Akrokantozaur

Akrokantozaur (Acrocanthosaurus) to rodzaj teropoda z grupy allozauroidów (Allosauroidea). Powszechnie uważa się, że ten imponujący, mięsożerny dinozaur zamieszkiwał tereny Ameryki Północnej około 125-100 milionów lat temu, w połowie okresu kredowego. W języku greckim jego nazwa oznacza ‘jaszczur z wysokimi kolcami’, co nawiązuje do charakterystycznej cechy, która wyróżniała ten gatunek spośród innych teropodów.

W skład rodzaju wchodzi jeden gatunek, Acrocanthosaurus atokensis, którego nazwa pochodzi od Atoka County w stanie Oklahoma, gdzie odnaleziono pierwsze jego skamieniałości. Holotyp i paratyp, opisane w 1950 roku, zawierają dwa niekompletne szkielety i fragment czaszki z formacji Antlers w Oklahomie. Jednakże dwa znacznie bardziej kompletne okazy zostały opisane w latach 90. Największy znany szkielet akrokantozaura (NCSM 14345), o przydomku „Fran”, został odkryty w formacji Antlers przez prywatnych kolekcjonerów, wypreparowany przez Black Hills Institute w Dakocie Południowej, a obecnie przechowuje się go w North Carolina Museum of Natural Sciences w Raleigh.

Akrokantozaur miał długi, smukły tułów i potężne kończyny. Przednie łapy nie służyły mu do poruszania się, ale pomagały w polowaniu. Ruchomość ramienia akrokantozaura była ograniczona w porównaniu z ramieniem człowieka, a kości nadgarstka nie pasowały do siebie precyzyjnie, co sugeruje obecność dużej ilości chrząstki, która mogła usztywniać całość. Prawdopodobnie Acrocanthosaurus chwytał zdobycz szczękami, a nie rękoma, ale był zdolny do przyciągania ramion do ciała z dużą siłą i przytrzymywania ofiary. Gdy zdobycz próbowała się uwolnić, groziło jej przebicie zakrzywionymi pazurami dwóch pierwszych palców. Wyjątkowa zdolność do specyficznego prostowania tych ostatnich przypuszczalnie była adaptacją pozwalającą akrokantozaurowi przytrzymywać walczącą ofiarę bez ryzyka dyslokacji (wypadnięcia ręki ze stawu).

Akrokantozaur był drapieżnikiem, który polował na duże roślinożerne dinozaury, takie jak stegozaury czy zauropody. Dzięki swojej szybkości i zwinności potrafił skutecznie atakować swoje ofiary. Jednak badania sugerują, że nie tylko on był bezwzględnym drapieżnikiem. Znaleziono kości akrokantozaura, które miały ślady po zębach innych dinozaurów drapieżnych, co sugeruje, że sam padł ofiarą ataku innego mięsożercy.

Akrokantozaur był jednym z największych dinozaurów z grupy allozauroidów, osiągającym długość do 12 metrów i wagę około 6 ton. Jego potężne szczęki i ostre zęby pozwalały mu na łatwe rozprawienie się z ofiarą, a wysokie kolce na grzbiecie stanowiły dodatkową ochronę przed atakami innych drapieżników.

Ze względu na swoją imponującą budowę akrokantozaur stał się jednym z najbardziej popularnych dinozaurów wśród miłośników paleontologii. O jego wyglądzie i zwyczajach można przeczytać w wielu książkach, a także zobaczyć je w filmach i grach komputerowych.

Źródła

1. https://pl.wikipedia.org/wiki/Akrokantozaur
2. https://dinoanimals.pl/dinozaury/akrokantozaur-acrocanthosaurus-atokensis/