Fretka domowa (Mustela furo) to gatunek ssaka z rodziny łasicowatych (Mustelidae). Wszystko wskazuje na to, jest to udomowiona odmiana dzikiego tchórza europejskiego (Mustela putorius). Zwierzęta te mają długie i smukłe ciała, które są charakterystyczne dla łasicowatych. Ich średnia długość — wliczając ogon — wynosi około 50 cm. Waga waha się od 0,7 do 2 kg. Futro może mieć kolor czarny, brązowy, biały lub stanowić mieszankę tych barw. Gatunek ten wykazuje silny dymorfizm płciowy. Samce są zdecydowanie większe od samic.
Naukowcy uważają, że ludzie udomowili fretki już w starożytności, jednak brakuje jednoznacznych dowodów na potwierdzenie tej tezy. Współczesne badania pokazują, że w przeszłości zwierzęta te hodowano głównie do polowań na króliki. Polowania te nazywano ferretingiem. W Ameryce Północnej fretki zyskują na popularności jako zwierzęta domowe. W samych Stanach Zjednoczonych ich liczba przekracza pięć milionów. Ssaki te pełnią także ważną rolę w badaniach naukowych, szczególnie w dziedzinach neurologii i chorób zakaźnych, takich jak grypa.
Nazewnictwo
Nazwa fretka pochodzi od łacińskiego słowa furittus, które oznacza „mały złodziej”. Najprawdopodobniej nawiązuje to do powszechnej tendencji tych zwierząt do chowania drobnych przedmiotów. W staroangielskim fretka była nazywana mearþ, a około XIV wieku pojawiło się słowo fyret. Wywodzi się ono z łaciny. Pisownię słowa „ferret” ustalono w XVI wieku.
Greckie słowo ἴκτις (íktis), zlatynizowane jako ictis, pojawia się w sztuce „Acharnianie” autorstwa Arystofanesa z 425 roku p.n.e. Nie wiadomo jednak, czy dotyczyło ono fretek, tchórzy, czy podobnej mangusty egipskiej.
Samca fretki nazywa się „hob”, a samicę „jill”. Wysterylizowana samica to „sprite”, a kastrowany samiec – „gib”. Samiec po wazektomii nosi nazwę „hoblet”. Młode fretki, które nie ukończyły jeszcze roku, określa się jako „kits”. Grupa fretek jest nazywana „business”, a historycznie również „busyness”. Inne rzekome nazwy zbiorowe, takie jak „besyness” czy „fesynes”, pojawiają się w niektórych słownikach. Najpewniej są one jednak błędne.
Opis
Fretki domowe mają smukłą i wydłużoną sylwetkę. Średnia długość ich ciała wynosi około 50 cm, z czego 13 cm przypada na ogon. Sierść tych zwierząt może przybierać różne kolory – od brązowego, przez czarny, po biały lub mieszany. Waga fretki waha się od 0,7 do 2 kg. Samce są znacznie większe od samic. Ciąża u tych ssaków trwa przeciętnie 42 dni. Samice mogą mieć dwa lub trzy mioty w ciągu roku. W każdym miocie rodzi się od trzech do siedmiu młodych, które przestają być karmione mlekiem matki po upływie trzech — sześciu tygodni. Młode fretki całkowicie samodzielne stają się po trzech miesiącach. Dojrzałość płciową zwierzęta te osiągają około szóstego miesiąca. Ich średnia długość życia wynosi 7-10 lat. Ssaki te są owulacyjnie indukowane, a kopulacja może trwać dłużej niż godzinę.
Zachowanie
Fretki domowe spędzają 14–18 godzin dziennie na spaniu. Najbardziej aktywne są o świcie i zmierzchu. Opiekunowie powinni codziennie wypuszczać fretki z klatki, tak aby mogły się one wybiegać i zaspokoić swoją naturalną ciekawość. Każdego dnia potrzebują co najmniej godziny na zabawę. W przeciwieństwie do swoich przodków – samotniczych tchórzy, większość tych ssaków dobrze funkcjonuje w grupach. Fretki są terytorialne. Lubią kopać nory i preferują spanie w zamkniętych przestrzeniach.
Podobnie jak wszystkie łasicowate, również i fretki mają gruczoły zapachowe, które znajdują się w okolicach odbytu. Służą one do znaczenia terenu. Dzięki tym wydzielinom zwierzęta rozpoznają inne osobniki swojego gatunku oraz odróżniają ich płeć. W Stanach Zjednoczonych większość fretek domowych sprzedawana jest po usunięciu gruczołów zapachowych. W wielu innych krajach, takich jak np. Wielka Brytania, zabieg ten uważa się natomiast za zbędny i niehumanitarny.
W momentach ekscytacji fretki wykonują tzw. 'wojenny taniec łasic’, który polega na gwałtownych podskokach i uderzaniu w pobliskie przedmioty. Mimo swojej nazwy taniec ten nie ma agresywnego charakteru. Jest jedynie zaproszeniem do zabawy. Towarzyszy mu ciche kląskanie, znane jako „dooking”. Przestraszone fretki syczą, a zdenerwowane cicho piszczą.
Dieta
Fretki są bezwzględnymi mięsożercami. Oznacza to, że ich dieta musi składać się wyłącznie z produktów pochodzenia zwierzęcego. Ssaki te mają krótki układ pokarmowy i szybki metabolizm. Dlatego też muszą jeść bardzo często. Na rynku dostępne są specjalistyczne karmy przeznaczone dla fretek domowych. Niektórzy właściciele decydują się na karmienie ich martwymi lub żywymi zwierzętami, takimi jak myszy czy króliki. Wszystko po to, by jak najwierniej odwzorować naturalną dietę tych ssaków. Fretki nie są w stanie trawić roślin, ponieważ nie posiadają jelita ślepego. Dawniej hodowcy zalecali dodawanie owoców do ich diety. Obecnie wiadomo jednak, że może to mieć negatywny wpływ na zdrowie tych zwierząt. Fretki przyzwyczajają się do swojej diety w wieku około sześciu miesięcy. Może to utrudniać wprowadzanie nowych pokarmów w późniejszym okresie. Warto więc już od najmłodszych lat oferować im różnorodne smaki odpowiednich pokarmów.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- CRISPR – czeka nas ulepszanie ludzkiego DNA?
- Miłość Boga poddana ciężkiej próbie – cz. 2: Sodoma i Gomora
- Czy Biblia mówi o płaskiej Ziemi?
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Ferret [dostęp: 3.10.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Luciano Bernardi. Licencja: CC BY-SA 3.0.