Maślak żółty (Suillus grevillei (Klotzsch) Singer) to gatunek grzybów z rodziny maślakowatych (Suillaceae).
Nazewnictwo
W 1832 roku, po raz pierwszy pod nazwą Boletus grevillei, zdiagnozował go Johann Friedrich Klotzsch. Obecną, uznaną przez Index Fungorum, nazwę nadał mu w 1945 r. Rolf Singer. Przeniósł go też do rodzaju Suillus.
Polską nazwę maślaka żółtego podała Alina Skirgiełło w 1960 roku. Przez Władysława Wojewodę gatunek ten był opisywany jako maślak strojny. W niektórych atlasach można go znaleźć pod hasłem: maślak modrzewiowy. Okazuje się, że ma kilka nazw regionalnych.
Nazwy regionalne maślaka żółtego to:
- grzyb okazały,
- grzyb strojny,
- grzyb modrzewiowy,
- borowik strojny,
- borowik piękny,
- borowik żółty,
- maślak czerwony,
- czerwonka,
- żółtak.
Morfologia
Kapelusz maślaka żółtego jest miękki i soczysty. W młodych owocnikach jest stożkowaty, a w dojrzałych – spłaszczony i poduchowaty. Kolor ma złotożółty, żółto-pomarańczowy, przy brzegu jest jaśniejszy. Średnica kapelusza może wynosić od 40 do nawet 150 mm. Skórka jest gładka, naga oraz pokryta śluzem, który wysycha podczas suszy, a w czasie wilgotnej pogody jest bardzo śliski i błyszczący. Skórkę kapelusza trudno oddzielić od miąższu. Można ją jedynie częściowo ściągnąć z brzegu kapelusza starszych owocników, ale u młodych okazów jest to niemal niemożliwe.
Wysokość trzonu maślaka żółtego wynosi od 5 do 14 cm, a średnica sięga do 2,5 cm. Trzon jest cylindryczny lub maczugowaty i pełny. Ma pierścień u góry. Nad nim jest cytrynowożółta śluzowata strefa pierścieniowa, często z siateczką, a pod pierścieniem trzon jest pomarańczowo-brązowy. U starszych okazów pierścień zanika, lecz nadal wyraźnie widać ślad po nim. Miąższ jest zazwyczaj żółty. Zdarza się, że miejscami różowiejący.
Trzon maślaka żółtego jest twardy i włóknisty. Smak ma nieznaczny, a zapach niewyraźny. U starszych okazów miąższ staje się wodnisty. Po przekrojeniu lub zgnieceniu barwi się on na brudnoróżowy kolor. Zarodniki mają 7–11 na 3–4 mikrometry średnicy i wrzecionowaty kształt oraz gładką powierzchnię. Zazwyczaj są one barwy oliwkowej lub jasnobrązowej.
Występowanie
Maślak żółty jest szeroko rozprzestrzenionym gatunkiem grzyba. Występuje w Europie, Ameryce Północnej, Australii i w północnej części Afryki.
W Polsce maślak żółty jest pospolitym grzybem. Szczególnie łatwo można go znaleźć w górach. Występuje tylko pod modrzewiami, tworzy z nimi mikoryzę (symbiozę). Jest najczęściej spotykany wśród trzech gatunków maślaków, rosnących pod modrzewiami.
Czy maślak żółty jest jadalny?
Maślak żółty to grzyb jadalny. Ma smaczny i mięsisty miąższ. Da się go przyrządzać na wiele sposobów. Starsze owocniki można próbować obrać ze skórki. Nadaje się do gotowania, duszenia, marynowania i smażenia.
Gatunki podobne
Maślak żółty jest najbardziej podobny do maślaka alpejskiego, który rośnie tylko w wyższych partiach gór, również pod modrzewiami. Przypomina też maślaka błotnego i maślaka ziarnistego (ten ostatni jednak nie ma pierścienia na trzonie).
Źródła
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Maślak_żółty
- https://nagrzyby.pl/atlas?id=76
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Nefronus. Licencja: CC BY-SA 4.0.
