Barionyks
Barionyks (Baryonyx walkeri) to dwunożny, mięsożerny dinozaur, teropod z rodziny spinozaurów, datowany na okres wczesnej kredy 130-125 milionów lat temu, żyjący na terenach dzisiejszej Europy.
Szacuje się, że barionyks mierzył około 8,5 m i osiągał wagę 1,7 ton. Miał smukłą sylwetkę i silne nogi, zdolne do unoszenia całego ciężaru ciała. Wyróżniał się spośród teropodów swoją długą, niską i wąską czaszką. Jego nozdrza oddalone były od czubka pyska o 10 cm. W szczękach znajdowało się około 125 drobnych, ostrych zębów. Kształt jego czaszki przypomina kształt pyska gawiala. Na grzbiecie pyska znajdował się grzebieniasty wyrostek, którego rola nie jest znana (możliwe, że pełnił funkcję godową lub odstraszającą rywala). Ogon służył mu do utrzymywania równowagi.
Ponadto na pierwszym palcu kończyn przednich posiadał wyjątkowo potężne i ciężkie pazury służące do chwytania zdobyczy. Nazwa rodzajowa Baryonyx oznacza „ciężki pazur” i nawiązuje do bardzo dużego pazura zwierzęcia, który mierzył 31 centymetrów długości. Nazwa walkeri odnosi się do jego odkrywcy, brytyjskiego amatorskiego kolekcjonera skamieniałości Williama J. Walkera.
Dinozaur ten polował prawdopodobnie głównie w wodzie, a specjalny kształt paszczy pozwalał mu na łatwe zanurzanie jej i łapanie ryb. Podobnie jak krokodyl spędzał dużo czasu w wodzie.
Jego szczątki znaleziono w deltach dawnych rzek, co wskazywać by mogło na rybożerność. O rybożerności świadczą znalezione wraz z ze skamieniałościami rybie łuski oraz liczne małe, cienkie i spiczaste zęby, nadające się do chwytania śliskiej zdobyczy. Barionyks polował w sposób podobny do dzisiejszych niedźwiedzi brunatnych, które również potrafią łowić ryby (przynajmniej w płytkiej wodzie), łapiąc je w swoje potężne pazury.
Dietę prawdopodobnie uzupełniał zwierzętami lądowymi, gdyż w okolicy żołądka znaleziono także kość należącą do młodego iguanodona. Nie jest jednak oczywiste czy sam polował na młode zwierzęta, czy też odżywiał się padliną.
Holotypowy okaz jest jednym z najbardziej kompletnych szkieletów teropodów z Wielkiej Brytanii. Okazy odkryte później w innych częściach Wielkiej Brytanii i Półwyspu Iberyjskiego również zostały przypisane temu rodzajowi dinozaura.
Pierwszy szkielet został odkryty w latach 80. XX wieku w Anglii. W styczniu 1983 roku William J. Walker zbadał gliniankę Smokejack w formacji Weald Clay w pobliżu Ockley w hrabstwie Surrey. Znalazł tam skamieniałości, wśród których odkrył duży pazur, ale po złożeniu go w domu zdał sobie sprawę, że brakuje czubka pazura. Kilka tygodni później Walker wrócił w to samo miejsce i po godzinie poszukiwań znalazł brakującą część. Znalazł też kość paliczka i część żebra. Pazur został zbadany przez brytyjskich paleontologów Alana J. Charig i Angelę C. Milner, którzy zidentyfikowali go jako należącego do teropoda. W lutym paleontolodzy znaleźli na stanowisku więcej fragmentów kości, ale cały szkielet udało się zebrać dopiero w maju i czerwcu ze względu na warunki pogodowe. Zespół złożony z ośmiu pracowników muzeum i kilku ochotników wykopał 2 tony szkieletu w ciągu trzech tygodni. Walker przekazał pazur oraz szkielet do Muzeum Historii Naturalnej w Londynie.
Źródła
- https://en.m.wikipedia.org/wiki/Baryonyx
- https://dinoanimals.pl/dinozaury/barionyks-baryonyx-walkeri/
- https://www.encyklopedia.dinozaury.com/wiki/Baryonyx
- https://www.prehistoriclife.xyz/prehistoric-earth/strange-diets.html
