Wydrzyk ostrosterny (Stercorarius parasiticus) znany też jako wydrzyk pasożytny jest gatunkiem niewielkiego ptaka wędrownego zaliczanego do rodziny wydrzyków (Stercorariidae). Przedstawiciele tego gatunku zazwyczaj mają swoje miejsca lęgowe w północnej Skandynawii, Szkocji, Islandii oraz Grenlandii. Ich gniazda spotyka się także na Syberii oraz w północnej Kanadzie i na Alasce. Przed nastaniem zimy ptaki przemieszczają się natomiast w rejony tropikalne. Zimują zarówno na wybrzeżach, jak i na otwartych wodach wszystkich trzech oceanów. Preferują zwłaszcza strefy położone na półkuli południowej w pobliżu południowych części Afryki, Ameryki Południowej, Australii i Nowej Zelandii.
Taksonomia
Pierwszy naukowy opis wydrzyka białosternego datuje się na 1758 rok. Stworzył go autor wielotomowego dzieła Systema Naturae szwedzki przyrodnik Karol Linneusz i umieścił w dziesiątej edycji tej publikacji. Ptak otrzymał wówczas łacińską nazwę Larus parasiticus. Badacz za miejsce typowe występowania wydrzyka pasożytnego uznał rejon w pobliżu zwrotnika Raka w Europie, Ameryce i Azji. Później zawęził ten region do terytorium Szwecji.
Wydrzyki na ogół zalicza się do rodzaju Stercorarius, którego wydzielenie było zasługą francuskiego zoologa Mathurina Jacquesa Brissona. W obrębie monotypowego gatunku nie wydziela się żadnych podgatunków.
Opis
Wydrzyki ostrosterne to jedne z najmniejszych przedstawicieli rodziny wydrzyków. Dorosłe osobniki zwykle mają od 41 do 48 cm długości, a rozpiętość ich skrzydeł wynosi od 107 do 125 cm. Masa ciała tych ptaków oscyluje na poziomie od 300 do 650 g. Długość ogona u przeciętnego okazu to natomiast 7 cm.
U wydrzyków pasożytnych wyróżnia się dwie odmiany barwne – jasną oraz ciemną. Pierwsza z nich charakteryzuje się białą lub żółtą głową z ciemną czapeczką, a także brązowym grzbietem z przebijającymi ze spodu białymi piórami. Na ogonach tych osobników widać charakterystyczny wyrostek.. Ptaki odmiany ciemnej można natomiast łatwo rozpoznać po ciemnobrązowym upierzeniu. Cechą wspólną łączącą reprezentantów obu odmian są połyskujące na biało pióra na skrzydłach.
Wydrzyki wydają odgłosy przypominające nosowe miauczenie. Najczęściej można je usłyszeć w trakcie popisów godowych. Emitowane przez nie alarmowe dźwięki są natomiast znacznie krótsze.
Występowanie i środowisko
Siedliska wydrzyków ostrosternych zlokalizowane są na północy Eurazji i Ameryki Północnej. Populacje północnoamerykańskie najczęściej spotyka się na Alasce, w Jukonie, a także wzdłuż wybrzeża Zatoki Hudsona oraz w niektórych częściach północnego Quebecu. Osobniki zamieszkujące Europę zazwyczaj zasiedlają północne rejony Rosji i Wielkiej Brytanii, a także atlantyckie i bałtyckie wybrzeża Półwyspu Skandynawskiego. Ptak pojawia się także przelotem nad polskim wybrzeżem. Czasem można go też zobaczyć w głębi kraju. Do takich sytuacji dochodzi jednak sporadycznie.
Gniazdowanie
Wydrzyki pasożytne na swoje siedliska wybierają zazwyczaj wyspy oraz tereny wysokogórskie. Samice jednorazowo składają cztery jaja o oliwkowo-brązowym ubarwieniu. Okres ich inkubacji trwa około 28 dni. Rodzice wysiadują je na zmianę, a potem wspólnie zajmują się swoim potomstwem. Młode osobniki stają się zdolne do lotu po upływie około miesiąca od momentu wyklucia się z jaj. Poza okresem lęgowym rzadko wydają odgłosy. Dorosłe osobniki w obliczu zagrożenia zaciekle bronią gniazda przed intruzami.
Odżywianie
W skład diety ptaka w okresie lęgowym wchodzą głównie niewielkie gryzonie, ryby oraz owady. Chętnie jedzą też inne mniejsze ptaki, a także ich jaja oraz pisklęta. Poza sezonem rozrodczym wykazują tendencje do podkradania pożywienia innym ptakom, głównie mewom i rybitwom. W tym celu ścigają je w locie do momentu, aż dany osobnik wypuści z dzioba swoją ofiarę.
Status ochrony
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje wydrzyki za gatunek najmniejszej troski, czyli taki, któremu w najbliższym czasie nie grozi wyginięcie. Liczebność jego światowej populacji od lat utrzymuje się na stałym, dość wysokim poziomie. Mimo to w Polsce ptak ten objęty jest ścisłą ochroną gatunkową.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Skakun arlekinowy – pląs zebra
- Tapir czaprakowy – tapir malajski – tapir czaprakowaty
- Nauka kontra religia – kto ma rację?
- Cyrkon, hel i pole magnetyczne – co mają wspólnego z wiekiem naszej planety
- Syrinx, czyli jak śpiewają ptaki
Źródło
- https://en.wikipedia.org/wiki/Parasitic_jaeger [dostęp: 06.12.2024]
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Jinesh PS. Licencja: CC BY-SA 4.0.
