Autoprezentacja stanowi sztukę o kluczowym znaczeniu w wielu obszarach naszego życia, w relacjach towarzyskich, ale i w biznesie. Jest nam pomocna zarówno w naszym dążeniu do sukcesu osobistego, prowadzeniu skutecznych i przekonujących wystąpień publicznych, jak również jako środek wywierania wpływu na nasze otoczenie. Zdolność korzystnego zaprezentowania siebie w każdych okolicznościach, zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym, ma naprawdę niebywałe znaczenie. Zagadnienie to warto zgłębić, jeżeli interesuje nas i zastanawia, jak odbierają nas inni ludzie, kim jesteśmy w oczach naszych przyjaciół, współpracowników czy np. potencjalnych pracodawców.
Czym zatem jest autoprezentacja? Jakie są jej najważniejsze zasady, metody i techniki? O tym w artykule poniżej.
Autoprezentacja – co to jest
Jak definiujemy autoprezentację? Stanowią ją wszystkie czynności, które przedsiębierzemy, chcąc wpłynąć na sposób, w jaki postrzega nas otoczenie. Mamy z nią do czynienia w każdym przypadku, kiedy zależy nam, aby inni myśleli o nas czy odbierali nas w określony sposób. Odnosi się do formy naszej komunikacji, która obejmuje komunikaty zarówno werbalne, jak i niewerbalne.
Opanowanie sztuki autoprezentacji oznacza, że potrafimy przedstawić siebie w pozytywnym świetle. Stosując odpowiednie jej techniki, kreujemy u osób z naszego otoczenia swój wizerunek – co istotne, jest to obraz zgodny z naszą intencją. W pewnym zakresie możemy więc kontrolować sposób, w jaki odbierają nas inni.
Warto w tym miejscu podkreślić, jak istotne znaczenie ma w autoprezentacji zgodność naszego wizerunku z rzeczywistością. Nie może on zbyt od niej odbiegać ani nie powinniśmy tworzyć go na siłę. Otoczenie bardzo szybko zorientuje się, że jest fałszywy, że nie mamy cech, jakie sobie przypisaliśmy. Przyniesie to skutek odwrotny do zamierzonego, dlatego lepiej jest unikać takiej praktyki. Pamiętajmy koniecznie, że techniki autoprezentacji nie mogą stanowić dla nas środka do manipulowania innymi ludźmi.
Jeżeli budujemy swój wizerunek na bazie metod autoprezentacji, skoncentrujmy się na przedstawieniu i podkreśleniu naszych autentycznych atutów, mocnych stron, które rzeczywiście posiadamy.
Dlaczego autoprezentacja ma tak istotne znaczenie?
Autoprezentację z pewnością można uznać za ważną, a wśród przyczyn jej dużego znaczenia wyróżniamy następujące:
1. Pierwsze wrażenie – jeżeli chodzi o wywieranie tzw. pierwszego wrażenia, autoprezentacja odgrywa w tym fundamentalną rolę. To, jak odbierają i postrzegają nas osoby z otoczenia, w dużej mierze zależy od sposobu, w jaki się zaprezentujemy.
Wywierane przez nas pierwsze wrażenie oddziałuje na ogół naszych relacji interpersonalnych, tj. zarówno zawodowych, jak i osobistych. Jeżeli część naszej pracy stanowią wystąpienia publiczne, może ono przyczynić się do ich sukcesu lub porażki.
Jako ludzie wykazujemy skłonność do wydawania szybkiej oceny innych, czego podstawę stanowi pierwsze wrażenie. Ma to swoje źródło w naszej naturalnej potrzebie, aby możliwie najbardziej skrócić proces decydowania i oceniania ludzi z otoczenia. Miejmy na uwadze, że wrażenie, jakie ludzie raz sobie na nasz temat wyrobią, będzie rzutowało na to, jak my i nasze postępowanie będziemy odbierani w przyszłości.
2. Wiarygodność i zaufanie – wykorzystując odpowiednie techniki autoprezentacji, mamy możliwość wykreować wizerunek siebie jako osoby z gruntu wiarygodnej, a do tego godnej zaufania. Wywołując pozytywne wrażenie, zyskamy kredyt zaufania u swoich odbiorców, którzy dadzą wiarę naszym słowom.
3. Wpływ na relacje interpersonalne – osoby z naszego otoczenia wykażą większą skłonność do kontynuowania interakcji oraz stworzenia z nami trwałej relacji, kiedy zarówno nasz sposób autoprezentacji, jak i wizerunek spotkają się z ich pozytywnym odbiorem.
4. Szanse na osiągnięcie sukcesu – efektywna i przekonująca autoprezentacja może realnie wpłynąć na wzrost naszych szans na sukces, bez względu na to, o jaką jego formę chodzi. Może to być wystąpienie publiczne, rozmowa kwalifikacyjna i nowa praca czy np. nawiązanie relacji biznesowych – w każdym przypadku umiejętność skutecznej autoprezentacji zwiększa nasze możliwości. Jej techniki pomogą nam przekonać otoczenie o naszych umiejętnościach i wartości.
5. Efektywny przekaz informacji – wystąpienia publiczne to obszar, w którym sztuka autoprezentacji ma nieocenioną wartość i znaczenie. Dzięki jej metodom przekażemy informacje w sposób jasny, przekonujący i skuteczny. O jakie techniki chodzi? Komunikacja werbalna i niewerbalna, tzw. storytelling, posługiwanie się czytelnymi i zrozumiałymi przykładami, a także efektywny sposób zakończenia swojego wystąpienia mogą spowodować, że nasz przekaz zapadnie głęboko w pamięć odbiorców.
6. Wzrastająca pewność siebie – odpowiednia autoprezentacja oraz systematyczna dbałość o nasz wizerunek będą dla nas wsparciem w rozwoju pewności siebie. Będziemy w stanie zorientować się, że otoczenie odbiera nas pozytywnie, reaguje przychylniej niż dotąd.
Autoprezentacja – kiedy znajduje zastosowanie
1. Kiedy występujemy publicznie, autoprezentacja umożliwia nam łatwo i w skuteczny sposób nawiązać pozytywny kontakt z naszymi słuchaczami. Dzięki jej technikom audytorium odbiera nas z większą uwagą i zaangażowaniem. Jesteśmy postrzegani jako eksperci i profesjonalni mówcy.
2. Równie duża jest przydatność metod autoprezentacji w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej. Dzięki nim mamy szansę wywrzeć korzystne pierwsze wrażenie i zaprezentować się w możliwie najlepszy sposób. Możemy skutecznie przekonać pracodawcę, że to właśnie nas powinien zatrudnić.
3. Co zgoła oczywiste, autoprezentację możemy z powodzeniem wykorzystać podczas sprzedaży czy prowadząc rozmowy handlowe. Znajomość tej sztuki pozwoli nam zaprezentować siebie jako godnych zaufania, a reprezentowaną przez nas firmę jako rzetelnego i wiarygodnego partnera biznesowego.
4. Jeżeli działamy w polityce, autoprezentacja może pomóc nam w pozyskaniu wyborców i ich zaufania. Z takim poparciem mamy od razu większe szanse na wygraną w wyborach.
5. W przypadku gdy nasza praca zawodowa wymaga uczestnictwa w wystąpieniach medialnych i przed kamerą, dzięki technikom profesjonalnej autoprezentacji zaprezentujemy siebie jako skutecznych i przekonujących mówców. Za sprawą takiego pozytywnego wizerunku będziemy mile widziani i zapraszani przez dziennikarzy na wywiady czy różnego typu audycje.
6. Autoprezentacja stanowi sprawdzone narzędzie również wtedy, gdy budujemy swój wizerunek jako skutecznego lidera. W efekcie będziemy postrzegani jako profesjonaliści, za którymi chcą podążać inni. Wiarygodny i przekonujący przywódca sprawi, że będą oni chcieli realizować jego pomysły.
Skuteczna autoprezentacja – zasady
Kiedy już nie ma wątpliwości, że autoprezentacja jest ważna i przydatna, warto poznać elementy, jakie powinna zawierać. Możemy wyróżnić następujące zasady skutecznej i profesjonalnej autoprezentacji:
1. Pozostańmy sobą i nie udawajmy kogoś innego – bazujmy na swoich autentycznych, zdiagnozowanych u siebie mocnych stronach. Swój wizerunek możemy wzbogacić o parę dodatkowych pomocnych elementów, dzięki którym będzie on zgodny z tym, co chcemy zaprezentować otoczeniu. Jeżeli uciekniemy się do fałszu, inni ludzie szybko go wychwycą, a próby zmanipulowania ich tą drogą nie zostaną nam nigdy zapomniane i wybaczone.
2. Dbałość o odpowiedni ubiór – strój powinien być za każdym razem dopasowany do sytuacji. Dołóżmy starań, aby ubrać się stosownie do okoliczności, w jakich się znajdujemy, oraz aby było to zgodne z treścią naszego przekazu. Dobierając strój, weźmy również pod uwagę jego adekwatność wobec osób, z jakimi się spotykamy.
3. Opracujmy odpowiednią treść rozmowy lub wystąpienia publicznego – w tym względzie warto zatroszczyć się o kilka elementów, do których należy przede wszystkim poprawność językowa, właściwe tempo wystąpienia, tembr naszego głosu czy przerwy w wypowiedzi. Niezwykle istotne jest dostosowanie sposobu mówienia do konkretnej grupy odbiorców, jak i do okoliczności.
4. Dobrą i polecaną praktyką jest wcześniejszy namysł nad tym, kim są nasi odbiorcy oraz co ich interesuje. Odpowiednio dostosowując swoją autoprezentację, sprawimy, że po zakończeniu spotkania nasi rozmówcy będą chętni na jego powtórzenie. Dodatkowo towarzyszyć im będzie poczucie dobrze spędzonego czasu.
Skuteczna autoprezentacja – metody i techniki
Co może nam być pomocne w autoprezentacji? Jest kilka sprawdzonych metod i technik:
– Niezależnie od tego, czy chodzi o spotkania biznesowe, czy towarzyskie, równie istotne jak to, co sami mamy do powiedzenia, jest to, co chce przekazać nasz rozmówca. Stąd duże znaczenie aktywnego słuchania, które obejmuje koncentrację na naszym interlokutorze, jak również zadawanie mu adekwatnych pytań. Metoda ta pozwoli drugiej osobie odczuć, że jesteśmy nią żywo zainteresowani, a jednocześnie wzbudzi w niej sympatię do nas. Wszystko to będzie szansą na zbudowanie między nami trwałej i rokującej relacji.
– Inną skuteczną metodą autoprezentacji, również do zastosowania zarówno w sytuacjach biznesowych, jak i towarzyskich, jest przygotowanie w umiejętny i profesjonalny sposób krótkiej prezentacji swojej osoby. Taki rodzaj mowy umożliwi nam przekonująco przedstawić siebie i swoje umiejętności, a także opowiedzieć o swoich dotychczasowych doświadczeniach.
– Kolejną technikę autoprezentacji stanowi mowa ciała. Warto dopasować ją do naszego rozmówcy, co w praktyce oznacza przyjęcie podobnego tonu głosu, jak i tempa mówienia. Występując publicznie, dobrze jest prezentować otwartą mowę ciała, z kolei swoimi gestami podkreślać treść naszego przekazu.
– Jeśli chodzi o autoprezentację równie duże znaczenie ma tzw. proksemika, czyli sposób zaaranżowania przestrzeni wokół nas. Powinniśmy zadbać o to w każdej takiej okoliczności jak spotkanie biznesowe, wystąpienie publiczne czy prezentacja biznesowa. Technika ta ma realny wpływ na to, jak będą nas postrzegać inni ludzie. Występując publicznie, usuńmy wszelkie bariery między nami a audytorium (w postaci np. mównicy). Jednocześnie warto zachować ostrożność i nie przekraczać dystansu osobistego naszego odbiorcy, nie podchodzić za blisko.
– Podczas rozmowy czy wystąpienia utrzymujmy kontakt wzrokowy z drugą osobą. Właściwe użycie tej metody z jednej strony będzie wyrazem naszej pewności siebie, z drugiej natomiast zbuduje między nami więź.
– Dobrą praktykę podczas opanowywania sztuki autoprezentacji stanowi zasięganie opinii przyjaciół, zaufanych osób czy współpracowników na temat tego, jak postrzegają oni nasz dotychczasowy wizerunek. Warto zapytać, na ile efektywne okazują się stosowane przez nas metody autoprezentacji.
Podsumowanie
Nie da się ukryć, że autoprezentacja odgrywa bardzo istotne znaczenie i to zarówno w życiu zawodowym, jak i prywatnym. Przygotowanie jej profesjonalnie, przy użyciu sprawdzonych i skutecznych metod, umożliwi nam:
- przekonanie do siebie pracodawcy w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej;
- pozyskanie nowych klientów;
- wzbudzenie zainteresowania naszą firmą i jej ofertą;
- nawiązanie i utrzymanie trwałych relacji interpersonalnych.
Za sprawą opanowania sztuki autoprezentacji wykreujemy swój pozytywny wizerunek i pozyskamy kredyt zaufania otoczenia. Zastosowanie odpowiednich jej metod i technik pozwoli nam w skuteczny sposób zaprezentować nasze mocne strony i umiejętności. Autoprezentacja może otworzyć drogę do sukcesu i być naszym narzędziem do osiągnięcia celów.
Zapraszamy także do przeczytania podobnych tematycznie artykułów:
- Jak świadomie kształtować wizerunek marki
- Etyka w biznesie – biblijne porady dla przedsiębiorców
- Jakie hobby rozwijają kreatywność?
Źródło:
Autoprezentacja – co to jest i dlaczego jest ważna?, Akademiawystapienpublicznych.pl, 01.08.2023, https://akademiawystapienpublicznych.pl/autoprezentacja-co-to-jest-i-dlaczego-jest-wazna/ [dostęp: 26.03.2025].
© Źródło zdjęcia głównego: Canva.
