Abelisaurus comahuensis

Abelisaurus, inaczej po prostu Abelizaur, to gadziomiedniczy teropod; nazwę tego podrzędu można tłumaczyć jako „stopa bestii” – należą do niego drapieżne dinozaury dwunożne, których dieta przeważnie obfitowała w mięso. Nie gardziły również padliną. Wśród naukowców panuje konsensus co do połowicznie wyprostowanej postawy teropodów. Posiadały także długi ogon (przydatny w gonitwie za zdobyczą – dzięki niemu utrzymywały równowagę) i silne tylne kończyny, znacznie, bo aż o 2/3, dłuższe od przednich. Przednie kończyny miały również zwykle mniej palców niż tylne. Zęby teropodów, jak przystało na drapieżniki, były ostre i posiadały ząbkowane krawędzie¹.

Rozmiary teropodów były naprawdę duże; długość ciała samego Abelisaurusa to około 7 metrów, natomiast waga – ponad tona². Co ciekawe, wymiary te zostały określone na podstawie badań czaszki, gdyż pełnego szkieletu nie odnaleziono³. Abelizaur znany jest od dawna. Opisany został już w 1985 roku, a autorami opisu są argentyńscy paleontolodzy: Jose F. Bonaparte oraz Fernando E. Novas. To właśnie w Argentynie odkryto skamieliny tego konkretnego gada; dokładniej – w rejonie Rio Negro, w formacji Anacleto. Przyjmuje się, iż gatunek żył w kredzie późnej⁴, a mianowicie w jej piątym wieku w erze mezozoicznej – kampanie, który miał trwać mniej więcej 11,5 miliona lat⁵. Nazwę gada można przetłumaczyć jako „jaszczur Abla”: sauros to właśnie jaszczur, natomiast pierwszy człon nawiązuje do odkrywcy skamieniałości – Roberta Abla. Comahuensis to nazwa przyporządkowana jedynemu znanemu gatunkowi tego dinozaura i odnosi się do regionu Comahue – właśnie w tym konkretnym miejscu dokonano odkrycia niekompletnych skamielin czaszki osobnika⁶.

Abelisaurus należy do gromady zauropsydów (a podgromady diapsydów) oraz rodziny abelizaurów, czyli abelisauridae (precyzyjniej rzecz ujmując, jest to klad mający rangę rodziny). Wchodzi ona w skład grupy ceratozaurów, posiadających zwykle cztery palce u przednich kończyn⁷. Najbardziej znane osobniki tego infrarzędu szczyciły się również rogami w okolicy nosa⁸. Gady z rodziny abelisauridae mogły pochwalić się mocnymi, masywnymi kończynami dolnymi, a także charakterystycznymi, bogatymi w zagłębienia czaszkami, które zazwyczaj były krótkie i wysokie. Dinozaury z tego kladu żyjące w późniejszym czasie miały również grzebienie kostne nad oczami⁹, nie stwierdzono ich natomiast w przypadku Abelisauruscomahuensis. Nadrodziną Abelizaura jest grupa zwana abelizauroidami. Pojawiła się ona w czasie jury i uznaje się, iż przetrwała do końca kredy. Do tej pory najstarszym znanym członkiem tej nadrodziny jest bazalny Eoabelisaurus¹⁰.

Przypisy

1. https://pl.wikipedia.org/wiki/Teropody [dostęp: 16.03.2022].
2. https://dinoanimals.com/dinosaurdatabase/abelisaurus-comahuensis/ [dostęp: 16.03.2022].
3. https://pl.wikipedia.org/wiki/Abelizaur [dostęp: 16.03.2022].
4. https://dinoanimals.com/dinosaurdatabase/abelisaurus-comahuensis/ [dostęp: 16.03.2022].
5. https://pl.wikipedia.org/wiki/Kampan [dostęp: 16.03.2022].
6. https://pl.wikipedia.org/wiki/Abelizaur [dostęp: 16.03.2022].
7. https://pl.wikipedia.org/wiki/Ceratozaury [dostęp: 16.03.2022].
8. https://pl.wikipedia.org/wiki/Ceratozaur [dostęp: 16.03.2022].
9. https://pl.wikipedia.org/wiki/Abelizaury [dostęp: 16.03.2022].
10. https://pl.wikipedia.org/wiki/Abelizauroidy [dostęp: 16.03.2022].