Zimnokrwiste dinozaury – tak czy nie?

Naukowcy ewolucyjni są przekonani, że ptaki wyewoluowały z dinozaurów. Dlatego próbują udowodnić, że dinozaury były zwierzętami stałocieplnymi (ciepłokrwistymi)¹ tak jak dzisiejsze ptaki. Jednak większość prezentowanych dowodów na to, że metabolizm dinozaurów był podobny do metabolizmu ptaków, jest chybiona^2,3.

Ciepłokrwiste vs. zimnokrwiste

Zwierzę stałocieplne (ciepłokrwiste, endotermiczne) to takie, które dzięki swojemu metabolizmowi wytwarza własne, wewnętrzne ciepło. Ciepłota jego ciała jest względnie stała i w znacznym stopniu niezależna od otoczenia. Z kolei zwierzę zmiennocieplne (zimnokrwiste, ektotermiczne) to stworzenie, którego temperatura ciała jest zmienna. Potrzebuje ono zewnętrznego źródła ciepła do ogrzania swojego ciała, na przykład światła słonecznego.

Aby można było określić, czy dinozaury były ciepłokrwiste czy zimnokrwiste, potrzebne są badania anatomii tkanek miękkich, a tych w skamielinach zachowało się bardzo niewiele. Nie możemy więc ze stuprocentową pewnością stwierdzić stałocieplności lub zmiennocieplności dinozaurów. Mamy jednak pewne przesłanki, które wskazują, że te wymarłe gady nie były tym, czego oczekuje teoria ewolucji.

“Zimnokrwiste” wskaźniki

Wielu badaczy uważa, że dinozaury były stałocieplne, na podstawie budowy ich kości. W kościach dinozaurów można zaobserwować dużą ilość otworów na naczynia krwionośne, co oznacza, że ich kości były silnie unaczynione. Jednak nie można wykorzystywać tego faktu jako dowodu na ciepłokrwistość. Tomasz Owerkowicz prowadził badania, które wykazały, że posiadanie silnie unaczynionej kości dowodzi jedynie tego, że zwierzę było aktywne⁴.

Zdecydowanie bardziej wiarygodnym wskaźnikiem mogą być rozmiary jamy nosowej. Dziewięćdziesiąt dziewięć procent wszystkich zwierząt stałocieplnych posiada małżowiny nosowe ograniczające utratę wody i ciepła podczas oddychania. Dr John Ruben badał czaszki dinozaurów. Wykonał tomografię komputerową czterech różnych czaszek (dwie z nich należały do drapieżnych dinozaurów). Wszystkie jamy nosowe okazały się wąskie. Były podobne do tych, jakie mają współczesne zwierzęta zimnokrwiste, takie jak krokodyle⁵.

Dowody pochodzące z tkanek miękkich i szkieletu również wskazały na zimnokrwistą naturę dinozaurów. Wykonano badanie jamy brzusznej Scipionyx, małego dinozaura, którego niektórzy paleontolodzy uważają za prekursora współczesnych ptaków. Badanie ujawniło, że układ oddechowy Scipionyx budową bardziej przypominał układ oddechowy krokodyli niż ptaków, ze względu na obecność charakterystycznego mechanizmu wentylacji płuc^6,7.

Pojawiła się też sugestia, że niektóre dinozaury na podobieństwo tuńczyka czy żółwia skórzastego mogły podnosić temperaturę swoich ciał zależnie od stopnia aktywności⁸. Jednak nadal oznaczałoby to, że nie mogły utrzymać ciepłoty ciał w taki sposób, jak prawdziwie stałocieplne zwierzęta.

A zatem nie ma żadnych przekonujących przesłanek naukowych, na podstawie których można by twierdzić, że dinozaury były zwierzętami ciepłokrwistymi. Jak dotąd wszystko wskazuje, że były gadami zimnokrwistymi, co mogło przyczynić się do ich wyginięcia po potopie, gdy nastała epoka lodowcowa.

Wnioski

Świeccy naukowcy, wierząc w przejście od dinozaura do ptaka, mają silną motywację, by przedstawiać metabolizm dinozaurów jako “ciepłokrwisty”. Trudno bowiem wskazywać na ciepłokrwistego potomka pochodzącego od zimnokrwistego przodka. Jednak samo twierdzenie o rzekomej stałocieplności dinozaurów nie jest jej dowodem.

Przypisy

1. Fastovsky, D. E. and D. B. Weishampel. 2009. Dinosaurs: A Concise Natural History. New York: Cambridge University Press.
2. Clarey, T. L. 2007. Advocates for cold-blooded dinosaurs: the new generation of heretics. GSA Today. 17 (1): 45-46.
3. Clarey, T. 2015. Dinosaurs: Marvels of God’s Design. Green Forest, AR: Master Books, 121-128.
4. Morell, V. 1996. A Cold, Hard Look at Dinosaurs. Discover. 17 (12): 98-108.
5. Ruben, J. A. 1996. The Metabolic Status of Some Late Cretaceous Dinosaurs. Science. 273 (5279): 1204-1207.
6. Ruben, J. A. et al. 1997. Lung Structure and Ventilation in Theropod Dinosaurs and Early Birds. Science. 278 (5341): 1267-1270.
7. Ruben, J. A. et al.1999. Pulmonary Function and Metabolic Physiology of Theropod Dinosaurs. Science. 283 (5401): 514-516.
8. Grady, J. M. et al. 2014. Evidence for mesothermy in dinosaurs. Science. 344 (6189): 1268-1272.

Opracowano na podstawie: T. Clarey, „Dinosaurs designed cold-blooded”, Acts&Facts, Institute for Creation Research, styczeń 2016, s. 15.