Latimeria to rzadki rodzaj ryb. Należą do niego dwa gatunki latimerii – Latimeria chalumnae i Latimeria menadoensis. Są to jedyne żyjące dziś latimerie. To ryby mięśniopłetwe. Są bliżej spokrewnione z płazami, gadami i ssakami niż z innymi rybami.
Występują w Oceanie Indyjskim i u wybrzeży Indonezji. Są zagrożone wyginięciem. Latimeria chalumnae jest krytycznie zagrożona.
Cechy biologiczne
Latimerie mogą żyć 80–100 lat. Żyją na głębokości do 700 metrów, ale najczęściej spotyka się je między 90 a 200 metrami.
Latimeria chalumnae ma niebieską barwę, co pomaga jej się maskować. Latimeria menadoensis jest brązowa. Ich oczy są bardzo czułe. Mają błony odblaskowe, które poprawiają widzenie w ciemności. Są aktywne nocą.
Potrafią pływać głową w dół i do tyłu. Wykorzystują swoje gruczoły do lokalizowania zdobyczy. Mogą spowalniać metabolizm, co pomaga im przetrwać w ubogich w pożywienie głębinach.
Latimerie odpoczywają w jaskiniach w ciągu dnia. Nocą wypływają na płytsze wody. Najważniejsza jest dla nich jej temperatura: 14–22°C. Jeśli woda jest zbyt ciepła, nie mogą pobierać wystarczająco tlenu.
Żywią się kałamarnicami, węgorzami, rekinami i innymi rybami.
Rozmnażanie
Samice rodzą żywe młode, od 5 do 25 na raz. Młode od razu są samodzielne. Latimerie dojrzewają płciowo dopiero po 20 latach, a ciąża trwa nawet 5 lat.
Odkrycia
- 1938 – pierwszy znany okaz znaleziono u wybrzeży Afryki Południowej.
- 1952 – drugi okaz odkryto na Komorach.
- 1997 – nowy gatunek odkryto w Indonezji.
- 2000 – latimerie znaleziono u wybrzeży RPA.
- 2003–2007 – kolejne osobniki schwytano w Tanzanii i Indonezji.
- 2019 – zarejestrowano latimerię u wybrzeży RPA.
Pierwsze znalezisko w RPA
W 1938 roku kapitan Hendrik Goosen złowił dziwną rybę. Przekazał ją Marjorie Courtenay-Latimer, kuratorce muzeum. Ryba nie pasowała do żadnych znanych gatunków. Wkrótce profesor J.L.B. Smith potwierdził, że to żywa latimeria. Nazwał ją Latimeria chalumnae.
Ryba wzbudziła ogromne zainteresowanie. Niestety pierwszy okaz został wypchany, co utrudniło badania. Smith przez lata poszukiwał kolejnego osobnika.
Latimerie na Komorach
Smith oferował nagrodę za kolejne okazy. W 1952 roku na Komorach odnaleziono drugą latimerię. Dla miejscowych ryba była dobrze znana – nazywali ją „gombessa”. Po tym odkryciu złowiono kolejne osobniki.
Drugi gatunek w Indonezji
W 1997 roku naukowcy zauważyli nietypową rybę na targu w Indonezji. Była brązowa, a nie niebieska. Okazało się, że to nowy gatunek – Latimeria menadoensis.
W 1998 roku złowiono drugi okaz. Był żywy przez kilka godzin. Badania DNA potwierdziły, że to inny gatunek niż latimeria z Komorów.
Latimerie w Tanzanii i RPA
Od 2000 roku latimerie są regularnie obserwowane u wybrzeży RPA i Tanzanii. W 2002 roku naukowcy znaleźli 15 osobników w okolicach Sodwana Bay. W Tanzanii od 2003 roku złowiono ponad 20 latimerii.
Tanzańscy ekolodzy obawiają się o przyszłość gatunku. Połowy przemysłowe mogą zagrażać latimeriom. Naukowcy apelują o ochronę tych niezwykłych ryb.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Jesiotr zachodni – jesiotr właściwy – jesiotr
- Grzywacz – gołąb grzywacz
- Ptak pływak i podwodny spacerowicz
- Długowieczność – dlaczego jej poszukujemy?
- Eugenika – przykłady oraz pozytywne i negatywne skutki
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Latimeria [dostęp: 24.02.2025].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: JaffaFalcon. Licencja: CC BY-SA 4.0.
