Akwamaryn (łac. aqua marina „woda morska”) to błękitny lub niebieskozielony minerał. Kolor tego kamienia szlachetnego, będącego przezroczystą odmianą berylu, zależy od zawartej w nim ilości domieszek związków żelaza.
Nazewnictwo
Nazwę akwamaryn zaproponował w 1609 roku Anselmus de Boodt w swoim dziele „Gemmarum et Lapidum Historiia”.
Właściwości
Akwamaryn zawiera inkluzje (czyli pęknięcia lub ciała obce) w postaci długich, równolegle ułożonych do ścian słupa kryształu kanalików, często wypełnionych roztworem nadającym kryształom zabarwienie brązowe; zawierają one także pęcherzyki powietrza. W niektórych kryształach mogą występować kropelki cieczy ułożone w kształcie gwiazdy. Akwamaryn zawiera ponadto kryształy biotytu, flogopitu, rutylu, pirytu, hematytu, ilmenitu oraz turmalinu. Cechą charakterystyczną tego minerału jest jego wygląd na tle niemetalicznej powierzchni; w zależności od ustawienia kryształu może on być niebieski lub bezbarwny (to zjawisko nazywane jest dichroizmem – dwubarwnością).
Akwamaryn charakteryzuje się dużą twardością i odpornością na zarysowania, zwłaszcza w porównaniu z innymi kamieniami tego typu. Jednak mimo to, wciąż można go zniszczyć lub wyszczerbić bez większego wysiłku. Należy zwrócić uwagę na warunki przechowywania tego minerału, ponieważ może stracić swój charakterystyczny kolor, jeśli zostanie wystawiony na działanie zbyt silnego światła słonecznego przez dłuższy czas.
Występowanie
Akwamaryn występuje głównie w skałach granitowych, szczególnie pegmatytowych oraz hydrotermalnych. Wydobywany jest na dużych wysokościach, na przykład w Pakistanie na wysokości 15 tysięcy stóp (cztery i pół tysiąca metrów). Jednak najsłynniejszą kopalnią akwamarynu jest Minas Gerais w stanie Ceará w Brazylii, gdzie wydobywa się najwięcej minerałów używanych później w biżuterii.
Występuje w: Brazylii (Minas Gerais, Rio Grande do Norte, Ceará), Pakistanie (Ousso), USA (Maine, Karolina Północna, Kolorado), Rosji (Syberia, Mursińsk, Ural), na Madagaskarze (gdzie występują najlepsze ciemnoniebieskie kryształy akwamarynu), krajach Afryki Południowo-Zachodniej. W Polsce znany jest z Ptasich Gniazd w Karkonoszach.
Zastosowanie
Akwamaryn był znany i stosowany przez Greków i Rzymian od III wieku p.n.e. Często wykonywano z niego intaglia – brosze z wklęsłymi rzeźbionymi motywami zazwyczaj o tematyce morskiej. Ten piękny kamień jubilerski ma zabarwienie od zielonawoniebieskiego do intensywnego błękitu. Jest cennym surowcem jubilerskim. Szczególnie pożądane są kamienie niebieskie o masie powyżej 10 karatów. Z tego powodu większość kamieni po oszlifowaniu poddawana jest ogrzewaniu, w czasie którego kamienie zielone lub zielononiebieskie zmieniają barwę na niebieską.
Znane akwamaryny
W Muzeum Brytyjskim w Londynie przechowywany jest przeźroczysty niebiesko-zielony kryształ w formie nieregularnego graniastosłupa, a jego masa wynosi 110,2 kilogramów. Mniejszy kryształ, o masie 61 kilogramów, został znaleziony w Brazylii w okolicy Belo Horizonte, a w Amerykańskim Muzeum Historii Naturalnej w Nowym Yorku znajduje się oszlifowany fasetowo okaz w kształcie jajka, który waży 4438 karatów. Berło Stanisława Augusta Poniatowskiego, które zostało wykonane około 1792 roku, zrobione jest z trzech oszlifowanych lasek akwamarynu, które połączone są ze sobą złotymi oprawami w kształcie pierścieni. Berło można podziwiać na Zamku Królewskim w Warszawie.
Źródła
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Akwamaryn
- https://www.sklepjubilerski.com/porady-ekspertow/akwamaryn-kamien-jubilerski
- https://www.ekologia.pl/srodowisko/przyroda/akwamaryn-kamien-opis-wlasciwosci-i-wystepowanie-akwamarynu,27644.html
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Ronald Werner. Licencja: CC BY-SA 4.0.
