Perkoz dwuczuby (Podiceps cristatus) to ptak wodny z rodziny perkozów. Wyróżnia go efektowne upierzenie w kolorach czarnym, pomarańczowo-brązowym i białym. Słynie z widowiskowego tańca godowego, podczas którego ptaki wykonują zsynchronizowane ruchy.
Taksonomia
Perkoz dwuczuby został opisany przez Karola Linneusza w 1758 roku pod nazwą Colymbus cristatus. Obecnie należy do rodzaju Podiceps, utworzonego przez Johna Lathama w 1787 roku.
Opis
To największy gatunek perkoza w Europie i Azji. Dorasta do 46–51 cm długości, ma rozpiętość skrzydeł 59–73 cm i waży od 0,9 do 1,5 kg. Jest świetnym pływakiem i nurkiem, poluje na ryby pod wodą.
Latem ma ozdobne pióra na głowie i szyi, natomiast zimą jego upierzenie staje się jaśniejsze, z białymi piórami wokół oczu i różowym dziobem. Ptaki z cieplejszych regionów, jak Kenia czy Australia, często zachowują upierzenie lęgowe przez cały rok.
Głos perkoza to głośne „rah-rah-rah”. Może też wydawać klikające dźwięki „kek” i głębokie pomruki.
Pisklęta mają czarno-białe pasy na głowie. Te wzory znikają w ich pierwszą zimę.
Występowanie
Perkoz dwuczuby gniazduje na słodkowodnych jeziorach z gęstą roślinnością. Podgatunek Podiceps cristatus występuje w Europie i Azji. Na zachodzie jest osiadły, ale z chłodniejszych rejonów migruje na zimowiska. Afrykański Podiceps cristatus infuscatus i australazyjski Podiceps cristatus australis są głównie osiadłe.
Rozród
Podczas godów perkozy dwuczube wykonują widowiskowy taniec.
Gniazda budują oba ptaki z pary. Samica składa średnio cztery białe jaja, które ważą około 42 g. Rodzice wysiadują je przez 27–29 dni. Pisklęta wykluwają się w różnym czasie.
Młode szybko uczą się pływać i nurkować. Rodzice pomagają im, nosząc je na grzbietach, a potem zanurzając się, by pisklęta ćwiczyły samodzielne pływanie.
Odżywianie
Perkoz żywi się głównie rybami. Zjada też owady, skorupiaki, małe żaby i traszki.
Relacje z ludźmi
W XIX wieku gatunek niemal wyginął w Wielkiej Brytanii z powodu polowań na jego pióra. RSPB (Królewskie Towarzystwo Ochrony Ptaków) powstało, by go chronić i jest on dziś znowu częstym widokiem.
Zachowania godowe perkoza opisano w 1914 roku w słynnej pracy Juliana Huxleya.
Od 2013 roku na jeziorze Wānaka w Nowej Zelandii prowadzone są działania ochronne.
W 2023 roku perkoz dwuczuby, znany w Nowej Zelandii jako pūteketeke, wygrał konkurs na Ptaka Roku, dzięki kampanii prowadzonej przez komika Johna Olivera. Wynik ogłoszono hasłem „Pūteketeke pandemonium prevails”.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Mrówka faraona (faraonka)
- Kaniuk zwyczajny
- Naukowiec: Wszechświat nie może być wieczny
- Co naprawdę wykazał eksperyment Millera-Ureya?
- Kto stworzył Boga?
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Great_crested_grebe [dostęp: 19.12.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Alexis Lours. Licencja: CC BY 4.0.
