Sardelowate (Engraulidae) to niewielkie, powszechnie występujące ryby należące do rodziny sardelowatych, rządu śledziokształtnych . Większość z nich żyje w wodach morskich, choć niektóre preferują wody słonawe, a kilka gatunków spotykanych w Ameryce Południowej zamieszkuje wyłącznie wody słodkie.
Istnieje ponad 140 gatunków sardelowatych podzielonych na 17 rodzajów, które można znaleźć w Oceanach: Atlantyckim, Indyjskim, Spokojnym oraz w Morzu Czarnym i Śródziemnym. Klasyfikowane są jako ryby tłuste.
Cechy charakterystyczne
Sardelowate to małe, zielonkawe ryby z niebieskawym połyskiem oraz srebrzystym pasem biegnący wzdłuż ciała od nasady płetwy ogonowej. Dorosłe osobniki osiągają długość od 2 do 40 centymetrów, a ich kształt może się różnić w zależności od populacji, przy czym ryby z północnych regionów są zazwyczaj smuklejsze.
Sardelowate mają tępo zakończony pysk z małymi, ostrymi zębami w obu szczękach. Pysk mają większy niż u śledzi, co pozwala im skuteczniej odżywiać się planktonem i młodymi rybami.
Występowanie
Sardelowate występują w wielu rejonach oceanicznych, ale największe skupiska spotykane są w umiarkowanych wodach. Unikają ekstremalnie zimnych i gorących mórz. Preferują różnorodne warunki temperaturowe i zasolenia, a ich duże ławice pojawiają się w płytkich wodach słonawych z mulistym dnem.
Sardelowate obficie występują w Morzu Śródziemnym, zwłaszcza w Morzu Alborańskim, Egejskim i Czarnym. Są one często łowione w pobliżu wybrzeży Krety, Grecji, Sycylii, Włoch, Francji, Turcji, północnego Iranu, Portugalii i Hiszpanii, a także na wybrzeżu Afryki Północnej. Ich zasięg sięga również atlantyckiego wybrzeża Europy, na południe od Norwegii. Tarło sardelowatych odbywa się od października do marca, ale tylko w wodach cieplejszych niż 12°C. Wydaje się, że rozmnażają się co najmniej 100 kilometrów od brzegu, blisko powierzchni wody.
Ekologia
Sardelowate stanowią istotne źródło pokarmu dla wielu drapieżników, w tym halibuta, skalnika,rekina, a także czawycza i kiżucza. Są też niezmiernie ważne dla ssaków morskich i ptaków, takich jak pelikany brunatne i rybitwy, których rozmnażanie jest silnie uzależnione od dostępności tych ryb.
Przetwarzanie
Ryby są patroszone, solone i konserwowane w solance, a następnie pakowane z olejem lub solą. Proces ten nadaje im intensywny smak i ciemnoszary kolor mięsa. Marynowane w occie, mają łagodniejszy smak i białe mięso. W starożytnym Rzymie sardele były kluczowym składnikiem do produkcji sosu rybnego, który miał długą trwałość i był przedmiotem handlu. Były również spożywane na surowo jako afrodyzjak.
Obecnie sardele używane są jako przyprawa w wielu potrawach, dzięki swojemu intensywnemu smakowi. Są składnikiem wielu sosów rybnych. Rybacy używają sardelowatych jako przynęty na większe ryby, takie jak tuńczyki.
W krajach Azji Południowo-Wschodniej, takich jak Indonezja, Singapur, Malezja i Filipiny, sardele są smażone na głębokim oleju i podawane jako przekąska lub dodatek do potraw.
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Anchovy [dostęp: 13.08.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: nie podano. Licencja: domena publiczna.
