lub kaczką pstrokatą, jest gatunkiem ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae). Jest to średniej wielkości ptak, który zamieszkuje przede wszystkim obszary północnej Syberii i Alaski. Jest znany ze swojego charakterystycznego upierzenia i ciekawej biologii.

Wygląd zewnętrzny birginiaka jest niezwykle atrakcyjny i łatwo go rozpoznać. Tęczówka oczna jest ciemnobrązowa, a dziób ma szarawy kolor. Czoło i potylica są kanciaste, a ciemię płaskie. Szyja jest krótka, a tułów wydłużony. Skrzydła są długie i wąskie, a ogon ma charakterystyczną długość. Nogi samców mają niebieskawoszary kolor, podczas gdy u samic są ciemnozielone.

Występuje wyraźny dymorfizm sezonowy. Samce w szacie godowej są bardzo charakterystyczne. Mają białą głowę, zielony kantarek oraz zieloną plamę na potylicy. Obrączka oczna, podbródek, kark, obroża, grzbiet oraz plamka po bokach piersi są czarne. Brzuch jest kasztanowy, a podbrzusze czarne. Boki ciała mają pomarańczowopłowy kolor. Samice są ciemnobrunatne. Samce w szacie spoczynkowej oraz osobniki młodociane przypominają wyglądem samice, z jasnym przodem. Osobniki młodociane różnią się od dorosłych ciemniejszym lusterkiem.

Birginiaki zamieszkują głównie tereny tundry i tajgi, gdzie występują liczne jeziora, bagna i rzeki. W sezonie lęgowym, który przypada na okres od maja do lipca, ptaki te gromadzą się w koloniach. Samice składają w gniazdach umieszczonych na ziemi lub w norach lęgowych od 5 do 10 jaj, które wysiadywane są przez około 24 dni. Po wykluciu się piskląt opiekę nad nimi sprawuje przede wszystkim samica. Młode po 45 dniach stają się samodzielne. Dojrzałość płciową osiągają w drugim lub w trzecim roku życia.

Kaczki srokate są ptakami wędrownymi. Po zakończeniu sezonu lęgowego przemieszczają się na południe, gdzie spędzają zimę w pobliżu wybrzeży Oceanu Spokojnego, głównie wzdłuż wschodnich wybrzeży Azji. Często migrują wzdłuż wybrzeży Rosji, Japonii i Korei Południowej.

Ptaki te żywią się przede wszystkim bezkręgowcami, takimi jak mięczaki, skorupiaki, owady i ich larwy. Stanowią one główną część ich diety. Zjadają również małe kręgowce, takie jak ryby, niekiedy żywią się także pokarmem roślinnym. Zbierają pokarm zarówno z powierzchni wody, jak i podczas nurkowania.

Niestety birginiak jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem. Główne czynniki zagrażające jego przetrwaniu to utrata siedlisk, zanieczyszczenie środowiska wodnego i nadmierne polowania. Skutkiem tego jest zmniejszenie populacji i ograniczenie zasięgu występowania gatunku.

W celu ochrony birginiaka podjęto liczne działania. Międzynarodowe porozumienia, takie jak Konwencja Waszyngtońska (CITES), monitorują i regulują handel ptakami tego gatunku. Wiele rezerwatów i parków narodowych zostało utworzonych w celu ochrony siedlisk birginiaków i zapewnienia im odpowiednich warunków życia. Programy monitoringu populacji oraz edukacja społeczna są również ważnymi elementami działań na rzecz ochrony tego zagrożonego gatunku.

W Polsce kaczki srokate są obserwowane jedynie sporadycznie, gdy przylatują na tereny naszego kraju. Ich pojawienie się stanowi niezwykłe wydarzenie dla miłośników przyrody i ptaków. Bezzwłoczne zgłaszanie takich obserwacji odpowiednim instytucjom pozwala na lepsze poznanie migracji i zasięgu występowania tych zagrożonych wyginięciem ptaków.

Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami: 

• Rusałka pawik
• Fregata wielka
• Inżynieria ekosystemów – nietrafione wyjaśnienia
• Transhumanizm – niebezpieczna idea?
• Świadomość – tajemnica dla nauki, dar dla człowieka

Źródła

1. https://www.ekologia.pl/wiedza/zwierzeta/birginiak
2. https://pl.wikipedia.org/wiki/Birginiak
3. http://ptaki.info/birginiak

© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Ron Knight. Licencja: CC BY 2.0.