Bizon

Zobacz również

Bizon (Bison) to duży ssak należący do rodziny wołowatych.  Charakteryzuje się krótką głową i szyją, oraz wysokim kłebem. Rodzaj obejmuje dwa gatunki. Określane są one jako grupa bisontina. Należą do niej bizon amerykański (B. bison) oraz żubr europejski (B. bonasus). Gatunek amerykański występuje wyłącznie w Ameryce Północnej. Dzieli się on na dwa podgatunki – bizona preriowego (B. b. bison) oraz bizona leśnego (B. b. athabascae). Nazwa tego ostatniego pochodzi od Parku Narodowego Wood Buffalo w Kanadzie. Żubr europejski występuje w Europie i na Kaukazie, gdzie został reintrodukowany po tym, jak wyginął na wolności.

Opis

Bizony to największe ssaki lądowe występujące w Ameryce Północnej i Europie. Oba gatunki należą do parzystokopytnych. Wyglądem przypominają inne bydło, takie jak krowy czy bawoły. Charakteryzują się potężną sylwetką oraz długą, kudłatą sierścią. Dorosłe osobniki osiągają do 2 metrów wysokości i 3,5 metra długości — w przypadku bizona amerykańskiego oraz 2,1 metra wysokości i 2,9 metra długości u żubra europejskiego. Bizon amerykański waży od 400 do 1270 kilogramów. Waga żubra europejskiego waha się z kolei od 800 do 1000 kilogramów. Żubry zazwyczaj są wyższe od bizonów.

Zarówno bizon, jak i żubr to zwierzęta wędrowne. Żyją w stadach. Młode samce opuszczają stada samic w wieku dwóch lub trzech lat. Dołączają wówczas do mniejszych stad samców. Dojrzałe bizony rzadko wędrują samotnie. W okresie godowym obie płcie ponownie łączą się w stadach.

Bizon amerykański kojarzony jest z Wielkimi Równinami, ale dawniej występował na znacznie większym obszarze. Obejmował on wschodnie Stany Zjednoczone i część Meksyku. Oba gatunki zostały niemalże wybite w XIX i XX wieku, ale udało się je uratować. Żubr europejski przetrwał m.in. dzięki Strefie Wykluczenia w Czarnobylu, która stała się rezerwatem dla dzikich zwierząt. Za zagrożonego nie uważa się już także bizona amerykańskiego. Gatunek ten wciąż wymaga jednak ochrony.

Choć bizon i żubr wyglądają podobnie, różnią się zarówno fizycznie, jak i behawioralne. Bizon amerykański ma 15 żeber, podczas gdy żubr 14. Bizon jest masywniejszy. Ma krótsze nogi i bardziej pochyloną głowę. Żubr z kolei jest bardziej zwinny w walce. Bizony amerykańskie łatwiej pozwalają się oswoić.

Zachowanie bizonów

Bizony często tarzają się w piasku lub błocie. Jest to naturalne zachowanie tych zwierząt, które ma kilka przyczyn. Może być związane z linieniem, interakcjami między samcami w okresie godowym, wzmacnianiem więzi społecznych w stadzie, a także zabawą. Tarzanie przynosi ulgę przy podrażnieniach skóry wywołanych przez owady. Pomaga także pozbyć się pasożytów, takich jak kleszcze czy wszy. Dodatkowo może służyć termoregulacji. Niestety, zachowanie to naraża bizony na kontakt z wąglikiem, który naturalnie występuje w glebie.

Temperament tych zwierząt jest nieprzewidywalny. Choć często sprawiają wrażenie spokojnych i leniwych, mogą nagle zaatakować. Bez wyraźnej przyczyny. Potrafią osiągnąć prędkość do 56 km/h. Przemieszczają się na duże odległości w charakterystycznym, ciężkim galopie. Ich główną bronią są rogi. Posiadają je zarówno samce, jak i samice. Potężne głowy bizonów działają jak tarany. Atakują, wykorzystując impet masy ciała. Zwierzęta te mogą także używać tylnych nóg, aby zadać poważne obrażenia lub nawet śmiertelne rany.

Okres godowy, zwany rykowiskiem, trwa od czerwca do września. Starsze byki dołączają wówczas do stada. W tym okresie często dochodzi między nimi do walk. Stado staje się niespokojne, a bizony wyjątkowo agresywne i nieprzewidywalne. W tym okresie są one najbardziej niebezpieczne.

Siedlisko

Amerykańskie bizony zamieszkują doliny rzek, prerie i równiny. Ich naturalne siedliska to przede wszystkim otwarte lub półotwarte tereny trawiaste, a także półpustynne obszary porośnięte szałwią lub zaroślami. W przeszłości spotykano je również w lekko zalesionych rejonach. Zwierzęta te pasą się na pagórkowatych i górzystych terenach. Stoki nie mogą jednak być zbyt strome. Bizony co prawda nie są typowymi mieszkańcami wysokich gór, ale stado z Parku Narodowego Yellowstone często przebywa na wysokości powyżej 2400 metrów. Z kolei stado z Gór Henry’ego w stanie Utah żyje zarówno na równinach, jak i w dolinach górskich.

Europejskie bizony z kolei najczęściej wybierają tereny częściowo lub całkowicie zalesione, a także obszary z gęstymi krzewami. Można je spotkać również na otwartych terenach trawiastych i równinach.

Odżywianie bizonów

Bizony to przeżuwacze. Potrafią rozkładać celulozę w specjalnym żołądku jeszcze przed rozpoczęciem procesu trawienia. Kiedyś uważano, że zwierzęta te jedzą głównie trawy i turzyce. Dziś wiadomo, że ich dieta obejmuje także rośliny drzewiaste i dwuliścienne. Bizony wybierają te rośliny, które w danym momencie zawierają najwięcej białka. Regularnie wracają do tych samych gatunków roślin w kolejnych latach. Bizony migrują w poszukiwaniu lepszego pożywienia. Przyciągają je pożary. Dlaczego? Na wypalonych terenach odrasta bardziej wartościowa roślinność. Europejskie żubry częściej żywią się krzewami i nisko zwisającymi gałęziami drzew. Amerykańskie bizony wolą trawy.

Rozmnażanie

Samice zazwyczaj zaczynają rozmnażać się po ukończeniu trzeciego roku życia. Cielęta mogę rodzić nawet po skończeniu 19 lat. Samice rodzą cielęta każdego roku. Muszą jednak prawidłowo się odżywiać. Ich dieta powinna być bogata w niezbędne składniki odżywcze. Gdy przyrost masy ciała jest zbyt niski, reprodukcja może zostać wstrzymana. Płodność zależy od masy ciała i wieku samicy. Cięższe samice rodzą cięższe cielęta. Masa cieląt jest niższa w przypadku starszych samic, szczególnie tych, które przekroczyły ósmy rok życia.

Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:


Źródło

1. https://en.wikipedia.org/wiki/Bison [dostęp: 2.10.2024].

© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: DallasPenner. Licencja: CC BY-SA 4.0.

Jeśli podzielasz naszą misję i chciałbyś wesprzeć nasze działania, możesz to zrobić:

Z góry dziękujemy za okazaną nam pomoc!

Zobacz również

Popularne artykuły

Skip to content
facebook facebook facebook
x Chcę pomócChcę pomóc