Działania charytatywne, które obejmują dobrowolne aktywności na rzecz innych osób lub społeczności, są istotnym elementem życia społecznego. Pomagają w rozwiązywaniu problemów społecznych, wspieraniu potrzebujących oraz budowaniu więzi międzyludzkich. W ostatnich latach zainteresowanie wpływem działań charytatywnych na zdrowie psychiczne jednostki zyskuje coraz większe znaczenie w badaniach psychologicznych.
Zwiększone poczucie własnej wartości
Pomaganie innym może przyczynić się do zwiększenia poczucia własnej wartości u jednostki. Udzielanie pomocy może prowadzić do wzrostu samooceny oraz poczucia spełnienia. Z kolei postrzeganie siebie jako osoby, która ma pozytywny wpływ na życie innych, może korzystnie oddziaływać na zdrowie psychiczne poprzez zmniejszenie poczucia izolacji społecznej oraz depresji. Ma się wówczas poczucie, że „jestem potrzebna innym osobom i moje wsparcie, pomoc jest tutaj bardzo ważne”. Takie osoby czują się przy tym ważne i chciane. Szczególnie odczują to osoby samotne oraz te, które są na co dzień niedoceniane. Im więcej robimy dla drugiego człowieka, tym więcej satysfakcji i radości może nam to przynieść.
Redukcja stresu i poprawa nastroju
Angażowanie się w działania charytatywne może być również skutecznym sposobem na redukcję stresu i poprawę nastroju. Pomaganie innym może zmniejszać poziom stresu poprzez aktywację mechanizmów psychologicznych, takich jak wydzielanie endorfin i oksytocyny, które są związane z uczuciem satysfakcji i związku społecznego. Dodatkowo zaangażowanie w aktywności charytatywne może dostarczyć pozytywnych doświadczeń społecznych, co z kolei przyczynia się do zwiększenia ogólnego poczucia szczęścia.
Zapewne niejednokrotnie, kiedy pomogliśmy drugiej osobie, widząc jej radość i wdzięczność, sami czuliśmy się dobrze. Gdy przeżywa się trudne chwile, ale mimo to wychodzi się do drugiego człowieka, „dając w tym siebie”, nie da się nadal pozostać pogrążonym w smutku. I nawet jeśli jest to działanie doraźne, to pomaga.
Wzmocnienie więzi społecznych
Działania charytatywne często wiążą się z interakcjami społecznymi, zarówno z osobami, którym się pomaga, jak i z innymi wolontariuszami. Te interakcje mogą prowadzić do budowania pozytywnych relacji społecznych i wzmacniania więzi międzyludzkich. Silne więzi społeczne są istotnym czynnikiem chroniącym przed wieloma problemami zdrowia psychicznego, w tym przed poczuciem samotności i izolacji społecznej.
Jako istoty stadne, a więc potrzebujące kontaktu z drugim człowiekiem, by właściwie funkcjonować, przebywając z ludźmi podobnymi do nas i mającymi podobne wartości, zasady czujemy się bardziej zrozumiani, akceptowani. Z kolei wspólnie dążąc do określonego celu, a więc działań charytatywnych, można poczuć jedność i zbudować wartościowe przyjaźnie. Budując relacje z innymi, człowiek nie czuje się samotny, a to pozytywnie wpływa na stan emocjonalny.
Wpływ działań charytatywnych na zdrowie psychiczne jednostki jest złożony i wielowymiarowy. Pomaganie innym może przynosić korzyści zarówno osobom otrzymującym pomoc, jak i samym darczyńcom. Zwiększając poczucie własnej wartości, redukując stres, poprawiając nastroje oraz wzmacniając więzi społeczne, działania charytatywne mogą stanowić istotny element opieki nad zdrowiem psychicznym jednostki i społeczności.
Natalia Tatarczuch
(Coach&Socjolog)
