Kanarek (Serinus canaria) to mały ptak wróblowaty z rodziny łuszczaków (Fringillidae). Naturalnie występuje na Wyspach Kanaryjskich, Azorach i Maderze. Gatunek ten dzieli się na dwa podgatunki: kanarka dzikiego (Serinus canaria canaria) oraz kanarka domowego (Serinus canaria domestica). Ptak ten jest symbolem Wysp Kanaryjskich.
Opis
Kanarek osiąga długość od 10 do 12 cm. Rozpiętość jego skrzydeł wynosi od 21 do 23,7 cm. Waga waha się od 8,4 do 24,3 g. Samiec ma żółto-zieloną głowę i spód ciała. Czoło jest żółte, podobnie jak twarz i pasek nad okiem. Dolna część brzucha oraz okolice podogonowe są białawe, a na bokach widoczne są ciemne smugi. Grzbiet jest szaro-zielony z ciemnymi prążkami, a kuper matowo żółty. Samica przypomina samca, ale ma bardziej stonowane odcienie – jej głowa i pierś mają szary odcień, a spód ciała jest mniej żółty. Młode ptaki są przeważnie brązowe z ciemnymi prążkami. Kanarek jest około 10% większy i mniej kontrastowy od spokrewnionego z nim europejskiego kulczyka. Ma również więcej szarości i brązów w upierzeniu oraz krótsze skrzydła. Jego śpiew to srebrzyste ćwierkanie, przypominające pieśni kulczyka i czeczotki.
Taksonomia
Karol Linneusz po raz pierwszy opisał gatunek w 1758 roku w swoim dziele „Systema Naturae”. Początkowo nadał mu nazwę Fringilla Canaria. Kilkadziesiąt lat później Georges Cuvier zmienił klasyfikację, przenosząc go do rodzaju Serinus, gdzie pozostaje do dziś. Kanarek jest blisko spokrewniony z kulczykiem. W wyniku krzyżowania tych gatunków na świat przychodzi średnio 25% płodnych mieszańców.
Zasięg występowania
Gatunek ten występuje endemicznie na Wyspach Kanaryjskich, Azorach i Maderze, czyli w regionie Makronezji na wschodnim Atlantyku. Na Wyspach Kanaryjskich ptaka tego spotkać można na Teneryfie, La Gomerze, La Palmie i El Hierro, rzadziej na Gran Canarii. Na Lanzarote i Fuerteventurze pojawił się dopiero niedawno. Często występuje także na Maderze, w tym na Porto Santo i Wyspach Desertas. Odnotowano go także na Wyspach Selvagens. Powszechnie występuje na wszystkich wyspach Azorów. Szacuje się, że populacja na Wyspach Kanaryjskich liczy od 80 000 do 90 000 par. Na Azorach od 30 000 do 60 000 par, a na Maderze od 4 000 do 5 000 par.
Kanarki zasiedlają różne środowiska, od lasów sosnowych i wawrzynowych po wydmy. Najczęściej można je spotkać na terenach półotwartych, takich jak sady i zadrzewienia, a także w parkach i ogrodach. Gatunek ten zamieszkuje obszary od poziomu morza do co najmniej 760 metrów na Maderze, 1 100 metrów na Azorach i powyżej 1 500 metrów na Wyspach Kanaryjskich.
W 1911 roku ptak ten został wprowadzony na atol Midway na północno-zachodnich wyspach Hawajów. Próbowano zasiedlić go również na pobliskim atolu Kure. Na tym obszarze nie zdołał się jednak zadomowić. W 1930 roku introdukowano go na Bermudy. Początkowo rozmnażał się tam bardzo dobrze, ale ostatecznie populacja zaczęła zanikać w latach 40. XX wieku — po inwazji szkodników, które zniszczyły miejscowe cedry. Ostatecznie wyginął w latach 60. Gatunek ten pojawia się również w Puerto Rico oraz na Wyspie Wniebowstąpienia, choć nie jest tam jeszcze w pełni zadomowiony.
Rozmnażanie
Kanarek to ptak towarzyski, który często gniazduje w grupach. Każda para broni swojego niewielkiego terytorium. Gniazdo, w kształcie kubka, budowane jest na wysokości od 1 do 6 metrów nad ziemią. Ukryte jest ono wśród liści. Często znajduje się na końcu gałęzi lub w rozwidleniu drzewa. Konstrukcja gniazda składa się z gałązek, trawy, mchu oraz innych części roślin. Wnętrze wyściełane jest miękkimi materiałami, takimi jak sierść i pióra.
Samice składają jaja w różnych terminach, zależnie od regionu. Na Wyspach Kanaryjskich ma to miejsce od stycznia do lipca, na Maderze od marca do czerwca — z największym nasileniem w kwietniu i maju, a na Azorach od marca do lipca — z kulminacją w maju i czerwcu. Jaja mają bladoniebieski lub niebieskozielony kolor, z fioletowymi lub czerwonawymi plamkami skoncentrowanymi na szerszym końcu. Lęg składa się z 3 do 4, czasem nawet 5 jaj. Każdego roku samice wychowują 2–3 pokolenia. Inkubacja trwa 13–14 dni. Młode opuszczają gniazdo po 14–21 dniach.
Żerowanie
Kanarki zazwyczaj żeruje w stadach. Pożywienia szukają na ziemi lub wśród niskiej roślinności. Głównym ich pokarmem są nasiona, takie jak nasiona chwastów, traw oraz fig. Ptak ten zjada również inne części roślin i drobne owady.
Status
Od 1988 roku IUCN klasyfikuje kanarka jako gatunek najmniejszej troski (Least Concern, LC). Szacuje się, że na wolności żyje od 3 do 5 milionów dorosłych osobników. Liczebność populacji utrzymuje się na stabilnym poziomie.
W niewoli
Pierwsze ptaki tego gatunku trafiły do Europy w 1409 roku. Początkowo do ich hodowli prawa rościli sobie wyłącznie Hiszpanie. W głąb kontynentu przepuszczali jedynie samców. Sytuacja zmieniła się w 1479 roku, gdy Hiszpania przejęła kontrolę nad Wyspami Kanaryjskimi. To właśnie wtedy hodowla kanarków zaczęła się rozwijać. Najpierw prowadzili ją mnisi w klasztorach. Około 1545 roku ptaki te były już popularne w Anglii i Flandrii (dzisiejsza Belgia), a pod koniec XVI wieku ich hodowle pojawiły się w Ameryce, Luksemburgu, Niderlandach i Burgundii (Francja). W XVII wieku trafiły do Włoch, a później do Niemiec.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Durupinar – czy Arka Noego została odnaleziona?
- Czy wielki potop z Księgi Rodzaju miał miejsce?
- Megabrekcje – dowód na katastrofizm
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Atlantic_canary [dostęp: 7.10.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Juan Emilio. Licencja: CC BY-SA 2.0.