Zaroślówka (Acrocephalus dumetorum), znana też jako trzciniak zaroślowy, jest gatunkiem niewielkiego ptaka zaliczanego do rodziny trzciniaków (Acrocephalidae). To gatunek wędrowny, który buduje gniazda i wychowuje pisklęta w rejonie Palearktyki. Okres zimowy spędza natomiast na terenie Azji Południowej. W ostatnich latach coraz większą liczbę osobników zaliczanych do tego gatunku zauważa się w krajach Europy Zachodniej.
Taksonomia
Pierwszy naukowy opis zaroślówki pochodzi z 1849 roku. Stworzył go brytyjski zoolog Edward Blythe. Badacz ten jako typowe miejsce występowania ptaka wskazał terytorium Indii. Niegdyś uważano, że trzciniaki zaroślowe reprezentują rodzinę pokrzewkowatych (Sylviidae). Zgodnie z aktualnie obowiązującą klasyfikacją zalicza się je jednak do rodziny Acrocephalidae. Jest to gatunek monotypowy. W praktyce oznacza to, że w jego obrębie nie wydziela się żadnych podgatunków.
Opis
Długość ciała zaroślówek waha się od 12 do 14 cm. Ich masa ciała oscyluje natomiast na poziomie od 8 do 16 g. Ptak wyróżnia się smukłą sylwetką. Jego dziób jest długi, a skrzydła relatywnie krótkie. Upierzenie odznacza się dość stonowaną kolorystyką. Grzbiet ma oliwkowo-brązowy kolor, który przybiera nieco ciemniejszy odcień w okolicach skrzydeł. Natomiast brzuch jest jaśniejszy. Krótka, jasna brew rozciąga się od podstawy dzioba do oka. W jej okolicach widać też ciemną smugę. W oczy rzucają się też różowo-brązowe akcenty. Można je zauważyć u podstawy dolnej szczęki, a także na łapach.
Wokalizacje
Zaroślówki wydają rozmaite odgłosy. Z reguły są one ostre i przenikliwe, dlatego można je bez problemu usłyszeć z dalszej odległości. Czasem zmieniają się jednak w melodyjne gwizdy. Ptaki te potrafią również naśladować inne dźwięki. Ich śpiew składa się z różnorodnych, powtarzanych co jakiś czas, fraz.
Zasięg występowania i siedlisko
Miejsca lęgowe trzciniaków zaroślowych znajdują się w pasie od wybrzeży Morza Bałtyckiego w Europie Wschodniej aż po Jezioro Bajkał w Syberii. Izolowana populacja tego ptaka żyje na terenie Azji Południowej. Zaroślówki na zimę migrują do Indii, Birmy oraz Bangladeszu. Ich obecność często zauważa się też na Sri Lance.
Trzciniaki zaroślowe niegdyś zasiedlały głównie Europę Środkowo-Wschodnią. Obecnie coraz częściej na swoje siedliska wybierają kraje Europy Zachodniej. W ostatnich latach odnotowano ich zwiększoną liczbę m.in. w Holandii, a także na Wyspach Brytyjskich.
W sezonie rozrodczym zaroślówki najczęściej spotyka się na obrzeżach lasów liściastych i zlokalizowanych w ich obrębie polan. Chętnie żerują także w lasach iglastych, jak również w parkach i ogrodach. Na terenie zimowisk za schronienie służą im głównie dziuple drzew.
Biologia
Sezon lęgowy u zaroślówek rozpoczyna się pod koniec maja, a kończy w lipcu. Ptaki te zwykle łączą się w monogamiczne pary. Czasem jednak samce kopulują z większą ilością samic (spotyka się np. grupy złożone z jednego samca i dwóch lub trzech samic). Trzciniaki zaroślowe zazwyczaj budują gniazda z łodyg i liści roślin, a także z zebranych pajęczyn. Liczba składanych przez samicę jaj waha się od 3 do 6. Ich wysiadywaniem zajmują się głównie matki, choć czasem pomagają im w tym również partnerzy. Młode wykluwają się po dwóch tygodniach od pojawienia się jaj w gnieździe.
Nauka latania u zaroślówek rozpoczyna się w wieku około 13 dni. Na pełne usamodzielnienie od rodziców pisklęta potrzebują jednak mniej więcej jeden miesiąc. Matki niekiedy samotnie opiekują się swoim potomstwem. Tak dzieje się wówczas, gdy samiec niedługo po wylęgu piskląt opuszcza partnerkę i szuka kolejnej samicy, której jaja będzie mógł zapłodnić. Zaroślówki mogą krzyżować się z łozówkami. W ten sposób powstają międzygatunkowe hybrydy.
Poza okresem lęgowym trzciniaki zaroślowe prowadzą samotniczy tryb życia. Wykazują silne przywiązanie do swojego terytorium. Dotyczy to w szczególności osobników płci męskiej.
Status i ochrona
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje zaroślówki za gatunek najmniejszej troski. Szacuje się, że liczebność populacji tych ptaków na całym świecie może wynosić nawet 50 mln. Dodatkowo wykazuje ona trend wzrostowy. Świadczy o tym przede wszystkim obserwowana powszechnie ekspansja trzciniaków zaroślowych na zachód. Mimo to na terenie Polski ptaki te objęte są ścisłą ochroną gatunkową.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Ustnik rafowy – motylek rafowy – chetonik rafowy
- Gadożer prążkowany
- Zwoje z Qumran – najważniejsze odkrycie archeologii biblijnej
- Czwarta rewolucja przemysłowa a nasze człowieczeństwo – część 2
- Starożytne mity – więcej niż tylko mity (cz. 2)
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Blyth%27s_reed_warbler [dostęp: 24.12.2024]
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: J.M.Garg. Licencja: CC BY-SA 3.0.
