Czym się różni aligator, krokodyl i kajman – poznaj różnice

Zobacz również

Strona głównaEncyklopedieCiekawostki ze świata zwierząt i przyrodyCzym się różni aligator, krokodyl i kajman - poznaj różnice

„Czy krokodyla chwycisz na wędkę lub sznurem wyciągniesz mu język, czy przeciągniesz mu powróz przez nozdrza, a szczękę hakiem przewiercisz?1”. Słowa zaczerpnięte z Księgi Hioba przypominają nam o potędze i dzikości wszystkich krokodylowatych. Od wieków zwierzęta te wzbudzają w ludziach lęk. Dzikie gady, nieujarzmione i niebezpieczne, przypominają jednocześnie o potędze Boga Stworzyciela, który wszak wiedział, że te stworzenia “były dobre”, ponieważ sprawiają, że przyroda jest tak różnorodna.

Dziś nauka wyróżnia wiele gatunków krokodylowatych i choć różnice między nimi wydają się nie istnieć, to warto się z nimi zapoznać.

Krokodylowate

Widząc duże gady o jaszczurkowatym kształcie ze skórą pokrytą łuskami, pływające w rzekach, zazwyczaj przychodzi nam na myśl jedno określenie: krokodyle. Jednak w rzeczywistości do rzędu krokodylowatych należą tzw. krokodyle właściwe, aligatory, kajmany i gawiale.

Krokodyle, ujmowane w kontekście rzędu, obejmują współcześnie 23 gatunki. Są to duże gady, cechujące się płaską głową i długim pyskiem. Ich nogi są krótkie, więc na lądzie niemal dotykają brzuchem ziemi. Grzbiet krokodylowatych pokryty jest w całości tarczkami rogowymi, a strona brzuszna tych gadów porośnięta jest łuskami. Ich pyski są długie i spłaszczone, a na szczycie głowy znajdują się oczy, uszy i nozdrza. Pozwala im to polować na ofiary, ukrywając niemal całe ciało w wodzie. Ogon krokodyli jest bocznie spłaszczony1.

Gdzie żyją krokodyle?

Krokodyle występują głównie na obszarach nizinnych i wilgotnych, zwłaszcza w tropikach na półkulach północnej i południowej.

Krokodyle właściwe w większości zamieszkują Afrykę na południe od Sahary, a także Madagaskar, Indie, Sri Lankę, Azję Południowo-Wschodnią, północną Australię, Meksyk, Amerykę Środkową i Południową.

Aligatory występują w gorącej strefie obu Ameryk i we wschodnich Chinach. Obszar występowania kajmanów obejmuje z kolei Amerykę Południową aż do Meksyku2.

Czym różnią się od siebie aligator, krokodyl i kajman?

Wiemy już, że wszystkie te trzy gady należą do jednego rzędu, jak więc można je odróżnić od siebie, skoro są one do siebie tak podobne?

Rząd to jedna z podstawowych kategorii systematycznych, obejmujący blisko spokrewnione ze sobą rodziny. Choć więc nasze gady odznaczają się pewnym podobieństwem wynikającym z pokrewieństwa, to jednak można zauważyć występujące pomiędzy nimi różnice.

Czym różni się krokodyl od aligatora?

Na początek przyjrzymy się różnicom w aparycji krokodyli i aligatorów. Choć należą do różnych rodzin, mają także wiele wspólnego. Wśród podobieństw można wymienić na przykład długie pyski, potężne ogony, a także krótkie nogi.

Jak więc odróżnić od siebie przedstawiciela aligatorowatych i krokodylowatych? Oczywiście poza skomplikowanymi lub niewidocznymi gołym okiem różnicami istnieją także takie, które pozwolą na odróżnienie tych gadów na może nie pierwszy, ale drugi rzut oka. Pierwszą ważną różnicą jest kształt pyska obu zwierząt. U aligatorów jest on szeroki, kształtem przypomina literę U. Krokodyle mogą poszczycić się wąskim pyskiem w kształcie litery V.

Zęby, a raczej ich widoczność lub jej brak przy zamkniętej paszczy gada, pozwalają na rozróżnienie aligatora (u którego dolne zęby będą niewidoczne przy zamkniętym pysku) od krokodyla (którego niektóre dolne zęby, zwłaszcza czwarty, będą widoczne).

W odróżnieniu tych zwierząt od siebie pomóc może także ich kolor: jeśli obserwowany gad ma szarą lub czarną barwę ciała to jest to aligator, a jeśli oliwkową albo jasnobrązową to można stwierdzić, że jest to jednak krokodyl.

Ważną informacją będzie też wiedza, przy jakiego typu wodzie obserwujemy rzeczone zwierzaki: czy jest to środowisko ze słoną wodą? Jeśli tak, to przed nami stoi krokodyl. Aligatora można spodziewać się na obszarze z wodą słodką.

Najważniejsza wskazówka: aligatory są raczej spokojniejszą rodziną3. Krokodyle są z reguły bardziej agresywne, jeśli więc widzisz niepokojące zachowanie zwierzęcia to jest na to rada, którą można zastosować też do naszego swojskiego zwierzaka: „kto zobaczy w lesie dzika, ten na drzewo zaraz zmyka!”.

crocodile-3934988_1280
Zdj. 1. Krokodyl. © Źródło: Pixabay.com.

Czym różni się krokodyl od kajmana?

Różnice między kajmanem a krokodylem są w gruncie rzeczy dość podobne do tych, które występują pomiędzy krokodylem a aligatorem. Wynika to z faktu, że kajman należy do rodziny aligatorowatych. Odróżniają je obszary, na których występują. Miejscem zamieszkania kajmanów jest Centralna i Południowa Ameryka, z kolei krokodyle właściwe mają szerszy zasięg występowania i znaleźć je można w Afryce, Azji, Australii, a także w części obu Ameryk. Kajmany mają zróżnicowaną dietę, żywią się głównie mięczakami, rybami, ale też większymi zwierzętami (kapibarami lub jeleniami), a niektóre gatunki zjadają także duże ssaki, np. tapiry. Krokodyle właściwe, np. krokodyl nilowy, odżywiają się rybami, ptakami i ssakami, okazjonalnie atakują też większe ofiary, w tym także ludzi4.

Czym różni się aligator od kajmana?

Chociaż kajman i aligator należą do tej samej rodziny, to jednak różnią się od siebie pewnymi cechami.

W Ameryce Środkowej i Południowej występują głównie kajmany. Zwierzęta te zamieszkują bagna, mokradła i jeziora.

Aligator amerykański występuje w południowo-wschodnich Stanach Zjednoczonych, a aligator chiński we wschodnich Chinach.

Kolejna różnica leży w ich charakterystyce fizycznej: kajmany z reguły są mniejsze od aligatorów.

Jak można zauważyć, brakuje znaczących różnic między kajmanami a aligatorami, jednak kilka cech z nich z pewnością może pomóc w odróżnieniu od siebie tych gatunków.

Ciekawostki o krokodylowatych

  • Uszy krokodylowatych są w stanie odbierać fale dźwiękowe zarówno w powietrze, jak i wodzie, a granice słyszalności obejmują szeroki zakres. 
  • Gruczoły znajdujące się przy oczach tych gadów wydzielają słony lubrykant, którego zadaniem jest oczyszczanie oczu. Poza wodą substancja ta widoczna jest jako słynne „krokodyle łzy”.
  • Krokodyle są zdolne do krótkotrwałych przyspieszeń na lądzie, a niektóre są w stanie biegać z prędkością nawet 12-14 km/h na krótkich dystansach.
  • Dożywają do ponad 100 lat.
  • Płeć małych krokodyli zależy od temperatury, w której się rozwijały jaja – im cieplej, tym większa szansa na samce.

Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:

Przypisy

1. Biblia Tysiąclecia, Księga Hioba 40, 25-26.
2. Krokodyle, [w:] Encyklopedia PWN online, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/krokodyle;3927546.html [dostęp: 23.01.2025].
3. H. F. Wermuth, J. P. Ross, Crocodile, [w:] Britannica.com, https://www.britannica.com/animal/crocodile-order [dostęp: 23.01.2025].
4. A. Tikkanen, What’s the Difference Between Alligators and Crocodiles?, [w:] Britannica.com, https://www.britannica.com/story/whats-the-difference-between-alligators-and-crocodiles [dostęp: 23.01.2025].
5. J. P. Rafferty, 7 Crocodilian Species That Are Dangerous to Humans, [w:] Britannica.com, https://www.britannica.com/story/7-crocodilian-species-that-are-dangerous-to-humans [dostęp: 23.01.2025].

© Źródło zdjęcia głównego: Pexels.com

Jeśli podzielasz naszą misję i chciałbyś wesprzeć nasze działania, możesz to zrobić:

Z góry dziękujemy za okazaną nam pomoc!

Zobacz również

Popularne artykuły

Skip to content
facebook facebook facebook
x Chcę pomócChcę pomóc