Śnieżnik europejski (Chionomys nivalis) to gatunek gryzonia z rodziny chomikowatych. Ma gęste, jasno szare futro i jasny ogon. Osiąga długość do 14 cm, a jego ogon ma 7 cm.
Występuje w górach Europy Południowej i Wschodniej oraz w południowo-zachodniej Azji. Spotyka się go w Pirenejach, Alpach, Apeninach, Karpatach i wyżej położonych regionach Bałkanów. Żyje w skalistych miejscach, głównie powyżej granicy lasu. Jest samotnikiem. Zamieszkuje szczeliny i tunele wśród skał.
Taksonomia
Martins opisał ten gatunek w 1842 roku jako Arvicola nivalis. W 1972 roku Gromov i Polyakov stworzyli nazwę Chionomys nivalis, którą obecnie się stosuje.
Opis
Śnieżnik europejski ma miękkie, długie futro w jasnoszarym kolorze z brązowym odcieniem. Ma zaokrąglony nos, czarne oczy, długie białe wąsy i duże uszy. Jego ogon jest biały, z krótką sierścią.
Długość ciała wynosi od 10,8 do 14 cm, a ogona od 5,1 do 7,6 cm. Waży od 28 do 57 gramów.
Wydaje piski, a czasem słychać, jak szczękają jej zęby.
Rozmieszczenie i siedlisko
Śnieżnik europejski żyje w górach południowej Europy. Występuje w Pirenejach, Apeninach, Alpach, Karpatach, Starej Płaninie (Bałkany), na Olimpie i w Pindos. Zamieszkuje góry Kaukazu, Libanu, Syrii, zachodniego i północnego Iranu oraz południowego Turkmenistanu. Jedyną wyspą Morza Śródziemnego, gdzie go spotkano, jest Eubea, niedaleko Grecji.
Śnieżnik europejski żyje głównie powyżej granicy lasu, na skałach i w rumowiskach skalnych. Preferuje górskie łąki, zbocza pokryte głazami, szczeliny skalne i obszary z karłowatą roślinnością. We Francji można go spotkać także na niższych wysokościach, w regionach krasowych, takich jak Glun w Ardèche oraz okolice Nîmes.
Jego siedliska są teraz bardziej rozproszone. Może występować na niższych wysokościach, o ile gleba jest odpowiednia. Obecność śnieżnika europejskiego zależy od warunków mikroklimatycznych, a nie temperatury. Częściej spotyka się go na średnich i dużych wysokościach, gdzie konkurencja z innymi zwierzętami, takimi jak świstaki alpejskie, koziorożce alpejskie i kozice północne, jest mniejsza. W lasach śnieżnik europejski jest rzadszy, bo musi rywalizować z popielicami i żołędnicami europejskimi.
Samice i młode wolą centralne części rumowisk, zwłaszcza tam, gdzie rośnie jałowiec. Samce i niereprodukujące się samice są mniej wybredne i zajmują tereny skaliste w zależności od ich dostępności.
Zachowanie
Latem samice śnieżnika europejskiego mają swoje terytoria i są agresywne wobec innych samic.
Samce mają większe terytoria, które się na siebie nakładają. Są bardziej tolerancyjne. Zimą granice terytorialne zanikają. Zarówno samce, jak i samice stają się nomadyczne i samotne. Są agresywne wobec innych osobników swojego gatunku. Spotkania samic często kończą się walką. Samce zachowują się bardziej pokojowo, ale jeśli dojdzie do walki, jest ona intensywna. Spotkania samców z samicami wykazują pośrednie zachowania. Ta agresja jest związana z trudnymi warunkami życia i koniecznością walki o zasoby. To różni śnieżnika europejskiego od innych gatunków, które w bardziej umiarkowanych klimatach są bardziej społeczne zimą.
Śnieżnik europejski jest aktywny zarówno w dzień, jak i w nocy. Latem często można go zobaczyć na skałach, szczególnie w słoneczne dni. Kopie tunele z wieloma wyjściami między skałami i korzeniami drzew. Zimą nie zapada w sen zimowy. Może szukać schronienia w górskich chatkach.
Biegnąc, trzyma ogon pionowo.
Żywi się roślinami: trawami, pąkami, pędami i korzeniami, a czasem owadami i ich larwami. Latem zbiera trawy i liście, suszy je na słońcu i magazynuje na zimę w podziemnych komorach.
Śnieżnik europejski jest promiskuityczny. Samce i samice kopulują z wieloma partnerami. W ciągu roku mają zazwyczaj dwa mioty, liczące około czterech młodych. Ciąża trwa trzy tygodnie.
Młode rodzą się niedojrzałe, otwierają oczy po 13 dniach, a po 18 są odstawiane od mleka. Niezależność osiągają po czterech tygodniach. Zazwyczaj rozmnażają się dopiero w następnym roku.
Mogą żyć od dwóch do czterech lat.
Status
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje śnieżnika europejskiego za gatunek najmniejszej troski. Mimo rozproszonego zasięgu, jest powszechny w odpowiednich siedliskach. Jego populacja wydaje się stabilna i nie grożą mu większe zagrożenia.
W Polsce jest jednak objęty ścisłą ochroną gatunkową.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Manuskrypty Nowego Testamentu i ich warianty tekstualne
- Skąd pochodzi Bóg?
- Zaćmienie Słońca 8 kwietnia 2024 w Ameryce Północnej – krótka relacja z wyprawy
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/European_snow_vole [dostęp: 07.10.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Svíčková. Licencja: CC BY-SA 3.0.