Wodniczka (Acrocephalus paludicola) jest gatunkiem małego ptaka wędrownego zaliczanego do rodziny trzciniaków (Acrocephalidae). Zasięg jego naturalnego występowania rozciąga się na rozległe tereny Eurazji. Miejsca lęgowe ptaka znajdują się we wschodniej Europie oraz zachodniej Azji. Na zimę natomiast migruje do zachodniej Afryki. Większość osobników spędza ten czas w Rezerwacie Ptaków Djoudj w Senegalu. Trasa wędrówki prowadzi nad terytorium Wielkiej Brytanii i Irlandii. Dlatego też wodniczki czasem spotyka się na Wyspach Brytyjskich.
Ptaki najchętniej przebywają na wilgotnych łąkach turzycowych pokrytą roślinnością o maksymalnej wysokości do 30 cm. Wodniczki najczęściej budują gniazda i wychowują młode na terenach wschodniej Polski oraz zachodniej Białorusi. Swoje siedliska zazwyczaj umieszczają w zaroślach, sytuując je kilkadziesiąt centymetrów nad ziemią bądź wodą. Samice składają w nich od 3 do 5 jaj. Wodniczki (tak samce, jak i samice) w okresie rozrodczym kopulują z kilkoma lub nawet kilkunastoma partnerami.
Opis gatunku
Wodniczka jest niewielkim ptakiem, którego długość ciała zwykle oscyluje na poziomie około 13 cm. Ich waga średnio wynosi 12 g. Ptaka wyróżnia brązowy grzbiet oraz jaśniejszy brzuch. Jego całe ciało pokrywają charakterystyczne prążki doskonale widoczne zwłaszcza w części grzbietowej. Głowę zdobi biegnący przez jej czubek pasek oraz biała brew.
Ptaki te niekiedy bywają mylone z trzcinniczkami, u których także występuje pasek na czole. Wodniczkę jednak od przedstawicieli wspomnianego gatunku odróżnia jaśniejsze upierzenie i bardziej spiczasty ogon. U Acrocephalus paludicola dymorfizm płciowy jest słabo zaznaczony. Samce i samice wyglądają niemal tak samo. Mają podobny rozmiar oraz identyczne umaszczenie ciała. Młode ptaki łatwo jest natomiast rozpoznać po braku charakterystycznych prążków na piersi. W skład diety wodniczki wchodzą głównie owady. Ptak ten niekiedy żywi się także owocami (np. jagodami). Wydaje dźwięki przypominające trajkotanie oraz gwizdy.
Rozmnażanie
Ptaki najchętniej przebywają na wilgotnych łąkach turzycowych pokrytą roślinnością o maksymalnej wysokości do 30 cm. Wodniczki najczęściej budują gniazda i wychowują młode na terenach wschodniej Polski oraz zachodniej Białorusi. Swoje gniazda zazwyczaj umieszczają w zaroślach, sytuując je kilkadziesiąt centymetrów nad ziemią bądź wodą. Samice składają w nich od 3 do 5 jaj. Wodniczki (tak samce, jak i samice) w okresie rozrodczym kopulują z kilkoma lub nawet kilkunastoma partnerami. Okres inkubacji jaj trwa około 14 dni od momentu złożenia ostatniego z nich. Ich wysiadywaniem i opieką nad potomstwem zajmuje się tylko matka. Pisklęta opuszczają gniazdo po upływie około 18 dni od wylęgu.
Ochrona
Wodniczka gniazduje głównie w Europie oraz na terenie Syberii. Ich obecną populację szacuje się na kilkanaście tysięcy osobników. Jest to jeden z najrzadziej występujących w Europie ptaków z rodziny trzciniaków. Gatunkowi temu grozi wyginięcie.
Za obserwowane w ostatnich latach zmniejszanie się liczebności populacji wodniczki w naturalnych miejscach występowania odpowiada głównie utrata i degradacja siedlisk. Ten stan rzeczy związany jest przede wszystkim z melioracją mokradeł, a także stopniowym zanikiem tradycyjnych form ekstensywnego rolnictwa.
Ekolodzy już od dawna dostrzegają konieczność objęcia wodniczki ochroną gatunkową. Memorandum w tej sprawie zostało podpisane w ramach Konwencji Bońskiej (CMS). Jego postanowienia weszły w życie 30 kwietnia 2003 roku. Na mocy tego dokumentu zobowiązano rządy 22 państw, w tym m.in. Polski, Białorusi, Niemiec, Francji, Senegalu i Ukrainy do podejmowania różnych inicjatyw służących ochronie naturalnych siedlisk wodniczek przed degradacją. Na ten cel przeznaczono środki finansowe pochodzące z programu LIFE Unii Europejskiej.
Metody ochrony
Istota ochrony wodniczki przed wyginięciem sprowadza się głównie do odtwarzania pierwotnych miejsc jej gniazdowania. W tym celu systematycznie wycina się drzewa, krzewy oraz trzciny porastające naturalne siedliska ptaków. Do regulowania poziomu wód wykorzystuje się natomiast nowoczesne urządzenia hydrotechniczne.
W celu ochrony miejsc lęgowych wodniczek zachęca się też rolników do możliwie jak najpóźniejszego rozpoczęcia koszenia łąk (najlepiej po 15 sierpnia). Takie działania są jednak mało opłacalne dla hodowców bydła. Późno skoszona trawa bowiem nie może być wykorzystana jako pasza dla zwierząt. Dlatego państwo oferuje rolnikom dbającym o środowisko specjalne rekompensaty pieniężne. Zebrana na przełomie sierpnia i września trawa znajduje natomiast zastosowanie w produkcji pelletu i biopaliw.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Cantherhines macrocerus
- Babirussa
- Wyrzeźbione przez potop
- Biblijny wiek wszechświata – czy to możliwe?
- Życie na innych planetach
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Aquatic_warbler [dostęp: 24.10.2024]
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: David Perez. Licencja: CC BY 3.0.
