Kotek rudy (Prionailurus rubiginosus), zwany też kotem rudym lub kotem rdzawym, to jeden z najmniejszych reprezentantów rodziny kotowatych (Felidae). Jest to drapieżny ssak, który poluje na różne owady, ptaki, a także niewielkie gryzonie.
Pierwsze historyczne wzmianki o występowaniu gatunku pochodzą z Indii oraz Sri Lanki. W 2012 roku zarejestrowano obecność kota rdzawego także w zachodniej części regionu Terai w Nepalu. W 2016 roku dziką populację tego gatunku wpisano na Czerwoną Listę opracowaną przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN). W ten sposób uznano gatunek za bliski wyginięciu. Najistotniejszym powodem zmniejszania się populacji kota rudego na naturalnych obszarach występowania jest postępująca fragmentacja i degradacja lasów liściastych będących głównym siedliskiem tych zwierząt.
Taksonomia
W 1831 roku francuski przyrodnik Isidore Geoffroy Saint-Hilaire przeprowadził szczegółowe badania kota złapanego w Puducherry w Indiach. Badacz ten nadał całemu gatunkowi nazwę Felis rubiginosa. W 1858 roku rosyjski podróżnik i przyrodnik Nikołaj Severtzov określił kota rudego nazwą rodzajową Prionailurus.
Opis podgatunku Prionailurus rubiginosus phillipsi pochodzi z 1939 roku. Jego autorem był brytyjski zoolog Reginald Innes Pocock, który badał osobnika pochodzącego z Prowincji Centralnej na Sri Lance.
Wygląd
Kotek rudy ma krótką sierść o rdzawoczerwonym odcieniu. Na grzbiecie i po bokach ciała widoczne są charakterystyczne rdzawe plamy. Nad oczami widnieją cztery czarne linie, z których dwie biegną do samej szyi. Czoło i policzki kota zdobią ciemne pasma. Futro na brzuchu i wewnętrznych stronach łap jest białe. Gdzieniegdzie rozsiane są na nim drobne brązowe cętki.
Kot rudy to najmniejszy dziki kot żyjący na terenie Azji. Jego długość ciała (bez ogona) wynosi zazwyczaj od 35 do 48 cm. Sam ogon może natomiast mierzyć od 15 do nawet 30 cm. Samice zazwyczaj osiągają wagę około 1 kg. Samce są nieco większe. Ich masa ciała z reguły oscyluje na poziomie około 1,6 kg.
Siedlisko i występowanie
Zasięg naturalnego występowania kota rudego jest ograniczony. Zwierzęta te preferują przede wszystkim wilgotne i suche lasy liściaste oraz tereny porośnięte krzewami. Zasiedlają również obszary skaliste oraz trawiaste. Można je spotkać przede wszystkim na terenach pokrytych gęstą roślinnością.
Pierwotnie uważano, że koty rdzawe występują tylko w południowych regionach Indii. Później jednak obecność przedstawicieli tego gatunku stwierdzono również w innych rejonach kraju, m.in. w Parku Narodowym Gir i w Rezerwacie Tygrysów zlokalizowanym w Parku Narodowym Tadoba-Andhari. Na Sri Lance kotki rude występują zarówno w strefie wilgotnej, jak i suchej.
Ekologia i zachowanie
Niewiele wiadomo o zachowaniu kotów rudych w naturalnym środowisku. Osobniki żyjące w ogrodach zoologicznych zazwyczaj są aktywne w nocy. Jednak niektóre z nich polują także w ciągu dnia. Koty rdzawe żywią się głównie małymi ptakami oraz gryzoniami. W skład ich diety wchodzą także niektóre owady, jaszczurki oraz żaby.
Rozmnażanie
Ruja u samicy kotka rudego trwa pięć dni. Po krótkiej kopulacji osobniki płci żeńskiej zachodzą w ciążę. Po upływie około 65-70 dni od zapłodnienia na świat przychodzi jedno lub dwa kocięta. Waga młodych osobników tuż po narodzinach wynosi 60-77 gramów. Całe ciała nowonarodzonych kociąt pokryte są drobnymi czarnymi plamkami.
Zagrożenia
W ostatnich latach obserwuje się systematyczne zmniejszanie się liczebności populacji dziko żyjących kotów rdzawych. Na ten stan rzeczy wpływa przede wszystkim rozwój rolnictwa na terenach, gdzie naturalnie występują przedstawiciele tego gatunku. Do redukcji liczby kotków rudych żyjących na wolności przyczyniają się także urządzane na nie w różnych rejonach nielegalne polowania.
Ochrona
Populację kotów rdzawych w Indiach i na Sri Lance objęto ochroną. Stosowne wytyczne dotyczące tego tematu zawarto w Załączniku I i II CITES. W większości krajów obowiązuje całkowity zakaz polowania na koty rude i handlowania tymi zwierzętami.
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Rusty-spotted_cat [dostęp: 09.09.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Davidvraju. Licencja: CC BY-SA 4.0.
