Drapieżnik zwany także panterą
Irbis śnieżny (Uncia uncia – Panthera uncia), zwany także panterą lub leopardem śnieżnym, to piękny i zagadkowy drapieżnik z podrodziny panter (Pantherinae), który występuje głównie w wysokich górach Azji Centralnej, Tybetu i Himalajów. Jest to najpotężniejszy drapieżnik skalistych gór Ałtaju i jednocześnie jedno z najtrudniejszych do zaobserwowania zwierząt, co sprawia, że lokalne społeczności nazywają go „Duchem Gór”.
Opis – wygląd
Ten majestatyczny kot wyróżnia się swoim pięknym umaszczeniem, które jest z wierzchu płowe lub brudnokremowe w czarne cętki i obrączki, a od spodu białawe. Cętkowany wzór jest – niczym odciski palców u człowieka – unikalny dla każdego osobnika. Wzdłuż jego grzbietu ciągnie się ciemna pręga, a jego szczególnie gęste futro sprawia, że jest doskonale przygotowany do życia w surowych warunkach górskich.
Irbis osiąga długość ciała nawet do 130 cm i wagę do 72 kg. Ma długi ogon, który pomaga mu utrzymać równowagę w trudnym terenie. Zwierzę to potrafi również wykonać skok, który jest jednym z najdalszych wśród drapieżników. Dzięki niezwykle giętkiemu kręgosłupowi irbis może maksymalnie wychylać kończyny, co umożliwia mu osiągnięcie rekordowej długości skoku w powietrzu.
Występowanie – dieta
Irbis śnieżny preferuje życie w gęstwinach wysokogórskich krzewów oraz w ubogich w roślinność strefach alpejskich. Często zamieszkuje strefy wiecznego śniegu, gdzie jego umaszczenie pozwala mu na skuteczny kamuflaż przed ofiarami i wrogami. Irbis jest aktywny przez cały dzień, ale na łowy wychodzi przeważnie o zmierzchu.
Pożywienie irbisa śnieżnego stanowią wszelkie kręgowce, od małych gryzoni do dzikich owiec, a nawet udomowionych jaków. Szczególnie lubi krew i mleko zawarte w wymionach samic przeżuwaczy.
Zwierzę to jest bardzo płochliwe i czujne, co pozwala mu na unikanie niebezpieczeństw. Wykazuje duże przywiązanie do swego terenu łowieckiego i legowiska, którego bardzo odważnie broni.
Rozmnażanie
Rozmnażanie irbisa zaczyna się wiosną, a poród następuje latem. Po około 90 dniach ciąży samica rodzi zwykle 2-4 młode, które początkowo są ślepe i bezradne. Poród odbywa się zazwyczaj w głębokich jaskiniach, które chronią młode przed złymi warunkami atmosferycznymi i drapieżnikami.
Młode irbisy zaczynają widzieć i poruszać się samodzielnie po około 10 dniach. Matka karmi je mlekiem przez około 5 miesięcy, po czym zaczynają ćwiczyć polowanie na małe gryzonie i ptaki, ucząc się od matki. Ojciec także bierze udział w opiece nad młodymi.
Samice osiągają dojrzałość płciową po około 2 latach, a samce po 3 latach.
Zagrożenia
Irbis śnieżny jest gatunkiem obecnie narażonym na wyginięcie. Liczebność populacji tego zwierzęcia na wolności wynosi około 4500 do 7000 osobników. Główne zagrożenia dla irbisa śnieżnego to rozproszenie populacji, handel futrami oraz wykorzystywanie kości w chińskiej medycynie. Dlatego ochrona ich siedlisk i walka z kłusownictwem są kluczowe dla zachowania tego pięknego gatunku.
Źródła
1. Serafiński W., Wielgus-Serafińska E. (1988), Ssaki, zwierzęta świata, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
2. https://www.ekologia.pl/wiedza/zwierzeta/irbis/
3. https://pl.wikipedia.org/wiki/Irbis_śnieżny
4. https://www.wwf.pl/pantera-sniezna