Spinel to kamień, który w naukowej nomenklaturze nazywany jest spinelem właściwym. To piękny minerał wywodzący się z gromady tlenków. Zaliczany jest do minerałów rzadkich.
Nazwa
Na szczególną uwagę zasługuje pochodzenie ciekawej, intrygującej nazwy, jaka została nadana minerałowi. Pochodzi ona od charakterystycznego ostrokrawędzistego kształtu kryształów. Łacińskie słowo spina to w tłumaczeniu ‘strzała’.
Właściwości chemiczne i fizyczne
Spinel cechuje się przełamem muszlowym. Oceniany jest na ośmiostopniową twardość w skali Mohsa. Jest kryształem izometrycznym. W praktyce oznacza to, że występuje jako ośmiościany lub dwunastościany rombowe. Jest kamieniem bardzo kruchym, delikatnym. Jego gęstość wynosi 3,58-4,06 g/cm³. W połysku jest kamieniem szklistym. Cechuje się białą rysą.
Występuje w zróżnicowanych barwach. Najczęstszą jest barwa czerwona (rubinowa). Naturalnie spinel występuje także w odcieniach koloru niebieskiego (szafirowy), zielonego (cejlonit), czarnego (żelazawego), jak również ciemnobrązowego (almandynowy). Co więcej, kamień niekiedy prezentuje sobą efekt tzw. kociego oka bądź asteryzmu. Domieszki izomorficzne Cr, Zn, Fe, Mn są odpowiedzialne za tworzenie się różnych, niezwykle ciekawych przebarwień.
Występowanie
Spinel występuje w skupieniach ziarnistych. Kamienie szlachetne odnajdywane są w utworach strefy kontaktowo-metasomatycznej. Takie sprzyjające okoliczności do powstawania spineli są widoczne w dolomitach, jak również w wapieniach, które są bogate w tlenek magnezu. Co więcej, by spinel miał dogodne warunki do powstania, musi występować wysoka temperatura. Spinele najczęściej występują w towarzystwie granatów, dolomitów, piroksenów, magnetytów, cyrkonii i innych.
Spinel występuje przede wszystkim w Tajlandii. To właśnie na tym terenie odnaleźć można okazy o jubilerskiej jakości. Okolice Bo Ploi to miejsce o szczególnym znaczeniu dla spineli. Co więcej, odnaleźć je można również w Kambodży, Laosie oraz w USA. Nowy York to stan o ich największym zagęszczeniu. Nie sposób nie wspomnieć jeszcze o New Jersey i Karolinie Północnej. Innymi miejscami, gdzie można napotkać spinele, są m.in.: Madagaskar, Kanada, Birma, Afganistan, Włochy, Niemcy, Norwegia.
Co ciekawe, także na terenie Polski odnaleziono niewielkie złoża tego kamienia szlachetnego, głównie w piaskach złotonośnych okolic Złotoryi. Odkrycia dokonano także w aluwiach Izery w Karkonoszach.
Zastosowanie
Spinel to przede wszystkim minerał, który wykorzystywany jest w jubilerstwie. Staje się przepiękną ozdobą wielu różnorodnych modeli biżuterii. Jest to również niezwykle cenny, rzadki kamień kolekcjonerski.
Oprócz tego spinel wykorzystywany jest także do ozdoby ekskluzywnych, nowoczesnych bądź klasycznych dekoracji wnętrz, na które mogą pozwolić sobie jedynie nieliczni.
Dodatkowym zastosowaniem spineli jest wykorzystywanie ich do produkcji materiałów ściernych, ruchomych części zegarów, łożysk.
Źródła
- https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Spinel
- https://pasion.com.pl/pl/kamienie/27-spinel
- https://www.kulkabransoletki.pl/pl/module/ph_simpleblog/module-ph_simpleblog-single?sb_category=bizuteria-i-ciekawostki&rewrite=spinel-kamien-wlasciwosci-znaczenie-kolor
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Robert M. Lavinsky. Licencja: CC BY-SA 3.0.
