Jemioła pospolita, jemioła biała, strzęśla (Viscum album L.) to gatunek rośliny z rodziny sandałowcowatych (Santalaceae), czasem zaliczana jest do rodziny (lub podrodziny) jemiołowatych.
Występowanie
Występuje na terenie niemal całej Europy oraz w południowej i zachodniej Azji.
Morfologia
Jemioła pospolita to półpasożytniczy krzew w kształcie kuli, rozwijający się na drzewach i krzewach. Żyje w koronach drzew liściastych (za wyjątkiem buka zwyczajnego i jesionu wyniosłego), a także na drzewach iglastych, takich jak sosna, jodła, modrzew. Zasiedla tylko okazy starsze, które mają powyżej 20 lat. Krzew ten dożywa 30-40 lat.
Łodyga jemioły jest zielona, krótka i silnie rozgałęziona. Co roku przyrastają po dwa liście na odnodze łodygi. Są one grube i skórzaste, tępo zakończone, nakrzyżległe, całobrzegie. Jemioła kwitnie w okresie od lutego do marca, a jej kwiaty są żółtawe i tworzą się w rozwidleniach łodygi. Owoc jemioły to nibyjagoda w kolorze białym, dojrzewająca w grudniu.
Jemioła jako roślina półpasożytnicza część niezbędnych składników odżywczych wytwarza sama w procesie fotosyntezy, a część pobiera z drzewa, na którym wyrasta. Ze swego żywiciela czerpie wodę i sole mineralne, przez co drzewo słabnie i po jakimś czasie usycha, jeśli jemioły jest bardzo dużo. Na tym polega szkodliwość pasożyta. Jednak jest to też roślina pożyteczna. Po pierwsze, jej białe owoce stanowią zimą, gdy nie ma innego pożywienia, pokarm dla ptaków, głównie jemiołuszek. A po drugie, wierzchołki pędów i liście z dolnych części pędów stanowią surowiec leczniczy stosowany w terapiach wielu ludzkich chorób.
Zastosowanie
Według poradników zielarskich najlepsze właściwości lecznicze mają jemioły z dębów.
Jemioła pospolita zawiera wiele składników odpowiadających za jej lecznicze właściwości: glikozydy, cholinę, saponiny, sole mineralne, substancje żywicze, śluz, witaminę C, wapń, kwasy organiczne, flawonoidy oraz peptydy.
Zastosowanie preparatów zawierających wyciąg z jemioły pospolitej jest różnorodne:
- przy nadciśnieniu tętniczym – jemioła rozszerza naczynia krwionośne, zwiększa ich elastyczność i obniża ciśnienie krwi;
- w przypadku miażdżycy – jemioła obniża poziom „złego” cholesterolu;
- u kobiet w okresie przekwitania – jemioła działa łagodząco na dokuczliwe objawy menopauzy;
- jemioła ma działanie immunostymulujące i przeciwkrwotoczne;
- roślina działa moczopędnie, obniżając ciśnienie i dając efekt przeciwartretyczny na skutek zmniejszenia poziomu kwasu moczowego we krwi;
- stosowana zewnętrznie przyspiesza regenerację naskórka oraz działa rozgrzewająco – maści z jemioły stosowane są w bólach mięśniowych i stawowych.
Należy jednak pamiętać, że przedawkowana jemioła staje się toksyczna.
W Polsce jemioła jest jednym z symboli Bożego Narodzenia. Tradycja ta przeniknęła do nas z krajów anglojęzycznych.
Źródła
- https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Jemio%C5%82a pospolita
- https://www.lekinatury.pl/pl/encyklopedia-ziol/jemiola-pospolita.html
- https://placesandplants.com/jemiola-pospolita-magiczna-roslina-zastosowanie/
- https://www.doz.pl/ziola/z1481-jemiola_pospolita
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: George Chernilevsky.
