Rohatyniec herkules (Dynastes hercules) jest gatunkiem chrząszczy zaliczanym do rodziny poświętnikowatych (Scarabaeidae). Reprezentuje podrodzinę rohatyńcowatych (Dynastinae). Zasięg jego naturalnego występowania rozciąga się na tereny południowego Meksyku. Liczne populacje owada notuje się także na terenach Ameryki Środkowej oraz Małych Antyli. Żuk ten jest jednym z najdłuższych występujących na świecie. To także jeden z najcięższych owadów zdolnych do lotu. W obrębie gatunku wyróżnia się kilka podgatunków. Naukowcy jednak nie są do końca pewni, czy wspomniane podziały klasyfikacyjne są rzeczywiście poprawne.
Opis
Dorosłe osobniki zwykle osiągają długość od 50 do 85 mm. Ich szerokość oscyluje natomiast na poziomie od 29 do 42 mm. U owadów występuje dymorfizm płciowy. Samce są wyraźnie większe od samic. Mogą one dorastać nawet do 173 mm długości. U osobników płci męskiej występują także charakterystyczne rogi. Jeden z nich znajduje się na głowie, drugi natomiast można zobaczyć na prothoraksie. Rozmiar rogu – podobnie jak ogólna budowa ciała oraz wielkość nóg i skrzydeł – zależy od indywidualnych cech osobniczych. Na wspomnianą zmienność wpływa odmienne tempo procesów rozwojowych. Są one uzależnione nie tylko od czynników genetycznych. Ogromne znaczenie dla nich ma także dieta żuków, stres, jak również narażenie na pasożyty lub ogólny stan fizjologiczny.
Samce rohatyńców herkulesów wyróżniają się czarnym ubarwieniem. Skrzydła mają oliwkowo-zielony odcień. Niekiedy ulega on zmianie pod wpływem odmiennych wartości wilgotności środowiska. Skrzydła owada w miejscach o większej wartości tego parametru stają się ciemniejsze. Dla samic charakterystyczne są natomiast zupełnie czarne pokrywy skrzydłowe. Czasem ich ostatnia ćwiartka ma taki sam kolor jak u osobników płci męskiej.
Występowanie i siedlisko
Rohatyńce herkulesy zamieszkują rozległe tereny Ameryki Środkowej i Południowej. Występują one od południowego Meksyku po Boliwię. Zasiedlają głównie górskie oraz nizinne lasy deszczowe. Część populacji obejmuje swym zasięgiem również Małe Antyle, Trynidad i Tobago, Brazylię, Ekwador, Kolumbię oraz Peru.
Rohatyniec herkules – cykl życia
Larwy rohatyńców to jedne z największych młodocianych osobników wśród owadów. Chrząszcze zazwyczaj kopulują ze sobą w porze deszczowej. Ma ona miejsce od lipca do grudnia. Samica jednorazowo składa od 50 do 100 jaj. Zazwyczaj trafiają one na ziemię albo na powierzchnię zwalonych kłód drzew. Młode wykluwają się z jaj po upływie około 1 miesiąca. Larwy przed osiągnięciem dojrzałej formy przechodzą przez trzy stadia rozwojowe. Ma to miejsce zwykle co dwa lata. Młode osobniki można rozpoznać po czarnej głowie i żółtym odwłoku. Zwykle ważą one około 100 g przy długości ciała na poziomie 11 cm.
Dieta i zachowanie
W skład diety larw rohatyńców herkulesów wchodzą głównie cząstki gnijącego drewna. Młode chrząszcze w ich pobliżu spędzają prawie dwa lata życia. Dorosłe owady jako przysmak traktują natomiast świeże i gnijące owoce. Mogą to być na przykład jabłka, gruszki, brzoskwinie, banany, winogrona oraz mango. Chętnie spijają także soki z drzew. W uzyskaniu dostępu do nich pomagają im szczypce, za pomocą których wgryzają się w korę.
Dojrzałe owady większość dnia spędzają ukryte w ściółce. Po zmierzchu wychodzą natomiast na żer. Osadzają się wówczas na owocach i konsumują ich części. Samce są zdolne do prawidłowego wychwytywania i interpretowania zapachu samic. W razie potrzeby umieją też wydawać dźwięki ostrzegawcze. Robią to poprzez pocieranie skrzydłami o siebie.
Zachowania związane z walką samców
Samce rohatyńców herkulesów wykazują naturalne skłonności do rywalizowania ze sobą o dostęp do samic. Podczas walk wykorzystują swoje duże rogi. To stwarza ryzyko zranienia zarówno dla nich, jak i dla pozostającej w pobliżu partnerki. Żuki te to jedne z najmocniejszych owadów na świecie. Są one w stanie bez problemu podnieść ciężar osiemset pięćdziesiąt razy większy od ich masy ciała. Zwycięski samiec zazwyczaj podnosi rogami rywala i odrzuca go daleko od siebie i samicy. Potem przystępuje do kopulacji. W ciągu jednego sezonu godowego może on zapłodnić jaja kilku samic.
Relacje rohatyńców herkulesów z człowiekiem i ze środowiskiem
Rohatyniec herkules nie stwarza żadnego niebezpieczeństwa dla człowieka. Nie jest też nosicielem groźnych chorób zakaźnych ani szkodnikiem upraw rolnych. Wielu prywatnych hodowców decyduje się na trzymanie tego owada w niewoli. Odchody larw chrząszczy nierzadko wykorzystuje się do produkcji środków czystości. Żywiące się gnijącym drzewem larwy mają pozytywny wpływ na ekosystem.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Wilk kanadyjski
- Zaganiacz zwyczajny
- Kaniony – pamiątki po biblijnym potopie
- Moralne konsekwencje darwinizmu
- Istnienie roślin przed powstaniem światła słonecznego – czy biblijny opis stworzenia jest nieścisły?
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Hercules_beetle [dostęp: 14.01.2025]
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Didier Descouens. Licencja: CC BY-SA 4.0.