Chomicznik dżungarski, określany także mianem chomika dżungarskiego (Phodopus sungorus) to gatunek gryzonia z rodziny chomikowatych. Charakterystyczną jego cechą jest gruby, ciemnoszary pasek, który biegnie wzdłuż grzbietu. W naturalnych warunkach, gdy zbliża się zima i dni stają się coraz krótsze, chomik zmienia ciemne futro na niemal całkowicie białe. Zmiana ta nie zawsze zachodzi jednak w niewoli. Gryzonie te zamieszkują pola pszenicy w Kazachstanie, łąki Mongolii i Syberii oraz brzozowe zagajniki w Mandżurii. Chomik dżungarski jest popularnym zwierzęciem domowym w Europie i Ameryce Północnej.
Chomiczniki dżungarskie są bardzo płodne. W przeciwieństwie do chomików syryjskich nie mają stałego sezonu rozrodczego. Oznacza to, że mogą rozmnażać się przez cały rok. Młode są niezwykle agresywne względem siebie, a samice w okresie godowym mogą być agresywne wobec samców. Uważa się, że chomiki dżungarskie są jednymi z najbardziej oswajalnych gatunków chomików.
Nazewnictwo
Nazwa naukowa chomika dżungarskiego to Phodopus sungorus. Jako pierwszy opisał go w 1773 roku Peter Simon Pallas. Początkowo ten znany zoolog i botanik sklasyfikował chomicznika dżungarskiego jako mysz. Nazwa sungorus pochodzi od regionu geograficznego Dżungaria. Kilka lat później Pallas zmienił jego nazwę na Mouse songarus. W 1912 roku Ned Hollister zaliczył tego gryzonia do rodzaju Phodopus. W 1933 roku A.I. Argiropulo zmienił jego nazwę na Phodopus sungorus, uznając go za podgatunek chomika Campbella. Obecnie jednak chomiki dżungarskie i chomiki Campbella uważane są za dwa odrębne gatunki.
Opis
Tułów chomicznika dżungarskiego jest krótki, o zwartej budowie. Długość ciała wynosi 70–90 mm, a ogona 5–15 mm. Waga samców mieści w przedziale od 19 do 45 gramów, a samic od 19 do 36 gramów. Ciekawostką jest fakt, że masa ciała tych zwierząt zmienia się w ciągu roku. Gryzonie te najmniej ważą zimą. Chomiki trzymane w domach są zazwyczaj nieco cięższe od tych, które żyją na wolności. Średnia długość ich życia wynosi od jednego do trzech lat. W niewoli mogą żyć dłużej.
Latem futro chomika dżungarskiego zmienia kolor z popielatego na ciemnobrązowy, a czasem jasnobrązowy. Pyszczek staje się szary lub brązowy. Uszy i oczy są otoczone czarnymi obwódkami. Głowa przybiera barwę ciemnobrązową lub czarną. Od głowy do ogona ciągnie się czarno-brązowy pasek grzbietowy. Brzuch, ogon i kończyny pozostają białe. Uszy mają szary kolor z różowym odcieniem. Białe jest także futro na spodniej stronie ciała. Na bokach widać trzy łuki, które oddzielają jasne partie od ciemniejszych.
Chomiki dżungarskie mogą także przybierać barwę perłową, szafirową, szafirowo-perłową, a i również marmurkową. Inne umaszczenia, jak mandarynkowy, niebieski, argente, żółty, niebiesko-rudy, czy kremowy najprawdopodobniej powstają w wyniku krzyżówek z chomikami Campbella. Zimą futro chomika staje się gęstsze. Na głowie pojawia się szary odcień. Gryzonie te zaczynają zmieniać sierść w październiku lub listopadzie, a kończą w grudniu. Wzrost letniego futra rozpoczyna się w styczniu lub lutym i kończy w marcu, lub na początku kwietnia. Zmiana umaszczenia jest kontrolowana przez hormon zwany prolaktyną i geny odpowiedzialne za barwę sierści.
Rozmnażanie
Chomiki dżungarskie rozmnażają się szybciej niż chomiki syryjskie. Samice chomików z rodzaju Phodopus mogą ponownie zajść w ciążę tego samego dnia, w którym urodziły młode. Badania sugerują, że w przypadku chomików Campbella dwoje rodziców opiekuje się potomstwem. Natomiast u chomików dżungarskich samiec nie angażuje się w wychowanie dzieci. Często dochodzi do walk między młodymi, które po odsadzeniu od matki są od niej oddzielane.
Chomiczniki dżungarskie trzymane w domu są w stanie rozmnażać się przez cały rok. W warunkach naturalnych proces ten ogranicza się do miesięcy wiosennych i letnich. Podczas okresu godowego gryzonie te mogą stać się agresywne. Po kryciu samica jest w stanie zaatakować samca, aby chronić swoje młode. Samce często chowają się wówczas w norkach lub innych kryjówkach. Cykl rujowy u samicy trwa cztery dni. Krycie zazwyczaj następuje po zmroku.
Tryb życia
Chomiczniki dżungarskie prowadzą aktywny tryb życia głównie w nocy i o zmierzchu. Żyją w grupach. Pełną aktywność zachowują przez cały rok. Nie wchodzą w stan hibernacji. Zimą często oddalają się od swoich kryjówek w poszukiwaniu pożywienia. Naukowcy odnotowali przypadki, w których gryzonie te pokonywały dystanse przekraczające 300 metrów, nawet przy ekstremalnych temperaturach dochodzących do -40°C. Przed nadejściem zimy zwierzęta te gromadzą podskórny tłuszcz. Pomaga im to przetrwać trudne warunki.
Siedlisko
Chomicznik dżungarski zamieszkuje półpustynie Azji Środkowej. Można go spotkać na suchych stepach, polach pszenicy i lucerny w rejonie minusińskim oraz na terenach uprawnych i trawiastych w Kazachstanie. P. sungorus buduje nory, które mają kilka wyjść na powierzchnię oraz komory gniazdowe, służące za miejsce odpoczynku i wychowywania potomstwa. Struktura nor różni się w zależności od regionu. W Chakasji składają się one z kilku poziomych i pionowych korytarzy, które prowadzą do głównego tunelu. Umieszczony on jest około 35 cm pod ziemią. Zimą nory są wyściełane futrem, a latem mchem. W chłodniejszych miesiącach mają tylko jedno wejście. W Kazachstanie nory mają pionowy korytarz z 4–6 wejściami, a gniazdo znajduje się na głębokości około 1 metra. Chomicznik rzadko kopie własne nory w rejonie Koibalska. Często przejmują schronienia po świstakach i innych gryzoniach.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Łazarzowe gatunki
- Mikroplastik – co to jest i jak wpływa na florę i faunę
- Czym są zmiany klimatyczne na Ziemi? Jaki jest w nich udział człowieka i jak możemy temu zaradzić?
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Winter_white_dwarf_hamster [dostęp: 3.10.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Mar lena. Licencja: CC BY 3.0.
