W Parku Narodowym Arches w Utah znajduje się około 2000 łuków z naturalnego kamienia, a niektóre z nich są nadzwyczaj okazałe, dlatego przyciągają tłumy turystów. Odwiedzający zapewne są ciekawi, jak powstały te niezwyłke łuki skalne, jednak wyjaśnienia, które mogą usłyszeć w Parku, nie prezentują niczego pewnego.
Teoria powstania łuków skalnych
W ilustrowanej książce Parku Narodowego Arches znajduje się następujące wyjaśnienie powstania łuków skalnych:
„Wypiętrzenie całego regionu spowodowało pęknięcie skał piaskowca Entrada Sandstone. Erozja działała na te pęknięcia i utworzyła rzędy równoległych grzbietów lub żeber. Niezliczone ziarenka piasku, które składają się na te żebra, utrzymywane są razem przez naturalny cement. Ta zaprawa jest rozpuszczana przez wodę spływającą po powierzchni skały. Ziarna piasku poluzowują się i ściana powoli ulega erozji. Woda przesączająca się do porowatej skały rozpuszcza również cement w skale. Jeśli te procesy rozpuszczania wytworzą dziurę w skale, powstaje łuk”1.
Choć niektóre wymienione tu mechanizmy rzeczywiście wydają się być prawdopodobne, jednak nie wszystko ma sens:
- Prawdą jest, że naturalne cementy mogą połączyć ze sobą ziarna piasku w piaskowcu, ale dziś obserwujemy takie zjawiska zachodzące w bardzo szybkim tempie, np. w korytach potoków, które przenoszą wody bogate w minerały.
- Owszem, piaskowiec eroduje powoli pod wpływem deszczu, jednak pod łukami brakuje ogromnych stosów piasku, które powinny się tam znajdować, jeśli łuki są rzeczywiście dziełem erozji.
- Dlaczego erozja przez eony czasu nie pozostawiła płaskich równin? Czy można gdziekolwiek indziej zaobserwować erozję rzeźbiącą równoległe łuki?
- Po milionach lat wszystkie łuki i filary powinny się zawalić i pozstawić po sobie ogromne ilości skalnego rumowiska, jednak brakuje wystarczającej ilości takowego2.
Łuki skalne w laboratorium
Ostatnie badania pozwoliły zaobserwować bardzo ciekawe zjawisko. Naukowcy obciążyli górną część bloku piasku, który nie był zcementowany w kamień, ale był wystarczająco wilgotny, by utrzymać się razem3. Następnie wokół tego bloku piasku podnieśli poziom wody. Okazało się, że gdy piasek opadał pod wpływem różnych ustawień, filary, wnęki i łuki tworzyły się bardzo szybko, dosłownie w ciągu kilku minut. Wniosek z tego jest taki, że ziarna piasku łączą się pod wpływem nacisku, a do utworzenia się wspomnianych struktur skalnych nie potrzeba eonów deszczu.
Odpływające wody potopu
Monumentalne łuki i wnęki skalne wskazują na to, że cały ten rejon znajdował się kiedyś głęboko pod wodą. Biblia sprawozdaje, że potop był wydarzeniem ogólnoświatowym, a woda pokryła całą powierzchnię Ziemi. Możemy zatem wywnioskować, że gdy wody potopu opadały, wówczas ląd został uniesiony w górę w wyniku masywnych ruchów skorupy ziemskiej. Ta siła doprowadziła do powstania głębokich, równoległych spękań w grubych warstwach piaskowca. Ciężar warstw nad piaskowcem Entrada Sandstone zestalił piasek w filary, łuki i płaskowyże o stromych zboczach. Opadające wody, spłukując piasek i rumowisko skalne w kierunku mórz, dokonały rzeźby terenu, tworząc doliny, wzniesienia, wnęki i łuki.
Przypisy
- Johnson, D. W. 2016. Arches: The Story Behind the Scenery. Las Vegas, NV: KC Publications, 14.
- Portenga, E. W. and R. R. Bierman. 2011. Understanding Earth’s eroding surface with 10Be. GSA Today. 21 (8): 4-10.
- Bruthans, J. et al. 2014. Sandstone landforms shaped by negative feedback between stress and erosion. Nature Geoscience. 7: 597-601.
Opracowano na podstawie: B. Thomas, T. Clarey, „Arches National Park: Sculptures from the Flood”, Acts&Facts, Institute for Creation Research, luty 2021, s. 16-19.
