Żabnica – nawęd – żabnica nawęd

Żabnica (Lophius piscatorius), znana też jako nawęd lub żabnica nawęd, to fascynujący gatunek ryby morskiej z rodziny żabnicowatych (Lophiidae), występujący na wybrzeżu Europy i północno-zachodniej Afryki. Zamieszkuje głębokości od 20 do 1000 metrów i jest jednym z najbardziej niezwykłych stworzeń zajmujących dno oceanu. Ze względu na swój wygląd żabnica nazywana jest również diabłem morskim.

Charakteryzuje się ogromną paszczą, wyposażoną w ostre i duże zęby, posiada charakterystyczny spłaszczony kształt ciała, przypominający nieco żabę. Głowa żabnicy jest pokryta licznymi małymi guzkami i brodawkowatymi wyrostkami. Skóra żabnicy jest ciemna, bez łusek.

Żabnica osiąga długość nawet do 2 metrów i wagę do 50 kg. Posiada zdolność doskonałego kamuflażu. Leży najczęściej spłaszczona na dnie, a dzięki masywnym fałdom skórnym i brodawkom, które przypominają kamienie i muszle, doskonale maskuje się w otaczającym środowisku, stając się praktycznie niewidoczna dla potencjalnych drapieżników i ofiar.

Pomimo posiadania płetw przemieszcza się, głównie pełzając po dnie i odpychając się od podłoża silnymi piersiowymi płetwami krocznymi, które przypominają łapy. Ryba często zagrzebuje się w piasku i czeka na swoją ofiarę, używając wabika – wyrostka na końcu długiej wędki wystającej ze szczytu głowy, który wyglądem przypomina mięsistego robaka. Machając wabikiem, przyciąga uwagę mniejszych ryb, które zachęcone łatwą zdobyczą podpływają w okolice zakamuflowanej żabnicy. Wówczas wykorzystuje swoją szeroką paszczę, by szybko pochwycić i połknąć zdobycz.

Żabnice osiągają dojrzałość płciową w wieku 4-6 lat. Tarło tego gatunku ryby występuje późną zimą w rejonach południowych i wczesną wiosną w rejonach północnych. Podczas tarła żabnice rozmnażają się na głębokości do 2000 metrów. Ikra jest składana w postaci długich galaretowatych taśm o jasnej fioletowoszarej barwie, które mogą osiągać długość do 4 metrów i szerokość około 30 cm. Ziarna ikry są zamknięte w galaretowatych sześciokątnych komórkach, tworzących jedną warstwę.

Ikra utrzymuje się w toni wodnej blisko powierzchni. Stopniowo ścianki taśmy rozrywają się, uwalniając ziarna ikry, które rozwijają się w stanie wolnym. Świeżo wylęgłe larwy mają długość około 4,5 mm. Zarówno larwy, jak i narybek, prowadzą pelagiczny tryb życia. Młode osobniki przechodzą złożoną metamorfozę (trwającą około 4 miesięcy) i różnią się całkowicie od dorosłych osobników. Larwy mają wysokie ciało z wyrostkami, kolcami i bardzo długimi płetwami piersiowymi. Po osiągnięciu długości około 6-10 cm opuszczają dno i przechodzą w tryb życia podobny do dorosłych osobników. Po zakończonym tarle dorosłe osobniki podobnie jak larwy, w maju podchodzą do brzegów, gdzie intensywnie żerują do jesieni.

Obecnie żabnica jest rybą wyławianą głównie ze względu na jędrne i białe mięso. W krajach śródziemnomorskich, takich jak Francja, Chorwacja czy Albania ryby te są uważane za przysmak. Jednak według kryteriów biblijnych jest to ryba nieczysta.

Gatunek ten znalazł zastosowanie w medycynie. Jej trzustka, która okazała się jednym z pierwszych naturalnych źródeł insuliny, uczyniła ją wczesnym patronem dla diabetyków.

Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami: 

• Kostera kropkowana
• Sęp kasztanowaty
• Życie na Wenus NIE odnalezione
• Słońce – wyjątkowa gwiazda
• Pozabiblijne świadectwa potopu

Źródła:

1. https://wedkarskiswiat.pl/atlas-ryb/zabnica
2. https://tommyaquario.pl/index.php/80-ciekawostki/1626-zabnica-brzydka-ale-smaczna
3. https://rybyznorwegii.pl/Owoce-morza-z-norwegii/zabnica/?fbclid=IwAR0s7PtZmwPeYZcxABZZIJQevQdVkFqBYnBsJjRb2ldEd8W5abs81RJpNkk
4. https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%BBabnica_(ryba)#Zastosowanie_w_gastronomii
5. https://www.national-geographic.pl/artykul/na-co-dzien-plywa-gleboko-w-oceanie-rybak-trafil-na-rzadka-zabnice-spacerujac-po-plazy
6. https://fishbase.pl/2011/10/zabnica-lophius-piscatorius/

© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: riblje-oko.hr. Licencja: CC BY-SA 3.0.