Czarna wdowa

Czarna wdowa (Latrodectus mactans) jest gatunkiem silnie jadowitego pająka zaliczanego do rodziny omatnikowatych (Theridiidae). Przedstawiciele tego gatunku wyróżniają się przede wszystkim charakterystycznym ubarwieniem ciała. Samice pająków mają czarny tułów z czerwonym wzorem na odwłoku. Osobniki płci żeńskiej wykazują także tendencje do zjadania swoich partnerów po kopulacji.

Czarna wdowa zasiedla Amerykę Północną. Jad pająka wywołuje przykre dolegliwości u ludzi. Jednak kontakt z zawartymi w nim toksynami rzadko kończy się śmiercią, zwłaszcza w przypadku młodych, zdrowych osób. Czarne wdowy budują sieci z wytrzymałej, odpornej na zerwanie przędzy. Zwykle tworzą one wymyślne, trójwymiarowe konstrukcje.

Taksonomia

Gatunek Latrodectus mactans po raz pierwszy został opisany w 1775 roku. Autorem opisu był duński arachnolog Johan Christian Fabricius. Początkowo przypisał on charakteryzowany przez siebie gatunek do rodzaju Aranea. Kilkadziesiąt lat później francuski przyrodnik Charles Walckenaer zaklasyfikował czarną wdowę do rodzaju Latrodectus, w którym pozostaje do dziś. Równocześnie uznano ją za przedstawiciela rodziny omatnikowatych (Theridiidae). Z czarną wdową najbliżej spokrewnione są pająki Latrodectus hesperus oraz Latrodectus variolus. Przed ustanowieniem obecnego podziału taksonomicznego, co miało miejsce w 1970 roku, do wszystkich odmian czarnych wdów stosowano jedną naukową nazwę – Latrodectus mactans.

Opis

U czarnych wdów wyraźnie zaznacza się dymorfizm płciowy. Dorosła samica może mieć od 8 do 13 mm długości ciała (bez nóg). Samiec natomiast maksymalnie osiąga około 6 mm długości. Nogi osobników obojga płci są proporcjonalnie dłuższe względem tułowia. Ciało samic ubarwione jest na czarny kolor. Spód odwłoka zdobi czerwona plama przypominająca swym kształtem klepsydrę. Osobniki płci żeńskiej mogą też mieć dodatkową czerwoną lub pomarańczową plamkę na grzbiecie. Ciężarne samice znacząco zwiększają rozmiary swojego ciała. Wypełniony jajami odwłok może mieć nawet 1,25 cm średnicy.

Samce zazwyczaj wyróżnia fioletowe ubarwienie ciała. Czasem trudno rozróżnić je od młodych pająków, które mają szary lub czarny odwłok pokryty żółtymi, lub pomarańczowymi plamkami albo białymi pasami.

Zasięg występowania

Zasięg naturalnego występowania czarnych wdów rozciąga się na terytorium całych Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Pająk zasiedla wszystkie stany tego kraju z wyjątkiem Alaski. Czarne wdowy tworzą również liczne populacje w Ameryce Środkowej. Można je często spotkać na Kubie, w Meksyku, Hondurasie, Gwatemali, Salwadorze, a także w Belize. Na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat ich obecność odnotowano również na Hawajach, Dominikanie, Haiti, Jamajce, a także na Bermudach.

Rozmnażanie

Dojrzałe samce ładują swoje nasienie na specjalną, zbudowaną w tym celu sieć. Jaja samicy po złożeniu trafiają do kulistego kokonu z przędzy, który pełni funkcję ochronną. Sezon rozrodczy u czarnych wdów trwa przez całe lato. W jego trakcie samica jest w stanie stworzyć nawet dziewięć kokonów i w każdym z nich umieścić po kilkaset jaj. Młode osobniki wykluwają się z nich po upływie około 1 miesiąca. Na pajączki czyha jednak wiele niebezpieczeństw. Często giną one z powodu braku pokarmu albo schronienia. Nierzadko padają także ofiarą zachowań kanibalistycznych. Dorosłe samice średnio przeżywają około trzech lat. Samce natomiast obumierają po kilku miesiącach od wyklucia. Często stają się posiłkiem swoich partnerek.

Ofiary

Dieta czarnych wdów jest zróżnicowana. W jej skład wchodzą przede wszystkim różnego rodzaju owady, a także stonogi, krocionogi i wije. Chętnie zjadają również inne pajęczaki. Pająk czeka biernie na swoją ofiarę. Gdy zaplącze się ona w sieci, czarna wdowa owija ją przędzą i wstrzykuje w nią jad. Trucizna uśmierca zdobycz pająka w ciągu 10 minut. Do tego momentu czarna wdowa trzyma ją mocno, uniemożliwiając ucieczkę. Równocześnie pajęczak wydziela enzymy trawienne.

Naturalni wrogowie

Czarne wdowy wchodzą w skład diety różnych owadów i pajęczaków. Dotyczy to w szczególności os z gatunków Baeus latrodecti i Chalybion californicum, a także Tastiotenia festiva, jak również muchówek Pseudogaurax. Na czarną wdowę polują również pająki (np. Latrodectus geometricus).

Toksykologia

Czarna wdowa jest znana z silnie toksycznego jadu działającego na ludzi, lecz tylko dorosłe samice mają zdolność jego wstrzykiwania. Ich chelicery, przypominające igły, osiągają długość około 1 mm, co pozwala im na przeniknięcie przez skórę człowieka i wprowadzenie trucizny.

Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami: 

• Pacyficzny ślimak bananowy
• Ognica pstra – skrzydlica ognista – skrzydlica pstra – ryba moty
• Życie na Wenus NIE odnalezione
• Słońce – wyjątkowa gwiazda
• Pozabiblijne świadectwa potopu

Źródło

1. https://en.wikipedia.org/wiki/Latrodectus_mactans [dostęp: 30.10.2024]

© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Shenrich91. Licencja: CC BY-SA 3.0.