We wcześniejszym artykule o smoku walijskim przedstawiliśmy jedno z dzieł sztuki średniowiecznej, które wydaje się wskazywać na to, że dawno przed rozwojem paleontologii nasi przodkowie wiedzieli coś na temat dinozaurów. To oczywiście stoi w sprzeczności z powszechnym ewolucjonistycznym przekonaniem, jakoby ludzie nie żyli nigdy jednocześnie z dinozaurami.
Zauropody z Carlisle
W Katedrze w Carlisle, starym kościele w północnej Anglii, podziwiać można wiele średniowiecznych rzeźb. Na samym środku posadzki katedry znajduje się grób biskupa Richarda Bella, ozdobiony rzeźbami wykonanymi w mosiądzu, które obejmują między innymi rzeźby zwierząt do złudzenia przypominających zauropody1. Ścienna tablica informuje, że Richard Bell został biskupem w roku 1478. Zmarł w 1496 roku.
Czy to możliwie, aby średniowieczny artysta wyrzeźbił postacie dinozaurów, nie znając tych zwierząt i nic o nich nie wiedząc? A może w średniowiecznej Europie żyły zwierzęta, które z czasem wyginęły?
Dokładnie odzwierciedlone cechy
Rzeźby na grobowcu biskupa Bella przedstawiają różne zwierzęta – takie jak pies, ptak, ryba, węgorz – dokładnie oddając kształt ich ciał. Są też zwierzęta, które trudniej jest rozpoznać, jednak żadna z tych rzeźb nie wygląda jak wytwór fantazji.
Między powyższymi znajdują się dwa podobne do siebie dinozaury. Mają długie ogony, a ich nogi schodzą prosto w dół (nie rozchodzą się na boki, jak u współczesnych krokodyli). Mają również długie szyje, które splatają się w zapaśniczej walce. Wyglądają jak zauropody z wysoko osadzonymi biodrami, w przeciwieństwie do tych z wysoko osadzonymi ramionami2. Regiony głowy i szyi zostały wytarte przez ruch pieszy w ciągu stuleci, ale inne elementy ciała widać bardzo wyraźnie.
Jeden z zauropodów na czubku ogona ma „gałkę”, na której znajdują się kolce. Badacze odkryli przypominające maczugi ogony zauropodów dopiero około 1989 roku na podstawie znalezionej w Chinach skamieniałości Szunozaura 3. Z kolei w raporcie z 2009 roku informowano o odkryciu w Republice Nigru w Afryce innego rzadko występującego zauropoda o nazwie Spinophorosaurus, który również miał kolczasty ogon wyglądający jak maczuga4. Obie skamieniałości posiadały dwa zestawy kolców po dwa.
Zauropod wyrzeźbiony na grobie biskupa Bella również posiada cztery kolce na ogonie. Skąd XV-wieczny artysta wiedział o takich szczegółach? Oba zauropody są wkomponowane w całe dzieło sztuki, wykazują ślady zużycia po 500 latach ruchu pieszego, a nagrobek jest znany i opisywany od wieków5. Mało prawdopodobne jest, aby artysta wyrzeźbił wyimaginowane stworzenia, które wyglądają akurat jak zauropody. Zbyt wiele cech pasuje tu jedynie do zauropoda typu Spinophorosaurus – tj. długie, giętkie szyje; plecy wygięte w łuk, z wysoko osadzonymi biodrami; nogi skierowane w dół od ciała; kolana skierowane do przodu i łokcie skierowane do tyłu; długie, giętkie ogony, a na ich końcu kolce na kształt maczugi.
Co ciekawe, Vance Nelson – autor książki Dire Dragons, która przedstawia wiele dinozaurów z całego świata – twierdzi, że gdyby wyprostować kolczasty ogon zauropoda z Carlisle, wówczas jedna para kolców skierowana byłaby w górę, a druga w tył, czyli dokładnie tak, jak sugerują odnalezione skamieliny6.
Gdzie się podziały średniowieczne zauropody?
Jeżeli artysta, który ozdobił grobowiec biskupa Bella, widział żywe zauropody albo o nich słyszał lub widział rysunki, to nie ma się co dziwić, że wyrzeźbił postacie zauropodów. To by jednak oznaczało, że dinozaury żyły w średniowiecznej Anglii lub w jej pobliżu. A jeśli tak było, to co się z nimi stało?
Dinozaury zamieszkiwały siedliska bagienne, a mieszkańcy Europy osuszali liczne obszary podmokłe. Z tego powodu dinozaurów ubywało. Inne z kolei mogły zostać zabite przez ludzi, którzy postrzegali je jako zagrożenie.
Wniosek
Jeśli średniowieczny artysta bezpośrednio lub pośrednio zaznajomiony był z zauropodami, to należałoby się zastanowić, czy świecki pogląd na temat dinozaurów jest wiarygodny.
Przypisy
- Bell, P. 2003. Bishop Bell’s brass behemoths! Creation. 25 (4): 40-44.
- Brachiozaury miały wysoko osadzone ramiona, podczas gdy diplodoki i inne miały wysoko osadzone biodra.
- Dong, Z., G. Peng, and D. Huang. 1989. The Discovery of the Bony Tail Club of Sauropods. Vertebrata PalAsiatica. 27 (3): 219-224.
- Remes, K. et al. 2009. A New Basal Sauropod Dinosaur from the Middle Jurassic of Niger and the Early Evolution of Sauropoda. PLOS ONE. 4 (9): e6924.
- Mosiądz z grobu biskupa Bella został opisany dawno temu na przykład w: Eley, C. K. 1900. The Cathedral Church of Carlisle. Edinburgh, UK: Riverside Press, 53.
- Nelson, V. 2011. Dire Dragons, 3rd ed. Red Deer, AB: Untold Secrets of Planet Earth Publishing Co., 74.
Opracowano na podstawie: B. Thomas, „Did medieval artists see real dinosaurs?”, Acts&Facts, Institute for Creation Research, lipiec 2018, s. 16-17.