Empidonka stokowa (Empidonax difficilis) jest gatunkiem niewielkiego ptaka zaliczanego do rodziny tyrankowatych (Tyrannidae). Zasięg jej naturalnego występowania rozciąga się na terytorium całej Ameryki Północnej. Przedstawicieli tego gatunku szczególnie często spotyka się w pasie od Kalifornii po Alaskę. Ptak ten buduje gniazda w Górach Skalistych. Przed nastaniem zimy zwykle wędruje do Meksyku.
Taksonomia
Empidonkę stokową przez długi czas uważano za gatunek monotypowy. Sytuacja ta uległa zmianie w 1989 roku. Wtedy to Amerykańskie Towarzystwo Ornitologiczne w obrębie gatunku wydzieliło dwa podgatunki. To empidonka stokowa (Empidonax difficilis) zasiedlająca zachodnie Góry Skaliste oraz zachodnie rejony Ameryki Północnej, a także empidonka kordylierska (Empidonax occidentalis) żyjąca w centralnym i południowym Meksyku. Do ponownego połączenia obu podgatunków w jeden gatunek doszło w 2023 roku. Przyczyną tego stanu rzeczy był brak wyraźnych różnic w budowie morfologicznej oraz wokalizacji u przedstawicieli Empidonax difficilis oraz Empidonax occidentalis.
Podgatunki
Zgodnie z niektórymi ujęciami taksonomicznymi empidonkę stokową dzieli się na 5 podgatunków. Są to kolejno:
- Empidonax difficilis difficilis (empidonka stokowa) – zasiedlająca obszar rozciągający się w pasie od południowo-wschodniej Alaski po Sierra San Pedro Mártir w Meksyku.
- Empidonax difficilis insulicola (empidonka wyspowa) – spotykana na terytorium Wyspy Kanału Świętego Piotra w południowej Kalifornii.
- Empidonax difficilis cineritius – żyjąca w Baja California Sur w Meksyku.
- Empidonax difficilis hellmayri – z miejscami lęgowymi znajdującymi się w Górach Skalistych od Kanady po północny Mek; ptak ten spędza zimę w centralnym i południowym Meksyku.
- Empidonax difficilis occidentalis (empidonka kordylierska) – zamieszkująca Sierra Madre del Sur w Guerrero i stan Oaqaca w Meksyku.
Dwa ostatnie podgatunki często uznaje się za jeden podgatunek. Zmianę tę zaproponował w 2022 roku Hopping. Została ona zaaprobowana przez North American Classification Committee (NACC).
Opis
Empidonki stokowe z reguły dorastają do około 17 cm długości. Rozpiętość ich skrzydeł wynosi mniej więcej 20 cm. Waga dorosłego ptaka to około 11-12 g. Zdarzają się też mniejsze osobniki o masie ciała nieprzekraczającej 9 g.
U ptaków nie występuje dymorfizm płciowy. Samce i samice wyglądają niemal identycznie. Grzbiet dojrzałych empidonek stokowych jest oliwkowo-szary. Ptaki te mają wyraźnie ciemniejsze skrzydła oraz ogon. Spód ciała wyróżnia się natomiast jaśniejszym ubarwieniem. Oczy ptaka otacza charakterystyczna obwódka przypominająca kształtem kroplę. Na skrzydłach można zauważyć białe pręgi przecinające czarne tło. Za jeden z najważniejszych wyróżników poszczególnych podgatunków uznaje się umaszczenie piór drugorzędowych. Ptaki wydają głośne, przenikliwe dźwięki. Poszczególne odgłosy zwykle emitowane są w bardzo szybkim tempie.
Zasięg występowania
Ptaki zasiedlające południowe i centralne rejony Meksyku prowadzą osiadły tryb życia. Pozostałe osobniki natomiast zalicza się do ptaków wędrownych. Budują one gniazda wzdłuż wybrzeży Oceanu Spokojnego. Obecność ich siedlisk stwierdza się w pasie od południowych rejonów Kalifornii Dolnej aż do stanu Oaqaca w Meksyku. Ptaki te zasiedlają obszary znajdujące się na wysokości nieprzekraczającej 3500 metrów nad poziomem morza.
Siedlisko
Empidonki stokowe najchętniej przebywają w środowiskach leśnych. Można je spotkać zarówno w lasach iglastych, liściastych, jak i mieszanych. Preferują zwłaszcza tereny zlokalizowane w pobliżu zbiorników wodnych. Gniazda empidonek z reguły mają kształt miski. Znajdują się one w niewielkiej odległości nad ziemią. Ptaki sytuują je na rozwidlonych konarach drzew. Samice składają w wybudowanych siedliskach od 2 do 5 jaj, których okres inkubacji trwa około dwóch tygodni. Młode ptaki stają się zdolne do rozrodu w wieku około 12 miesięcy. Przedstawiciele tego gatunku zwykle dożywają około 6 lat.
Dieta
Empidonki stokowe polują na owady w locie. Niekiedy zbierają także swoje ofiary z powierzchni roślin. Do ulubionych przysmaków tych ptaków należą muchy, pszczoły, osy, komary, a także mole i pająki. Swoją dietę czasami uzupełniają także pokarmem roślinnym, np. liśćmi jeżyn i bzu.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Bernikla rdzawoszyja
- Gałeczka żeberkowana – kulkówka żeberkowana
- Prymitywne zwierzęta z nieprymitywnymi częściami ciała – czy to jest logiczne?
- Podziemne życie – ktoś zjada ropę!
- Bioróżnorodność – czego uczy nas o powstaniu życia?
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Western_flycatcher [dostęp: 30.12.2024]
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Flickr. Licencja: CC BY 2.0.
