Ukleja pospolita (Alburnus alburnus), znana też jako ukleja, jest niewielką słodkowodną rybą zaliczaną do rodziny karpiowatych (Cyprinidae). Przedstawiciele tego gatunku tworzą ławice złożone z dużej liczby osobników. Najczęściej można zobaczyć je w wodach stojących oraz wolno płynących. Ukleje wykazują się aktywnością zarówno w dzień, jak i w nocy. Rano i po południu żerują przy powierzchni wody, zostawiając za sobą ślady w postaci charakterystycznych kół. Po zapadnięciu zmroku schodzą natomiast nieco głębiej.
Opis
Ukleja pospolita wyróżnia się wydłużonym, lekko spłaszczonym bocznie ciałem. Jej mały pyszczek skierowany jest ku górze. W jego pobliżu zlokalizowane są duże oczy. Na odznaczającej się relatywnie dużymi rozmiarami płetwie odbytowej znajduje się od 18 do 23 promieni. Pokrywające cały tułów ryby łuski mają srebrzysty kolor. Płetwy natomiast są lekko zaostrzone i jasnożółte. Dorosłe osobniki zazwyczaj dorastają do około 25 cm, osiągając przy tym wagę od 10 do 40 g.
W Europie ukleję niekiedy błędnie utożsamia się z przedstawicielami innych gatunków ryb (np. leszczami albo krąpiami). Alburnus alburnus można jednak relatywnie łatwo rozpoznać po wysuniętym ku górze pysku. To typowa cecha tych ryb, która charakteryzuje je już od pierwszych chwil życia. Do uklei pospolitych podobne są też młode płocie i jazgarze. Reprezentanci tych gatunków różnią się jednak od uklei szerszymi ciałami i krótszymi płetwami odbytowymi.
Występowanie
Ukleje mają swoje naturalne siedliska w wodach na terenie Europy i Azji Zachodniej. Zasięg ich naturalnego występowania rozciąga się od Kaukazu, Pirenejów i Alp aż do dorzecza Wołgi w północnym Iranie i północno-zachodniej Turcji. Rybę można też spotkać na Półwyspie Iberyjskim oraz na Półwyspie Apenińskim (została ona tam jednak sztucznie wprowadzona przez człowieka). Na Wyspach Brytyjskich zasiedla jedynie wody w rejonie południowo-wschodniej Anglii. W pozostałych regionach Wielkiej Brytanii jest natomiast nieobecna.
Ekologia
Ukleja pospolita prowadzi stadny tryb życia. W skład diety przedstawicieli tego gatunku wchodzą niewielkie mięczaki i skorupiaki, a także robaki oraz wpadające do wody owady i ich larwy. Ulubionym przysmakiem młodych osobników jest natomiast zooplankton. Ryby zasiedlają głównie rzeki oraz jeziora. Najczęściej można je spotkać na otwartych wodach. Ich ławice pojawiają się zwłaszcza w pobliżu tam i przepompowni. W tym miejscach bowiem mają największe szanse na zdobycie pożywienia.
Tarło i rozmnażanie
Tarło uklei przypada na okres od kwietnia do czerwca, czyli w czasie gdy woda w większości zbiorników wodnych ma temperaturę około 15 stopni C. Zazwyczaj odbywa się ono w płytszych miejscach w strefie przybrzeżnej. Część ryb jednak w tym okresie kopuluje ze sobą w nieco głębszych wodach. Rodzaj dna danego akwenu w takim przypadku nie ma natomiast większego znaczenia.
Podczas okresu godowego na grzbiecie samca i po bokach jego ciała pojawiają się guzki godowe. Płetwy osobników płci męskiej w tym czasie stają się natomiast pomarańczowe. Dzięki temu są doskonale widoczne także z daleka. Każda samica w czasie tarła może złożyć kilka tysięcy jaj. Składa je mniejszymi partiami. Do momentu wyklucia się z nich młodych osobników pozostają one w płytszej wodzie lub na podwodnej roślinności. Inkubacja trwa od 14 do 21 dni. Narybek rośnie stosunkowo wolno. Żywi się on głównie planktonem. Młode osobniki stają się zdolne do rozrodu po ukończeniu trzeciego roku życia. Ryby w naturalnym środowisku żyją około 6 lat.
Ukleje zazwyczaj rozmnażają się w obrębie swojego gatunku. Niekiedy jednak krzyżują się z innymi przedstawicielami rodziny karpiowatych (np. leszczem, wzdręgą, płocią).
Znaczenie
Ukleja wchodzi w skład diety różnych ryb drapieżnych. Odznacza się ona dużą wrażliwością na zanieczyszczenia (większą niż ma to miejsce w przypadku innych ryb karpiowatych). Naukowcy przypuszczają, że jest to główny powód zmniejszenia liczebności jej populacji w wodach Europy Zachodniej.
Zastosowania
Ukleje pospolite często pełnią funkcję przynęty przy odławianiu większych ryb. Z łusek tej ryby niegdyś produkowano również specjalną substancję znajdującą zastosowanie przy wytwarzaniu sztucznych pereł i masy perłowej. Ukleje poławiane są również w celach konsumpcyjnych.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Łabędź czarnodzioby
- Tenrek zwyczajny – kretojeż bezogonowy
- Chińskie piktogramy przedstawiają historię z Księgi Rodzaju
- Dlaczego starożytne kalendarze liczyły 360 dni?
- Czy budowniczy Stonehenge znali rok przestępny?
Źródło:
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Common_bleak [dostęp: 29.10.2024]
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Piet Spaans. Licencja: CC BY-SA 2.5.
