Kakadu różowa (Eolophus roseicapilla) to australijski gatunek papugi. Jedyny przedstawiciel rodzaju Eolophus. Ptaki te przystosowały się do życia zarówno w naturalnych, jak i zmienionych przez człowieka środowiskach. Dzięki temu stały się jednymi z najliczniejszych i najszerzej rozpowszechnionych gatunków w Australii. Choć kakadu różowa jest gatunkiem endemicznym dla australijskiego lądu, w połowie XIX wieku został wprowadzony na Tasmanię. Obecnie występuje tam powszechnie. W ostatnich latach populacje tego ptaka pojawiły się również w Nowej Zelandii.
Etymologia
Słowo „galah”, oznaczające kakadu różową pochodzi od słowa gilaa z języka Yuwaalaraay, używanego przez rdzennych mieszkańców północno-zachodniej części stanu Nowa Południowa Walia w Australii. Określenie to ma swoje korzenie w językach sąsiadujących społeczności aborygeńskich. Podkreśla to głębokie powiązanie gatunku z kulturą rdzennych Australijczyków.
Opis
Kakadu różowa osiąga około 35 cm długości. Waży od 270 do 350 g. Charakteryzuje się srebrzystoszarym grzbietem, jasnoszarym kuprem, różową twarzą i piersią oraz jasnoróżowym, czubem, który może stroszyć. Dziób papugi ma barwę kości słoniowej. Skóra wokół oczu, tworząca nagą obwódkę, jest pokryta drobnymi wypukłościami. Nogi są szare. Samice i samce wyglądają podobnie. Tym co je różni jest kolor tęczówek. U samców są one ciemnobrązowe, niemal czarne, a u samic mają odcień jasnobrązowy lub czerwony. Dorosłe ptaki są intensywniej ubarwione niż młode. Młode kakadu wyróżniają się szarawą piersią, a także koroną i czubem w tym samym kolorze. Mają brązowe tęczówki oraz białawą, gładką obwódkę wokół oczu.
Zasięg występowania
Kakadu różowa występuje na terenie całej Australii, z wyjątkiem północnych krańców Półwyspu Jork. Na Tasmanię gatunek ten został wprowadzony przez człowieka. Pierwsze obserwacje datuje się tam na rok 1848. Znaczny wzrost populacji miał miejsce w latach 60. XX wieku, głównie za sprawą ucieczek ptaków z niewoli. Obecnie papuga jest powszechnie spotykana w miastach, takich jak Adelaide, Perth czy Melbourne. Widuje się ją również na otwartych przestrzeniach z rozproszonymi drzewami zapewniającymi schronienie. Unika jedynie gęstych lasów, zwłaszcza tych o wysokiej wilgotności.
Chociaż kakadu różowa preferuje tereny śródlądowe, coraz szybciej kolonizuje regiony przybrzeżne. Zmiany wprowadzone przez europejskich osadników, które okazały się zgubne dla wielu gatunków, sprzyjały temu ptakowi. Wylesianie żyznych terenów oraz tworzenie punktów wodopojowych na obszarach pustynnych stworzyły idealne warunki do rozwoju dla tej papugi. Ponadto gatunek został introdukowany w Nowej Zelandii.
Zachowanie
Eolophus roseicapilla często tworzą stada liczące od 10 do nawet 1000 osobników. W grupach tych mogą znajdować się również inne gatunki kakadu, takie jak Major Mitchell, kakadu małe czy żółtoczube. Gatunki te łatwo się ze sobą krzyżują. Stada chętnie zbierają się na otwartych, trawiastych terenach, gdzie żerują na ziemi, poszukując nasion. Ptaki te najbardziej aktywne są rano i późnym popołudniem.
Młode, samodzielne osobniki często przypadkowo się rozpraszają i oddzielają od rodzinnych grup. W wolnym czasie kakadu różowe zrywają liście i korę z drzew. Co ciekawe, zaobserwowano, że duże stada mogą powodować obumieranie drzew w wyniku intensywnej defoliacji.
Rozmnażanie
Kakadu różowe gniazdują w dziuplach drzew. Samice składają od dwóch do pięciu białych jaj w jednym lęgu. Jaja są wysiadywane przez około 25 dni, a obowiązki te dzielą między siebie samiec i samica. Pisklęta opuszczają gniazdo około 49 dni po wykluciu. Daje im to czas na rozwinięcie umiejętności potrzebnych do samodzielnego życia.
Długość życia
W niewoli Eolophus roseicapilla mogą dożywać nawet 72 lat, pod warunkiem że hodowcy karmią je wysokiej jakości paszą. Ptaki te są bardzo towarzyskie i chętnie angażują się w różnorodne aktywności. Poza tym kakadu różowe to wyjątkowo inteligentne zwierzęta. W warunkach naturalnych rzadko żyją jednak dłużej niż 20 lat. Zagrażają im głównie drapieżniki, jak np. orzełek australijski, czy sokół wędrowny i czarny oraz działalność człowieka w obszarach rolniczych. Podobnie jak inne kakadu, także i Eolophus roseicapilla tworzą silne i trwałe więzi ze swoimi partnerami, które utrzymują przez całe życie.
Hybrydy
Kakadu różowa łatwo krzyżuje się z kilkoma gatunkami, w tym z kakadu żółtoczubą, kakadu małą, kakadu Major Mitchell oraz nimfą. Szczególnie popularne są hybrydy kakadu różowej i nimfy nazywane „galatielami”. W hodowlach w Sydney udało się również uzyskać krzyżówki kakadu różowej i kakadu Major Mitchell. Młode łączą cechy obu gatunków. Mają zwężone skrzydła typowe dla kakadu różowej oraz czub i kolory charakterystyczne dla kakadu Major Mitchell. Dodatkowo po tej ostatniej odziedziczyły charakterystyczny, żałobny krzyk.
Stosunek do ludzi
W stanie Australia Południowa kakadu różowe są klasyfikowane jako „niechroniona fauna rodzima”. Właściciele ziem mogą strzelać do tych ptaków bez konieczności uzyskania pozwolenia. Dopuszcza się również ich łapanie lub gazowanie. Metody te wymagają jednak odpowiednich zezwoleń.
Hodowla
Kakadu różowe cieszą się dużą popularnością jako papugi towarzyszące i hodowlane na całym świecie. Co ciekawe, w australijskich hodowlach występują rzadko. Oswojone ptaki są czułe i przyjazne. Potrafią uczyć się mówić oraz naśladować dźwięki z otoczenia. Decydując się, na zakup kakadu różowej do domu należy pamiętać, że są one bardzo głośne.
Eolophus roseicapilla, jak większość papug, potrzebują dużej ilości ruchu, czasu spędzanego poza klatką oraz codziennych interakcji z ludźmi lub innymi ptakami, aby dobrze funkcjonować w niewoli. Niewłaściwe pokarmy mogą prowadzić do otyłości, dlatego konieczne jest zapewnienie im zbilansowanej diety. Światowy Fundusz na rzecz Papug (World Parrot Trust) zaleca, aby kakadu różowe były trzymane w wolierach o minimalnej długości 7 metrów.
Do rozmnażania ptaki te wymagają pionowych lub lekko nachylonych pni z wydrążonymi wnętrzami o średnicy 20–30 cm. Do budowy gniazd stosują piasek i drobne drewno, a do ich wyściełania liście eukaliptusa.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Dingo australijski – dingo
- Faeton białosterny
- Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba i jego zaskakujące odkrycia
- Fukuipteryx prima – ptak, który podciął skrzydła naukowcom
- Wieża Babel – świadectwa pozabiblijne
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Galah [dostęp: 28.11.2024]
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Charles J. Sharp. Licencja: CC BY-SA 4.0.
