Neandertalczycy i ludzie współcześni w jednym grobie?

Zobacz również

Neandertalczycy są znani z tego, że podobnie jak Homo sapiens grzebali zmarłych. Okazuje się jednak, że chowali nie tylko innych neandertalczyków.

Naukowcy twierdzą, że neandertalczycy żyli w Europie i na Bliskim Wschodzie od 400 000 do 40 000 lat temu według skali ewolucyjnej. Powszechnie uważa się, że neandertalczycy byli odrębnym gatunkiem od Homo sapiens. Mieli znajdować się niżej na drabinie ewolucyjnej, ponieważ brakowało im niektórych cech człowieka współczesnego.

Czy neandertalczyk naprawdę był aż tak inny niż my? Dowody temu przeczą. Różnice genetyczne między neandertalczykiem a człowiekiem współczesnym, choć znaczne, są wciąż zbyt małe, aby uznawać neandertalczyków za odrębny gatunek. Ponadto w genach mieszkańców Europy i Azji zachowały się geny neandertalczyków (1-4% ludzkiego genomu). Choć to pozornie mało, taki procent nie zachowałby się dzisiaj, gdyby neandertalczycy mieli powszechne problemy z wydawaniem płodnego potomstwa razem z Homo sapiens1.

Jak neandertalczycy chowali swoich bliskich?

Podobnie jest z kulturą duchową neandertalczyków. Dziś powszechnie wiadomo, że neandertalczycy grzebali swoich zmarłych. Naukowcy odkryli około 475 szczątków w około 124 miejscach (dane za 2007 rok). Co najmniej 258 szczątków (czyli 54% wszystkich znalezisk) reprezentuje osoby pochowane w wykopanych grobach2. Skąd wiadomo, że to groby? Znaleziska pokazały, że ci ludzie zostali ułożeni w nieprzypadkowych pozycjach, a niejednokrotnie obok nich leżały różne przedmioty, np. kwiaty3.

Zdj. 1. Stanowisko archeologiczne Krapina w Chorwacji. © Źródło: Wikimedia Commons.

Ponadto często byli chowani w grupach. Schronisko skalne w Krapinie (Chorwacja) zawiera szczątki należące do aż 75-82 osobników. Richard Klein, profesor biologii i antropologii na Uniwersytecie Stanforda, powiedział: “Wydaje się, że Krapina była wyspecjalizowanym miejscem pochówku, ponieważ zawiera stosunkowo mało dowodów na funkcję mieszkalną”4. Innymi słowy, było to cmentarzysko. Kilka takich cmentarzysk odkryto również we Francji, Hiszpanii i Izraelu, a każde z nich zawiera szczątki co najmniej 12 osobników5.

Fakt, że neandertalczycy chowali swoich bliskich jest bardzo dobrze udokumentowany i powszechnie znany. Znali pojęcie śmierci i być może wierzyli w życie po śmierci. A to sugeruje nam, że mieli mniej lub bardziej rozwiniętą kulturę duchową i religijną.

Neandertalczycy i Homo sapiens razem w grobie

Mniej znany jest natomiast fakt, że archeolodzy czasami znajdują szczątki neandertalczyków tuż obok szczątków Homo sapiens. Przykładowo jaskinia Skhul na górze Karmel w Izraelu skrywa cmentarzysko Homo sapiens. Jednak wśród anatomicznie współczesnych czaszek znajdują się czaszki Skhul IV i Skhul IX, które posiadają cechy neandertalskie. Podobnie jest z czaszką nr 6 znalezioną w izraelskiej jaskini Qafzeh, która również jest cmentarzyskiem Homo sapiens. Zdarza się też, że naukowcy odnajdują kości anatomicznie bardziej współczesne wśród kości neandertalczyków. Tak jest w przypadku jaskini Tabun w Izraelu (żuchwa Tabun C2) i wspomnianej wcześniej jaskini Krapina w Chorwacji (czaszka Krapina 1)6.

Wygląda to tak, jakby neandertalczycy i przedstawiciele Homo sapiens byli chowani razem w jednym grobie! Jak to możliwe, skoro mieli stanowić dwa odrębne gatunki? Dowody sugerują nam, że w czasach neandertalczyków jedni ludzie mieli bardziej współczesny wygląd, inni bardziej neandertalski, a inni uplasowali się gdzieś pomiędzy. Do tych ostatnich należy co najmniej 133 osobników znalezionych w 11 różnych stanowiskach. Z tej grupy co najmniej 26 ludzi sklasyfikowano jako neandertalczyków, a przynajmniej 107 jako ludzi anatomicznie współczesnych. Gdyby jednak zestawić ich ze sobą, okazałoby się, że są podobni do siebie, jakby tworzyli odrębną grupę gdzieś między człowiekiem współczesnym a neandertalczykami7.

Podsumowanie

Innymi słowy, zamiast dwóch odrębnych gatunków mamy tylko jeden gatunek ludzki z gradacją między fenotypem współczesnym a neandertalskim. Ci ludzie żyli razem i umierali razem. Potwierdzają to znaleziska archeologiczne, zwłaszcza cmentarzyska. Człowiek neandertalski, w rozumieniu odrębnego gatunku Homo neanderthalensis istniejącego obok Homo sapiens, nigdy nie istniał. Pismo Święte mówi, że wszystkie narody pochodzą od jednej pary ludzkiej8, a nauka dodaje, że niektóre z tych narodów musiały posiadać cechy neandertalskie. Ale to wciąż byli ludzie tacy jak my. 


Przypisy

  1. Lubenov M., The Neanderthals: Our Worthy Ancestors, Answers in Genesis, 29.11.2006, https://answersingenesis.org/human-evolution/neanderthal/the-neandertals-our-worthy-ancestors/
  2. Lubenov M., The Neanderthals: Our Worthy Ancestors, Part II, Answers in Genesis, 11.04.2007, https://answersingenesis.org/human-evolution/neanderthal/the-neandertals-our-worthy-ancestors-part-ii/
  3. Pomeroy E. et al., New Neanderthal remains associated with the ‘flower burial’ at Shanidar Cave, “Antiquity”, 94(373), 02.2020, s. 11-26, https://www.cambridge.org/core/journals/antiquity/article/new-neanderthal-remains-associated-with-the-flower-burial-at-shanidar-cave/E7E94F650FF5488680829048FA72E32A
  4. Klein R.G., The Human Career: Human Biological and Cultural Origins, The University of Chicago Press, Chicago, 1989, s. 467; cytat za: Lubenov M., The Neanderthals… Part II, op. cit. (tłumaczenie własne)
  5. Lubenov M., The Neanderthals… Part II, op. cit.
  6. Ibid.
  7. Ibid.
  8. Dz 17,26.

Zobacz również

Popularne artykuły

Czy istnieje konflikt naukowy między teorią ewolucji Darwina a zapisem kopalnym?

Wstęp Karol Darwin zaproponował teorię ewolucji w 1859 roku w swojej książce O powstawaniu gatunków, w której stwierdził, że...

Ludzie i mamuty – fakty ukrywane przez dekady

Na początku XX wieku na stanowisku w Vero Beach na wschodnim wybrzeżu Florydy odkryto skamieliny mamuta, mastodonta, gigantycznego naziemnego leniwca oraz skamieniałości...

Homo pochowani po sąsiedzku – ewolucja człowieka do poprawki

Od dawna podręczniki i inne materiały edukacyjne głosiły, że człowiek ewoluował powoli, przechodząc przez poszczególne etapy aż do homo sapiens sapiens. Tymczasem...
Skip to content