Niedźwiedź czarny, baribal, niedźwiedź amerykański (Ursus americanus) to gatunek średniej wielkości niedźwiedzia. Występuje wyłącznie w Ameryce Północnej. Jest najmniejszym i najliczniej reprezentowanym przedstawicielem niedźwiedzi na kontynencie. Jako wszystkożerca dostosowuje swoją dietę do pory roku i dostępnych zasobów. Sprawia to, że jego jadłospis jest bardzo zróżnicowany. Choć zazwyczaj zamieszkuje gęste lasy, często opuszcza swoje naturalne środowisko w poszukiwaniu jedzenia. Łatwa dostępność pokarmu w osiedlach ludzkich sprawia, że czasem zapuszcza się także w ich okolice.
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) klasyfikuje niedźwiedzia czarnego jako gatunek najmniejszej troski, głównie dzięki szerokiemu zasięgowi występowania i dużej populacji, która jest szacowana na dwukrotnie większą niż liczebność wszystkich innych gatunków niedźwiedzi łącznie. Obok niedźwiedzia brunatnego należy do zaledwie dwóch współczesnych gatunków niedźwiedzi, które nie są uznawane za globalnie zagrożone wyginięciem.
Zasięg występowania
Historycznie niedźwiedzie czarne zamieszkiwały większość zalesionych obszarów Ameryki Północnej. Obecnie ich siedliska są ograniczone głównie do leśnych terenów. W Kanadzie gatunek wciąż występuje na większości pierwotnego obszaru zasięgu. Rzadko jednak spotykany jest na południowych terenach rolniczych Alberty, Saskatchewan i Manitoby. Na Wyspie Księcia Edwarda został całkowicie wytępiony w 1937 roku. W latach 90. XX wieku liczebność kanadyjskiej populacji szacowano na 396–476 tysięcy osobników w siedmiu prowincjach. Dane nie obejmują populacji z Nowego Brunszwiku, Terytoriów Północno-Zachodnich, Nowej Szkocji i Saskatchewan. Wszystkie prowincje wskazywały na stabilność populacji w ciągu ostatnich dziesięcioleci.
W Stanach Zjednoczonych zasięg występowania obejmuje większość północnego wschodu, niemal ciągły obszar wzdłuż Appalachów – od Maine po północną Georgię, północny Środkowy Zachód, region Gór Skalistych, zachodnie wybrzeże i Alaskę. Występowanie niedźwiedzia czarnego w innych regionach jest bardziej rozdrobnione. W ostatnich dekadach zaobserwowano ekspansję zasięgu. Potwierdzają to doniesienia o pojawieniu się zwierzęcia w Ohio, Illinois, południowej Indianie i zachodniej Nebrasce.
Badania przeprowadzone w 35 stanach USA na początku lat 90. wskazywały, że populacje niedźwiedzi czarnych są stabilne lub rosnące, z wyjątkiem Idaho i Nowego Meksyku. W 2011 roku liczebność populacji w Stanach Zjednoczonych szacowano na 339–465 tysięcy osobników. Dane te nie obejmują Alaski, Idaho, Dakoty Południowej, Teksasu ani Wyoming. Kalifornia, z populacją szacowaną na 25–35 tysięcy w 2017 roku, miała największą liczbę niedźwiedzi czarnych spośród 48 sąsiadujących stanów. W Parku Narodowym Great Smoky Mountains w 2020 roku żyło około 1,500 niedźwiedzi. Oznaczało to gęstość populacji wynoszącą dwa osobniki na milę kwadratową. Na zachodzie Karoliny Północnej populacja gwałtownie wzrosła w ostatnich dekadach. Z około 3 tysięcy na początku lat 2000. do ponad 8 tysięcy w roku 2020.
Siedlisko
Niedźwiedzie czarne preferują siedliska trudnodostępne, z gęstym podszyciem i obfitością pożywienia. Ich adaptacja do zalesionych obszarów mogła wynikać z tego, iż musiały konkurować z bardziej agresywnymi gatunkami. Należały do nich wymarły niedźwiedź krótkopyski i niedźwiedź grizzly. Dominowały one na otwartych przestrzeniach. Choć baribale najczęściej występują w dzikich i odludnych regionach, potrafią przystosować się do życia w pobliżu terenów zurbanizowanych.
W kontynentalnych Stanach Zjednoczonych niedźwiedzie czarne zwykle zamieszkują gęsto zalesione tereny górskie. Spotkać je można na wysokościach od 400 do 3 000 metrów n.p.m. W południowo-zachodnich Stanach i Meksyku ich siedliska obejmują zarośla chaparralu i lasy jałowcowo-piñonowe. Czasem występują na bardziej otwartych terenach. Na południowym wschodzie USA występują dwa główne typy siedlisk: lasy dębowe i orzechowe w Appalachach oraz mieszanka lasów bagiennych, borów i terenów podmokłych na wybrzeżach Florydy, Karolin i Luizjany.
Na północnym wschodzie ich siedliska obejmują lasy liściaste – buki, klony i brzozy, a także obszary zdominowane przez drzewa iglaste. Źródłem pożywienia są uprawy kukurydzy i żołędzie. Małe, gęste bagna zdominowane przez białe cedry zapewniają im schronienie. Na wybrzeżu Pacyfiku niedźwiedzie czarne zamieszkują lasy złożone z sekwoi, świerka sitkajskiego i choinek. W Górach Skalistych dominującym typem lasów są lasy świerkowo-jodłowe, które uzupełniane są przez nieleśne siedliska, takie jak łąki, obszary nadrzeczne, lawiny, pobocza dróg czy subalpejskie grzbiety.
W rejonach o niskim stopniu urbanizacji baribale częściej występują na nizinach. Na Labradorze, przystosowały się do życia na półotwartych terenach, które w innych częściach Ameryki Północnej są bardziej charakterystyczne dla niedźwiedzi brunatnych. Jest to prawdopodobnie związane z brakiem innych dużych drapieżników w tym regionie.
Opis
Niedźwiedzie czarne mają szeroką czaszkę, wąski pysk i duży staw żuchwy. W Wirginii długość czaszek dorosłych osobników wynosiła średnio od 262 do 317 mm. Samice mają smuklejsze i bardziej spiczaste pyski niż samce. Pazury są czarne lub szarobrązowe, krótkie i zaokrąglone, grube u nasady i zwężające się ku końcowi. Pazury przednich łap są bardziej zakrzywione niż tylne. Ich długość jest porównywalna. Łapy są stosunkowo duże. Długość tylnej stopy wynosi od 13,7 do 22,5 cm. Spody stóp są czarne lub brązowe, nagie, skórzaste i głęboko pomarszczone.
Tylne nogi są stosunkowo dłuższe niż u ich azjatyckich krewnych. Krótki ogon mierzy od 7,7 do 17,7 cm. Małe, zaokrąglone uszy są osadzone daleko z tyłu głowy. Niedźwiedzie czarne są bardzo zręczność. Potrafią otwierać zakręcane słoiki i manipulować zamkami w drzwiach. Ich siła fizyczna jest imponująca. Zaobserwowano osobnika ważącego zaledwie 54 kg, który jednym przedramieniem przewrócił płaski kamień ważący 141–147 kg. Poruszają się pewnie i rytmicznie.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Heloderma arizońska – gila
- Drętwa europejska – drętwa śródziemnomorska – drętwa pstra
- Tylko jedna epoka lodowcowa?
- Zimnokrwiste dinozaury – tak czy nie?
- Szczątkowa miednica wielorybów – niekoniecznie szczątkowa i niekoniecznie miednica
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/American_black_bear [dostęp: 17.12.2024]
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Alan Vernon. Licencja: CC BY 2.0.
