Modrosójka błękitna

Modrosójka błękitna (Cyanocitta cristata) to ptak z rodziny krukowatych, występujący we wschodniej części Ameryki Północnej. Żyje w lasach liściastych i iglastych oraz na terenach mieszkalnych, głównie we wschodnich i centralnych Stanach Zjednoczonych. Ma niebieskie upierzenie z białą piersią i brzuchem.

Taksonomia

Modrosójka błękitna została po raz pierwszy opisana w 1731 roku przez angielskiego przyrodnika Marka Catesby’ego. Hugh Edwin Strickland w 1845 roku nadał jej współczesną nazwę naukową Cyanocitta cristata.

Opis

Modrosójka błękitna mierzy od 22 do 30 cm długości i waży od 70 do 100 gramów, z rozpiętością skrzydeł 34-43 cm. Ptaki z chłodniejszych regionów, jak Connecticut, są cięższe i ważą średnio 92,4 g, podczas gdy modrosójki błękitne z cieplejszej Florydy ważą średnio 73,7 g.

Modrosójka błękitna ma niebieskie pióra na grzbiecie, skrzydłach i ogonie oraz białą część na głowie i brzuchu. Na szyi znajduje się czarna obroża, a skrzydła i ogon są prążkowane na niebiesko, czarno i biało. Dziób, nogi i oczy są czarne. Obie płcie wyglądają prawie identycznie, choć samce są nieco większe.

Modrosójki mają na głowie czubek, który jest uniesiony, gdy ptak jest podekscytowany lub rozchodzi się na boki w sytuacji zagrożenia.

Kolor upierzenia modrosójki błękitnej nie pochodzi z pigmentów, lecz jest efektem rozszczepienia światła na specjalnej strukturze pióra. Jeśli zostanie ono zniszczone, niebieski kolor znika.

Rozmieszczenie

Modrosójka błękitna występuje w południowej Kanadzie oraz na wybrzeżu Atlantyku. Można ją spotkać również w środkowych i wschodnich Stanach Zjednoczonych. Na zachodzie jej zasięg kończy się tam, gdzie zaczynają się suche lasy sosnowe, zamieszkane przez modrosójkę czarnogłową.

Modrosójka błękitna woli mieszane lasy z dębami i bukami niż inne gęste lasy. Jest też często spotykana w parkach i na terenach zamieszkanych przez ludzi. Z łatwością przystosowuje się do zmian środowiskowych spowodowanych działalnością człowieka.

Podgatunek C. c. bromia, najbardziej wysunięty na północ, bywa wędrowny. Może przemieszczać się kilkaset kilometrów na południe w zimie. Tysiące sójek błękitnych migruje w stadach wzdłuż wybrzeża Atlantyku i Wielkich Jezior. Poruszają się w ciągu dnia w luźnych grupach liczących od 5 do 250 ptaków.

Niektóre modrosójki błękitne pozostają na północy przez całą zimę, inne migrują co roku. Powody migracji są niejasne, ale mogą mieć związek z pogodą i dostępnością zimowego pożywienia.

Podgatunki

Zwykle wyróżnia się cztery podgatunki modrosójki błękitnej, choć różnice między nimi są niewielkie i mają charakter płynny.

Zachowanie

Modrosójka błękitna to głośny, śmiały i agresywny ptak. Lata powoli, z prędkością około 32–40 km/h, co czyni ją łatwym łupem dla jastrzębi i sów.

Gdy dostrzeże zagrożenie, głośno krzyczy, ostrzegając inne ptaki. Czasami naśladuje odgłosy myszołowów, by sprawdzić, czy drapieżnik jest w pobliżu lub aby odstraszyć konkurencję. Może być też agresywna wobec ludzi zbliżających się do ich gniazd.

Modrosójki są bardzo terytorialne i przeganiają inne ptaki z karmników.

Są to ciekawskie i inteligentne ptaki. Młode osobniki bawią się, zbierając błyszczące przedmioty, takie jak kapsle czy folia.

Dieta

Modrosójki błękitne są wszystkożerne, a według Audubon Society około 75% ich diety stanowią rośliny. Mają silne, czarne dzioby, które wykorzystują do rozłupywania orzechów i jedzenia ziaren oraz nasion. Ich dieta obejmuje żołędzie, nasiona buków, różne chwasty, zboża, owoce, jagody, orzeszki ziemne, chleb, mięso, drobne bezkręgowce, a czasami nawet jaja i pisklęta. Modrosójki czasem gromadzą jedzenie, choć zachowanie to różni się to w zależności od ptaka.

Rozmnażanie

Modrosójki błękitne zaczynają okres lęgowy w połowie marca. Najwięcej młodych wykluwa się w kwietniu i maju, a gniazdują aż do lipca. Gniazda budują na dowolnym drzewie lub krzewie, choć preferują drzewa iglaste. Znajdują się one na wysokości od 3 do 10 metrów. Mają kształt miseczki, zbudowane są z gałązek, korzeni, kory, mchu oraz czasami z materiałów takich jak papier, pióra czy błoto.

Sójki nie są wybredne co do miejsca gniazdowania. Jeśli brakuje drzew, mogą zbudować gniazdo nawet w dużych skrzynkach pocztowych.

Zwykle modrosójki tworzą pary na całe życie. Oba ptaki budują gniazdo i zajmują się młodymi, ale tylko samica wysiaduje jaja (samiec ją karmi). W lęgu znajduje się zazwyczaj 3-6 jaj, które samica wysiaduje przez 16–18 dni. Młode opuszczają gniazdo po 17–21 dniach.

Po wylocie z gniazda rodzina wędruje razem do wczesnej jesieni, po czym młode rozpraszają się, aby uniknąć konkurencji o pożywienie zimą. Dojrzałość płciową osiągają po roku. Średnia długość życia dorosłych sójek to około 7 lat.

Wokalizacje

Modrosójki błękitne wydają wiele różnych dźwięków. Każdy osobnik może mieć inny styl wołania. Tak jak inne krukowate, potrafią naśladować ludzką mowę. Doskonale imitują także krzyki lokalnych jastrzębi, co sprawia, że trudno je odróżnić i zauważyć. 

Ich głos jest różnorodny, ale najczęściej słychać ich głośny alarm, który przypomina wrzask mewy. Sójki używają tych dźwięków, aby wspólnie atakować drapieżniki, takie jak jastrzębie, i przepędzać je od swoich gniazd.

W kulturze

W dawnych baśniach z południa Stanów Zjednoczonych modrosójka błękitna miała znaczenie metafizyczne. Niektóre opowieści twierdziły, że stworzyła ona ziemię, gdy „cały świat był wodą,” poprzez przyniesienie pierwszych ziaren.

Modrosójka błękitna jest ptakiem prowincjonalnym Wyspy Księcia Edwarda w Kanadzie.

Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:

• Wal grenlandzki – wieloryb grenlandzki
• Szerszeń europejski – szerszeń groźny – szerszeń
• Czy wielki potop z Księgi Rodzaju miał miejsce?
• Dlaczego homo sapiens zaczął tworzyć ogrody?
• Czy ewolucja stworzyła piękno i estetykę?

Źródło

1. https://en.wikipedia.org/wiki/Blue_jay [dostęp: 15.10.2024].

© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Dave Doe. Licencja: CC BY 2.0.