Żuraw błękitny (Grus paradisea), znany także jako żuraw Stanleya i żuraw rajski, jest ptakiem narodowym RPA, występuje także w Południowej Afryce i Namibii. IUCN klasyfikuje go jako gatunek zagrożony.
Opis
Żuraw rajski jest wysoki, choć stosunkowo mały jak na żurawie. Osiąga wysokość od 100 do 120 cm. Rozpiętość jego skrzydeł wynosi 180–200 cm, a długość jednego z nich wynosi od 51,4 do 59 cm. Długość dzioba to 8–10 cm, a stawu skokowego 20,5–25,2 cm. Żuraw Stanleya waży 3,6–6,2 kg.
Upierzenie tego ptaka jest jasnoniebiesko-szare, a na głowie, szyi i karku ciemniejsze. Dziób ma ochrowy kolor z różowym odcieniem. Długie pióra na końcach skrzydeł sięgają ziemi.
Główne lotki są czarne lub szaro-skaliste. W przeciwieństwie do większości żurawi, ten ich przedstawiciel ma dużą głowę i cienką szyję. Młode ptaki są nieco jaśniejsze, a ich głowa przybiera rdzawy kolor.
Środowisko
Żurawie rajskie żyją na wyżynnych obszarach, zazwyczaj suchych i trawiastych. Preferują pastwiska w górach, dolinach i równinach z nielicznymi drzewami. W sezonie lęgowym szukają terenów z dostępem do mokradeł, ale głównie żerują w suchych miejscach. Gniazdują zazwyczaj na wysokości 1300–2000 m i dopiero na zimę schodzą na niższe tereny.
Ruchy i zachowanie
Żuraw Stanleya ma najbardziej ograniczone terytorium spośród 15 gatunków żurawi. Jest ptakiem wędrownym, ale szczegóły jego migracji są słabo znane. Żurawie błękitne są częściowo społeczne, w sezonie lęgowym mniej.
W grupach istnieje hierarchia, w której zawsze dominują większe samce. Agresywnie bronią swoich gniazd, atakując inne zwierzęta, a także ludzi.
Ich jaja i pisklęta są zagrożone przez duże jaszczurki, węże, lisy i inne drapieżne ptaki.
Odżywianie
Ptaki te rzadko jedzą w pobliżu mokradeł. Ich dieta składa się głównie z traw i turzyc. Często jedzą owady, takie jak szarańczaki. Małe zwierzęta, m.in. kraby, ślimaki czy małe jaszczurki, uzupełniają ich dietę. Pokarm bogaty w białko jest często podawany młodym.
Rozmnażanie
Okres lęgowy żurawi rajskich trwa od października do marca. Tworzenie się nowych par zaczyna się w październiku. Samce tańczą, rzucając różnymi przedmiotami w powietrze. Po tańcu godowym następuje kopulacja. W większości gniazd składane są dwa jaja, rzadziej jedno lub trzy.
Samce i samice wysiadują jaja razem, a samiec oprócz tego broni swojego terytorium w ciągu dnia. Proces do wyklucia się młodych trwa około 30 dni. Młode ptaki potrafią chodzić po dwóch dniach i szybko uczą się pływać. Głównie są karmione przez matki. Pisklęta opuszczają gniazdo w wieku 3–5 miesięcy, ale są pielęgnowane aż do następnego sezonu lęgowego.
Spadek liczebności
Obecność żurawia Stanleya pozostaje dość pospolita w niektórych częściach swojego zasięgu, ale od 1980 roku obserwowany jest nagły spadek populacji – liczba osobników wynosi obecnie 26 000.
W ciągu ostatnich dwóch dekad żuraw błękitny zniknął z Prowincji Przylądkowej Wschodniej, Lesotho i Eswatini. W północnym Wolnym Państwie liczba jego populacji zmniejszyła się o 90%.
Główne zagrożenia to wzrost liczby ludności, przekształcanie obszarów ich żerowania w plantacje oraz trucie tych ptaków.
Rząd RPA zwiększa środki ochrony żurawia rajskiego. Wdrożono badania nad nimi, a także zarządzanie ich siedliskami i edukację.
Odwołania kulturowe
Żuraw błękitny jest ważny dla ludu Xhosa. Nazywają go indwe (flaga). Mężczyźni, którzy wyróżniali się w walce, byli dekorowani jego piórami.
Lud Zulu również ceni tego ptaka, często noszą jego pióra jako nakrycie głowy.
Żuraw rajski jest ptakiem narodowym RPA.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Płochacz halny
- Ukleja pospolita – ukleja
- Czy planeta Mars skrywa życie?
- Problem zła, czyli gdzie był Bóg?
- Prawa logiczne a istnienie Boga
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Blue_crane [dostęp: 24.10.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Bernard DUPONT. Licencja: CC BY-SA 2.0.
